Geri Dön

Beyaz yaka çalışanların etik liderlik algısının çalışanların iş tatmini ve işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel bağlılığın aracılık rolü

The mediating role of organizational commitment in the effect of white-collar employees' perception of ethical leadership on employees' job satisfaction and intention to quit

  1. Tez No: 967419
  2. Yazar: GİZEM TABAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ERKAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Gedik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 340

Özet

Bu araştırma, örgütlerdeki etik liderlik olgusunun çalışanların örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerini ortaya koymaya odaklanmıştır. Çalışma kapsamında, farklı kurum ve sektörlerden 405 katılımcıya ulaşılmış, katılımcıların demografik özellikleri anket yoluyla toplanan veriler analiz edilmiştir. Cinsiyet dağılımına göre katılımcıların büyük çoğunluğu kadınlardan oluşmakta olup (%56,2), %43,8'i erkek katılımcılardan oluşmaktadır. Katılımcıların yaş dağılımı incelendiğinde %14,5'inin 21-30 yaş, %38,2'sinin 31-40 yaş, %28,7'sinin 41-50 yaş aralığında ve %18,6'sının 51 yaş ve üzerinde olduğu görülmektedir. Medeni durumlarına bakıldığında, %29,3'ü bekar, %70,7'si evlidir. Eğitim düzeyleri incelendiğinde ise, %12,6'sının lise, %7,3'ünün ön lisans, %56,2'sinin lisans ve %24,0'ının yüksek lisans mezunu olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların iş tecrübesi sürelerine bakıldığında, %13,2'sinin 0-5 yıl, %14,8'inin 5-10 yıl, %14,8'inin 10-15 yıl ve %57,1'inin 15 yıldan fazla iş deneyimine sahip olduğu görülmektedir. Son olarak kurumda çalışma süresi dağılımı incelendiğinde, %11,4'ü 0-1 yıl, %18,6'sı 1-3 yıl, %11,4'ü 3-5 yıl, %21,8'i 5-10 yıl ve %36,9'u 10 yıldan daha uzun süredir aynı kurumda çalıştığını belirtmiştir. Araştırma ölçeklerinin geçerliliğini değerlendirmek üzere faktör analizleri (KMO, açıklanan varyans oranı, faktör yükleri vb.) ve doğrulayıcı faktör analizleri (χ²/df, RMSEA, CFI vb.) yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar, Etik Liderlik, İş Tatmini, İşten Ayrılma Niyeti ve Örgütsel Bağlılık ölçeklerinin geçerli ve güvenilir yapılar sunduğunu ortaya koymaktadır. Regresyon analizlerinde, etik liderliğin iş tatmini üzerinde anlamlı ve pozitif yönlü (B=0,645) bir etki yarattığı, işten ayrılma niyetini ise anlamlı düzeyde azalttığı (B=-0,605) görülmüştür. Örgütsel bağlılığın iş tatmini (B=0,618) ile pozitif, işten ayrılma niyeti (B=-0,893) ile negatif yönlü ilişkisi de istatistiksel olarak doğrulanmıştır. Ayrıca aracılık testlerinde, örgütsel bağlılığın hem“etik liderlik – iş tatmini”hem de“etik liderlik – işten ayrılma niyeti”arasındaki etkileşimde kısmi aracı rol oynadığı belirlenmiştir. Bu bulgular, örgütlerde etik değerlere dayalı liderlik politikalarının ve çalışan bağlılığını güçlendiren uygulamaların, çalışanların iş doyumunu yükseltirken işten ayrılma niyetini de kayda değer ölçüde düşürebileceğini göstermektedir.

Özet (Çeviri)

This study focuses on the effects of ethical leadership in organizations on employees' organizational commitment, job satisfaction and turnover intention. Within the scope of the study, 405 participants from different institutions and sectors were reached and the demographic characteristics of the participants were analyzed through a questionnaire. According to the gender distribution, the majority of the participants were female (56.2%), while 43.8% were male. When the age distribution of the participants is analyzed, it is seen that 14.5% of the participants are 21-30 years old, 38.2% are 31-40 years old, 28.7% are 41-50 years old and 18.6% are 51 years old and above. Regarding marital status, 29.3% were single and 70.7% were married. In terms of education level, 12.6% were high school graduates, 7.3% were associate degree graduates, 56.2% were bachelor's degree graduates and 24.0% were master's degree graduates. Regarding the duration of work experience of the participants, it is seen that 13.2% of them have 0-5 years of work experience, 14.8% have 5-10 years of work experience, 14.8% have 10-15 years of work experience and 57.1% have more than 15 years of work experience. Finally, when the distribution of the duration of employment in the organization is analyzed, 11.4% of the respondents have been working in the same organization for 0-1 year, 18.6% for 1-3 years, 11.4% for 3-5 years, 21.8% for 5-10 years and 36.9% for more than 10 years. Factor analyses (KMO, explained variance ratio, factor loadings, etc.) and confirmatory factor analyses (χ²/df, RMSEA, CFI, etc.) were conducted to evaluate the validity of the research scales. The results revealed that the Ethical Leadership, Job Satisfaction, Turnover Intention and Organizational Commitment scales presented valid and reliable constructs. Regression analyses revealed that ethical leadership had a significant and positive effect on job satisfaction (B=0.645) and significantly reduced turnover intention (B=-0.605). The positive relationship between organizational commitment and job satisfaction (B=0.618) and the negative relationship between organizational commitment and turnover intention (B=-0.893) was also statistically confirmed. In addition, mediation tests revealed that organizational commitment played a partial mediating role in the interaction between both“ethical leadership - job satisfaction”and“ethical leadership - turnover intention”. These findings suggest that leadership policies based on ethical values and practices that strengthen employee engagement in organizations can significantly reduce turnover intentions while increasing employees' job satisfaction.

Benzer Tezler

  1. How good soldiers become bad apples? Unethical prosocial behavior and compulsory citizenship behavior: Roles of psychological entitlement and organizational identification

    İyi askerler nasıl çürük elma olur? Örgüt yanlısı etik olmayan davranış ve zorunlu vatandaşlık davranışı: Psikolojik ayrıcalık ve örgütsel özdeşleşmenin rolleri

    CEMRE ÇINAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Psikolojiİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GERGELY CZUKOR

  2. Examining contextual and individual antecedents of mindfulness and its relation with ethical behaviour

    Bilinçli farkındalığın bağlamsal ve bireysel öncellerinin ve etik davranış ile ilişkisinin incelenmesi

    YAPRAK KALAFATOĞLU

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    İşletmeMarmara Üniversitesi

    İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TÜLAY TURGUT

  3. Çalışanların yapay zekaya yönelik tutumları

    Employees' attitudes toward artificial intelligence

    MEHTAP BÜYÜKGÜZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Arel Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYDIN ÇİVİLİDAĞ

    DR. JANET FRANCES RAFNER

  4. Beyaz yaka çalışanların iklim değişikliği anksiyetesi seviyelerinin iş tatmini, yeşil örgütsel davranış ve yaşam doyumu ile ilişkisi

    The relationship between climate change anxiety levels of white-collar employees and job satisfaction, green organizational behavior, and life satisfaction

    ELİF KARAKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    PsikolojiYıldız Teknik Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CEYMİ DOENYAS

  5. Beyaz yaka çalışanların işe bağlı duygusal tükenmişliklerinin işe bağlılıklarına etkisinde varoluşsal pişmanlığın aracı rolünün incelenmesi

    Research of mediating role of existential regret in the effect of white-collar employees' work-related emotional exhaustion on their work commitment

    DAMLA ŞEVVAL ZADE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Psikolojiİstanbul Kültür Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYHAN ERBAY