Çevre vergileri ve çevre kirliliği ilişkisinde makroekonomik faktörlerin rolü: OECD ülkeleri örneği
The role of macroeconomic factors in the relationship between environmental taxes and environmental pollution: The case of OECD countries
- Tez No: 967756
- Danışmanlar: PROF. DR. CELİL AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Enerji, Economics, Energy
- Anahtar Kelimeler: Çevre Vergileri, Çevre Kirliliği, Kişi Başına Düşen GSYİH, Finansal Gelişme, Enerji Yoğunluğu, Genelleştirilmiş Yumuşak Geçişli Panel Regresyon, Environmental Taxes, Environmental Pollution, Per Capita GDP, Financial Development, Energy Intensity, Generalized Smooth Transition Panel
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Çevre vergileri, çevresel düzenlemelere ilişkin kullanılan mali araçların en yaygın olanlarından birisidir. Tüketicilerin ve üreticilerin kirletici davranışlarını etkileyerek çevreye verilen zararı kısıtlamakla beraber çevreyi korumaya yönelik faaliyetleri teşvik etmektedir. Ancak özellikle gelişmekte olan ülkelerde çevre vergilerini, gelir sağlama amacıyla uygulanmakta ve gelirin ise çevre için kullanılmadığı gözlemlenmektedir. Bu bağlamda çevre vergilerinin çevre kirliliğini azaltabilmesi için ülkelerin belirli bir gelişmişlik seviyesine erişmiş olması beklenmekte ve birtakım makroekonomik göstergelerin varlığı aranmaktadır. Çalışmada söz konusu göstergeler literatürden hareketle kişi başına düşen gelir, finansal gelişme düzeyi, enerji yoğunluğu ve çevreye yönelik Ar-Ge harcamaları olarak belirlenmiş ve bunlara dair makul bir oranın çevre vergilerinin etkinliğini artıracağı düşünülmektedir. Bu çalışmada OECD ülkelerinde 1995-2021 dönemini baz alarak çevre vergileri ve çevre kirliliği ilişkisinde kişi başına düşen GSYİH, finansal gelişmişlik endeksi, enerji yoğunluk düzeyi ve çevre teknolojilerinin yüzdesi Genelleştirilmiş Yumuşak Geçişli Panel Regresyon analizi ile incelenmiş ve her biri için eşik seviyeleri tespit edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgular; kişi başına düşen GSYİH 26.265,2 $'dan, finansal gelişmişlik endeksinin 0,35'ten, çevre teknolojilerinin yüzdesi %9,16'dan daha yüksek seviyede olduğunda enerji yoğunluk düzeyi ise %1,67'den daha düşük seviyede olduğunda uygulanan çevre vergilerinin çevre kirliliğini azalttığını göstermektedir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması ve ekonomik etkinliğin artırılması amacıyla politika yapıcılara ve piyasa aktörlerine yönelik çeşitli politika önerilerinde bulunulması çalışmanın önemli bir çıktısı olarak değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
Environmental taxes are among the most common financial instruments used in environmental regulation. They not only mitigate environmental damage by influencing the polluting behaviors of consumers and producers, but also encourage activities aimed at environmental protection. However, particularly in developing countries, environmental taxes are implemented primarily for revenue generation, and it has been observed that the collected revenue is not allocated for environmental purposes. In this context, it is expected that for environmental taxes to effectively reduce pollution, countries need to reach a certain level of development and exhibit specific macroeconomic indicators. In the study, these indicators—derived from the literature—are identified as per capita income, the level of financial development, energy intensity, and environmental R&D expenditures, with the assumption that a reasonable level of these factors would enhance the effectiveness of environmental taxes. In this study, based on OECD countries and covering the period from 1995 to 2021, the relationship between environmental taxes and environmental pollution was examined using a Generalized Smooth Transition Panel Regression analysis. The analysis incorporated per capita GDP, the financial development index, energy intensity, and the percentage of environmental technologies, and threshold levels were determined for each variable. The findings indicate that environmental taxes reduce environmental pollution when per capita GDP exceeds $26,265.2, the financial development index is above 0.35, the percentage of environmental technologies is higher than 9.16%, and energy intensity is lower than 1.67%. Based on the findings obtained, providing various policy recommendations to policymakers and market actors with the aim of ensuring environmental sustainability and enhancing economic efficiency is considered a significant outcome of this study.
Benzer Tezler
- Muhasebede ihtiyatlılık kavramı: Borç sözleşmeleri, sürdürülebilirlik raporlaması ve kriz dönemlerinde bankaların kredi kapasitesi üzerinde ihtiyatlı muhasebe uygulamalarının analizi
The principle of accounting conservatism: Analysis of conservative accounting practices on debt contracts, sustainability reporting and banks' credit capacity in crisis periods
DESTAN HALİT AKBULUT
- Çevre vergileri ve büyüme ilişkisi: AB ülkeleri için ampirik bir analiz
The relationship between environmental taxes and growth: An empirical analysis for EU countries
ÖMER YAMAN
- Sanayileşme olgusunun kirlilik sığınağı hipotezi ve çevresel vergiler açısından yeniden değerlendirilmesi
Reassessment of industrialization phenomenon in terms of pollution haven hypothesis and enviromental taxes
FERDA NAKIPOĞLU ÖZSOY
- Sürdürülebilir ekonomik kalkınma bağlamında çevre politikaları: Çevre vergilerinin etkinliği
Environmental policies within the scope of sustainability: Efficiency of envi̇ronmental taxes
KÜBRA GÜL
- Lojistik performans ve çevre kirliliği arasındaki ilişkide yeşil inovasyonun rolü: OECD ülkeleri örneği
The role of green innovation in the relationship between logistics performance and environmental pollution: The case of OECD countries
HAYRULLAH ALTINOK
Doktora
Türkçe
2025
UlaşımAkdeniz ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN ERTURGUT