In vıtro mikroçoğaltımla elde edilen hibiscus sabdariffa L.bitkisinde peg kaynaklı kuraklık stresinin fenotipik etkileri
Morphological effects of drought stress on hibiscus sabdariffa L.obtained by in vitro micropropagation method
- Tez No: 967768
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEYDA SAVALAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Hibiscus sabdariffa L, in vitro, mikroçoğaltım, köklendirme, TDZ, PEG6000, Hibiscus sabdariffa L, in vitro, micropropagation, rooting, TDZ, PEG6000
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 55
Özet
Hibiskus (Hibiscus sabdariffa L.), kökeni Afrika olan ve genellikle Sudan, Tayvan, Tayland gibi sıcak iklim bölgelerinde yetişen dikkat çekici bir bitkidir. Çanak yapraklarından elde edilen kırmızı pigmentin yüksek kalitesi nedeniyle doğal gıda renklendiricisi olarak kullanımı artmaktadır. Sıcak ve kurak iklim koşullarına uyum yeteneği, düşük toprak kalitesinde yetişebilmesi gibi avantajları sayesinde tarımsal potansiyeli yüksektir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de tarımı henüz yaygın olmayan ve ekonomik değeri yüksek hibiskus bitkisinin in vitro koşullarda mikroçoğaltımını gerçekleştirmek ve PEG kaynaklı kuraklık stresine maruz bırakılan bitkilerde ortaya çıkan fenotipik değişiklikleri inceleyerek stres tolerans sınırlarını belirlemektir. Sterilizasyon işlemleri kapsamında %15, %20, %25 ve %30 oranlarında sodyum hipoklorit (çamaşır suyu) ile cıva klorür (HgCl2) kullanılmış, %0,1 HgCl2 ile 10 dk süreyle yapılan uygulamanın en başarılı sterilizasyon sağladığı belirlenmiştir. In vitro mikroçoğaltım için en iyi sonuç, Murashige and Skoog (MS) besin ortamına 3 mg/L TDZ (thidiazuron), 1,5 mg/L NAA (naftalen asetik asit) ve 1 mg/L GA (giberellik asit) eklenerek elde edilmiştir. Kuraklık stresine karşı tolerans değerlendirmesi amacıyla köklendirilmiş bitkicikler, PEG6000 (polietilen glikol) içeriği sırasıyla 0, 10, 20, 30, 40, 50 ve 60 g/L olan MS ortamlarına aktarılmıştır. Artan PEG konsantrasyonları ile bitkilerde belirgin fenotipik stres tepkileri gözlenmiştir. Bu tepkiler arasında nekroz oluşumu, kök kısalması, yaprak küçülmesi ve boy uzunluğunda azalma yer almaktadır. Çalışma sonucunda kuraklık stresine karşı dayanıklılık gösteren örnekler seçilmiş ve bu bitkiler iklim odasında aklimatize edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Hibiscus (Hibiscus sabdariffa L.) is a remarkable plant species native to Africa and commonly cultivated in warm climate regions such as Sudan, Taiwan, and Thailand. Due to the high quality of the red pigment extracted from its calyces, it has gained increasing demand as a natural colorant and food dye. Its adaptability to hot and arid climates and ability to grow in low-quality soils contribute to its high agricultural potential. The aim of this study is to perform in vitro micropropagation of the economically valuable but not yet widely cultivated hibiscus plant in Turkey, and to determine its drought stress tolerance limits by analyzing phenotypic changes in plants exposed to polyethylene glycol (PEG)-induced stress. During the sterilization process, sodium hypochlorite (bleach) at concentrations of 15%, 20%, 25%, and 30%, along with mercuric chloride (HgCl2), were tested. The most successful sterilization was achieved using 0.1% HgCl2 for 10 minutes. The best in vitro micropropagation results were obtained using Murashige and Skoog (MS) medium supplemented with 3 mg/L TDZ (thidiazuron), 1,5 mg/L NAA (naphthaleneacetic acid), and 1 mg/L GA (gibberellic acid). To assess drought tolerance, rooted plantlets were transferred to MS media containing PEG6000 at concentrations of 0, 10, 20, 30, 40, 50, and 60 g/L. With increasing PEG concentrations, notable phenotypic stress responses were observed, including necrosis, root shortening, leaf reduction, and a decrease in plant height. As a result of the study, plant specimens showing resilience to drought stress were selected and acclimatized in a climate chamber.
Benzer Tezler
- İn vitro mikroçoğaltımla elde edilen hibiscus sabdariffa L. bitkisinde tuz stresinin fenotipik etkileri
Phenotypic effects of salt stress on hibiscus sabdariffa L. plant obtai̇ned by in vitro micropropagati̇on
BARIŞ SİNA BAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyoteknolojiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA SAVALAN
- In vıtro koşullarda orkide'nin (phalaenopsıs sp.) mikroçoğaltımı üzerinde araştırmalar
Investigations on micropropagation of orchid (phalaenopsis sp) in vitro conditions
MUHAMMED FARUK ELASİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatHarran ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR EROL AK
- Stachys cretica L. subsp. kutahyensis Akçiçek endemik alt türünün in vitro ortamda çoğaltımı
In vitro propagation of endemic plant subspecies of Stachys cretica L. subsp. kutahyensis Akçiçek
GÜLTEN CÜHEYDA BULMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BotanikKütahya Dumlupınar ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL AKIN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NÜKET AKANIL BİNGÖL
- Epilobium hirsutum L. bitkisinin fitoremediasyon kapasitesinin araştırılması ve in vitro şartlarda çoğaltımı
Investigation of phytoremediation capacity of Epilobium hirsutum L. plant and propagation of the plant under in vitro conditions
NERGİZ ERDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BotanikDumlupınar ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NÜKET AKANIL BİNGÖL
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL AKIN
- Ajuga xylorrhiza kıt tan'ın in vıtro mikroçoğaltılmasına sitokinin ve oksin kombinasyonlarının etkisi
Effect of cytokinin and auxin combination on in vitro mikropropagation of Ajuga xylorrhiza kit tan
MURAT YILMAZ