Emekli bireylerde psikolojik iyi oluşu yordamada depresyon, umut ve algılanan sosyal desteğin rolü
The role of depression, hope, and perceived social support in predicting psychological well-being in retired individuals
- Tez No: 967879
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZİFE ÜZBE ATALAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Geriatri, Psikoloji, Geriatrics, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu araştırmada, emekli bireylerde psikolojik iyi oluşun yordanmasında depresyon, umut ve algılanan sosyal desteğin rolü incelenmiştir. Bu çalışma nicel bir araştırma deseni doğrultusunda yürütülmüş olup, örneklemini 388 emekli bireyden oluşan bir grup oluşturmaktadır. Katılımcıların yaşları 50 ile 85 arasında değişmekte olup, örneklem farklı cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum ve emeklilik türü bakımından çeşitlilik göstermektedir. Çalışmada veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, Geriatrik Depresyon Ölçeği-Kısa Form (GDS-15), Sürekli Umut Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizlerinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon teknikleri uygulanmıştır. Bulgular, psikolojik iyi oluşun en güçlü negatif yordayıcısının depresyon olduğunu; umut ve algılanan sosyal desteğin ise psikolojik iyi oluş üzerinde pozitif ve anlamlı yordayıcılar olarak öne çıktığını göstermiştir. Çoklu regresyon analizine göre, bu üç değişkenin birlikte psikolojik iyi oluş puanlarındaki toplam varyansın %61.1'ini açıkladığı saptanmıştır. Bu bağlamda, depresyonun psikolojik iyi oluşun en güçlü negatif yordayıcısı olduğu; umut ve algılanan sosyal desteğin ise anlamlı ve pozitif yönde etkili değişkenler olduğu belirlenmiştir. Demografik değişkenler açısından incelendiğinde; psikolojik iyi oluş puanları cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim düzeyi ve emeklilik sonrası çalışma durumu gibi faktörlere göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Ancak, algılanan gelir düzeyi ve yaşamı anlamlı kılan bir aktiviteye sahip olma değişkenleri açısından anlamlı farklar bulunmuştur. Araştırmanın bulguları, mevcut literatür ışığında değerlendirilmiş ve elde edilen sonuçlar hem gelecek araştırmalar için bilimsel bir zemin oluşturacak hem de uygulama alanında çalışan uzmanlara yönelik çeşitli öneriler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examines the role of depression, hope, and perceived social support in predicting psychological well-being among retired individuals. Utilizing a quantitative research design, the study sample consisted of 388 retired participants aged between 50 and 85, representing diverse genders, educational backgrounds, marital statuses, and retirement types. Data were collected using the Demographic Information Form, the Psychological Well-Being Scale, the Geriatric Depression Scale-Short Form (GDS-15), the Dispositional Hope Scale, and the Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Data analyses involved descriptive statistics, independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation, and multiple linear regression techniques. The findings revealed that depression was the strongest negative predictor of psychological well-being, while hope and perceived social support emerged as significant positive predictors. According to multiple regression analysis, these three variables together explained 61.1% of the total variance in psychological well-being scores. While depression was identified as the most powerful negative predictor, hope and perceived social support positively and significantly predicted psychological well-being. In terms of demographic variables, psychological well-being scores did not differ significantly by gender, age, marital status, educational level, or post retirement employment status. However, significant differences were observed based on perceived income level and engagement in a meaningful activity. The results of this research were discussed in the context of the existing literature, providing a scientific foundation for future studies and offering various recommendations for practitioners working in the field.
Benzer Tezler
- Orta yaş ve üstü bireylerin psikolojik iyi oluş ile sportif rekreasyonel aktivitelere ilişkin sağlık inanç durumunun incelenmesi
The examination of middle-aged and older adults psychological well-being and health beliefs regarding sportive recreational activities
AHMET İCİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
SporOndokuz Mayıs ÜniversitesiSpor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER ÇANKAYA
- The relationship between psychological well-being and perceived discrimination, perceived social support, sense of security among second and third generation immigrants from Türkiye in Germany
Almanya'daki ikinci ve üçüncü kuşak Türkiyeli göçmenlerde psikolojik iyi oluş ile algılanan ayrımcılık, algılanan sosyal destek ve güvenlik duygusu arasındaki ilişki
AYCAN UGUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiInternational Psychoanalytic UniversityPROF. DR. PHİL C. LANGER
PROF. DR. CEM KAPTANOĞLU
- Hormon reseptör pozitif erken evre meme kanserinde adjuvan hormonal tedavinin depresyon, uyku kalitesi ve cinsel fonksiyon üzerine etkinliğinin araştırılması
Investigation of the effectiveness of adjuvant hormonal treatment on depression, sleep quality and sexual function in hormone receptor positive early stage breast cancer
YAĞMUR KINACI GÜMÜŞÇUBUK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
OnkolojiAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ NAHİT ŞENDUR
- Kemoterapi alan hastalara bakım veren aile üyelerinin yaşam kalitesi ve etkileyen faktörler
Care of patients with chemotherapy quality of life of family members and affecting factors
ŞULE ÇALIŞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hemşirelikİstanbul Okan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRSEN YÜRÜGEN