Geri Dön

Hormon reseptör pozitif erken evre meme kanserinde adjuvan hormonal tedavinin depresyon, uyku kalitesi ve cinsel fonksiyon üzerine etkinliğinin araştırılması

Investigation of the effectiveness of adjuvant hormonal treatment on depression, sleep quality and sexual function in hormone receptor positive early stage breast cancer

PDF İndir

  1. Tez No: 633543
  2. Yazar: YAĞMUR KINACI GÜMÜŞÇUBUK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ALİ NAHİT ŞENDUR
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Onkoloji, İç Hastalıkları, Oncology, Internal diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 107

Özet

Amaç: Meme kanseri dünya çapında ve ülkemizde kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Meme kanseri tanısı psikolojik, fiziksel, sosyal ve manevi anlamda kadınların hayatını farklı yönlerden etkileyen bir kriz durumu yaratmaktadır. Bu kriz durumu da hastalarda depresyon, uyku bozukluğuna neden olabilmektedir. Meme kanserli kadınlardaki cinsellikle bağlantılı sorunlar, kanser tanısı konulduğunda yaşanan anksiyete ile depresyonun bir sonucu olabileceği gibi cerrahi, kemoterapi, radyoterapi ve hormonoterapinin yan etkileriyle de gözükebilmektedir. Adjuvan hormonoterapi, reseptör pozitif tümörlerde hastalık nüksünü azaltmakta ve sağ kalım oranlarını arttırmaktadır. Ancak Tamoksifen'in anti-östrojenik etkisinden kaynaklanan jinekolojik yan etkileri nedeniyle de hastalarda cinsel problemler görülebilmektedir. Çok yaygın görülmesine rağmen depresyon, uykusuzluk ve cinsel sorunlar hem sağlık çalışanları hem de araştırmacılar tarafından göz ardı edilebilmektedir. Bu bağlamda, bizim çalışmamızda hormonoterapi alan erken evre meme kanseri hastalarında depresyon, uyku ve cinsel işlev bozukluklarının takip ve tedavisinin önemini vurgulayarak hastaların yaşam kalitesinin iyileştirilmesi amaçlandı. Materyal ve yöntem: Çalışmamız; Ankara Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi ve Bilkent Şehir Hastanesi tıbbi onkoloji polikinliğinde takipli en az 3 ay hormonoterapi alan ve halen almakta olan hormon reseptör pozitif erken evre (evre I-III) meme kanseri tanısı alan 105 hastanın katılımı ile Eylül 2018-Mart 2020 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya dahil edilen hastalarda 18 yaş ve daha büyük olması, TNM Evreleme Sistemi'ne göre evre I-III meme kanseri tanısı almış olması, en az 3 ay hormonal tedavi almış olması, araştırmaya katılmaya gönüllü olması ve iletişim sorunu olmaması gibi şartlar aranmıştır. Hastalar daha önce kemoterapi veya radyoterapi öykülerinden bağımsız olarak seçilmiş olup uzak organ metastazı olan hastalar çalışmaya dahil edilmedi. Veri toplama aracı olarak sosyodemografik form, Beck Depresyon Ölçeği ve Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ile Kadın Cinsel Fonksiyon İndeksi (FSFI) kullanılmıştır. Anketler hastalarla bire bir olarak ve gönüllülük ilkesine özen gösterilerek hastadan sözlü onam alınarak tek görüşmede uygulandı. Kanser türü ve evresi, kemoterapi, radyoterapi bilgilerine hasta dosyasından ulaşıldı. İstatistiksel analiz, IBM SPSS 20 (Statistics Programme for Social Scientists) programıyla yapıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan hastaların demografik özellikleri incelendiğinde; 105 kadın çalışmaya dahil edilmiş olup bireylerin yaş ortalaması 53 saptanmıştır. Hastaların %80'i evli, %19'si boşanmış olup kadınların sahip oldukları ortanca çocuk sayısı 2 bulunmuştur. Olguların %67'si ev hanımı, %21'i emekli olup %17'si aktif çalışmaya devam etmektedir. Çalışmamızda hastaların Beck Depresyon skor bilgilerine bakıldığında ortanca skor değeri 10 (0-33) olarak hesaplandı. Hastaların %55,8'inde ortanca değerden düşük %44,2'sinde ise yüksek olup 46 (%44,2) hastada depresyona eğilim gözlenmiştir. Çalışmamızda ortalama PUKİ skoru 7 (1-16) bulundu. PUKİ skorlarına bakıldığında 41 (%39,4) hastada iyi, 63 (%60,6) hastada kötü uyku kalitesi izlenmiştir. Hastaların ortanca FSFI skoru ise 2.6 (2-34) bulundu. Sonuç olarak çalışmaya katılan hastalarda depresyon, uyku ve cinsel fonksiyon bozukluğuna eğilim gözlenmiştir. Beck Depresyon, PUKİ ve FSFI skorlarının düşük ile yüksek olanların demografik ve patolojik özellikleri (LVI, PNI, ECE) karşılaştırıldığında, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmadı (p>0,05). Ancak medeni durum ile FSFI skoru arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuş olup evli olmanın cinsel işlev üzerine etkisi olumsuz izlendi (p=0.04). İstatistiksel olarak anlamlı olmasa da postmenapozal hastaların %60,9'unda uyku bozukluğu (p=0.36), %83,1'inde cinsel fonksiyon bozukluğu saptandı (p=0.09). Hastaların aldıkları adjuvan tedaviler ile Beck Depresyon, PUKİ ve FSFI skoru ilişkisine bakıldığında ise adjuvan kemoterapi, radyoterapi ve trastuzumab alıp almamanın ve sürelerinin skor değerleri ile arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır (p>0.05). LHRH tedavisi alanlarla almayanlar arasında anlamlı fark izlenmemiştir (p>0.05). Hastaların aldıkları hormonoterapi türevi (tamoksifen/anastrozol/letrozol) ile Beck Depresyon, PUKİ ve FSFI skoru arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki gözlenmemiştir. Hastaların ER ve PR pozitifliği incelendiğinde, Beck Depresyon, PUKİ ile arasında anlamlı ilişki bulunamadı. PR pozitifliği saptanan hastalarda cinsel fonksiyon bozukluğuna eğilim gözlenmiş olup istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p=0.005). ER pozitifliği ile FSFI arasında ise istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı (p=0.15). İstatistiksel olarak anlamlı olmasa da ER yüzdesinde azalma ile Beck Depresyon skoru değerinde artış yani depresyona eğilim gözlendi (p=0.06). Hastaların PUKI ile Beck Depresyon skorları arasında güçlü seviyede (p

Özet (Çeviri)

Aim: Breast cancer is the most common type of cancer in women worldwide and in our country. Breast cancer diagnosis creates a crisis situation that affects women's lives in different ways, such as physically, psychologically, socially and spiritually. This crisis situation may also cause depression and sleep disturbance in patients. Sexual problems in women with breast cancer may be a result of anxiety and depression when diagnosed with cancer, as well as side effects of surgery, chemotherapy, radiotherapy and hormone treatments. Adjuvant hormonal therapy reduces disease recurrence in receptor positive tumors and increases survival rates. However, sexual problems can be observed in patients due to gynecological side effects caused by the anti-estrogenic effect of Tamoxifen. Although it is very common, depression, insomnia and sexual problems can be ignored by both healthcare professionals and researchers. In this study, it was aimed to improve the quality of life of patients by emphasizing the importance of follow-up and treatment of depression, sleep and sexual dysfunction in early breast cancer patients receiving hormonotherapy. Materials and Methods: Our study was performed between September 2018 and March 2020 with the participation of 105 patients who were diagnosed with hormone receptor positive, early stage (stage I-III) breast cancer and at least 3 months followed by the medical oncology outpatient clinic of Ankara Atatürk Training Research Hospital and Bilkent City Hospital. Patients who were 18 years of age or older, diagnosed with stage I-III breast cancer according to the TNM Staging System, had at least 3 months of hormonal treatment, volunteer to participate in the study and had no communication problems were included the study. Patients were selected independently of chemotherapy or radiotherapy history, and patients with distant organ metastases were excluded from the study. Sociodemographic form, Beck Depression Inventory and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) and Female Sexual Function Index (FSFI) were used as data collection tools. The questionnaires were administered in a single interview, using face-to-face interview technique, taking care of the principle of volunteering, and obtaining verbal consent from the patient. Cancer type and stage, chemotherapy, radiotherapy information were accessed from the patient file. IBM SPSS 20 (Statistics Program for Social Scientists) program was used for statistical analysis. Results: When the demographic characteristics of the patients included in the study were examined; 105 women were included in the study and the average age of the individuals was 53. 80% of the patients were married, 19% were divorced, and the median number of children that women had was 2. 67% of the cases were housewives, 21% were retired and 17% were still working actively. In our study, when the Beck Depression score information was examined, the median score value was calculated as 10 (0-33). This value was lower than the median value in 55.8% of patients, high in 44.2%, and a tendency to depression was observed in 46 patients. In our study, the mean PSQI score was 7 (1-16). When the sleep quality rates were examined, good sleep quality was observed in 41 (39.4%) patients and poor sleep quality in 63 (60.6) patients. The median FSFI score of the patients was 2.6 (2-34). As a result, the tendency to depression, sleep and sexual dysfunction was observed in patients participating in the study. When the demographic and pathological features (LVI, PNI, ECE) of patients with low Beck Depression, PSQI and FSFI scores were compared against high ones, no statistically significant relationship was found (p>0.05). However, the relationship between marital status and FSFI score was found to be statistically significant and the effect of being married on sexual functioning was negative (P = 0.04). Although not statistically significant, poor sleep quality (p=0.36) was found in 60.9% of postmenopausal patients and sexual dysfunction was found in 83.1% (p=0.09). No significant relationship was found between adjuvant chemotherapy, radiotherapy and trastuzumab treatment status and duration of treatment and Beck Depression, PSQI and FSFI score values (p> 0.05). There was no significant difference between those receiving LHRH treatment and those who did not (p> 0.05). No statistically significant relationship was observed between the hormonotherapy derivative (tamoxifen / anastrozole / letrozole) received by the patients and Beck depression, PSQI and FSFI score. When ER and PR positivity of the patients were examined, no significant correlation was found between these values and Beck depression and PSQI values. In patients with positive PR status, a tendency to sexual dysfunction was observed and found statistically significant (p=0.005). There was no statistically significant relationship between ER positivity and FSFI (p = 0.15). Although it was not statistically significant, while the percentage of ER decreased the beck score increased, that is, a tendency to depression was observed (p = 0.06). There was a strong (p

Benzer Tezler

  1. Tez No

    307339

    Meme kanserinin adjuvan tedavisinde taksanların rolünün araştırılması

    The search of the role of taxanes for the adjuvant treatment of breast cancer

    SERKAN ŞAHİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    OnkolojiUludağ Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZKAN KANAT

  2. Tez No

    335983

    Meme kanserinde östrojen reseptörü, progesteron reseptörü ve HER-2 ekspresyonunun primer tümör ve aksillar metastazdaki durumunun belirlenmesi ve tedavi planı üzerine etkisi

    Estrogen, progesteron, HER-2 receptor discordance between primary breast cancer and corresponding axillary metastases, and its effect on treatment decisions

    MEHMET AKİF ÖZTÜRK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Onkolojiİstanbul Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEP HANDE TURNA

  3. Tez No

    463941

    Meme kanseri olan hastalarda serum endokan düzeyi ile prognostik belirteçler arasındaki ilişki

    The relationship between serum endocan level and prognostic indicators in patients with breast cancer

    PINAR KOÇ GÜNASLAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    OnkolojiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. LOKMAN KORAL

  4. Tez No

    870043

    HER2 pozitif, hormon reseptörü negatif lokal ileri meme kanseri hastalarında tümör düzenleyici T hücresi (TREG) infiltrasyonunun neoadjuvan tedaviye patolojik tam yanıt oranları üzerine etkisi.

    Effect of tumor regulatory T cell (TREG) infiltration on pathological complete response rates to neoadjuvant therapy in HER2-positive, hormone receptor-negative locally advanced breast cancer patients.

    YASEMİN KOCA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    OnkolojiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DERYA KIVRAK SALİM

  5. Tez No

    236508

    Meme kanserli hastalarda kemik iliği mikrometastazlarının flovsitometri yöntemiyle belirlenmesi ve diğer prognostik parametrelerle ilişkisi

    Detection of bone marrow micrometastases in breast cancer patients with flow cytometry method and correlation with other prognostic parameters

    MUSTAFA SALİH AKIN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    OnkolojiÇukurova Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BERKSOY ŞAHİN

Geri Dön