İlk dönem İslam düşüncesinde dışlama unsuru olarak lanetleme olgusu
Проклятие как механизм социального и теологического исключения в ранние периоды истории ислама
- Tez No: 967909
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAİL KARAGÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Belirtilmemiş.
- Anahtar Kelimeler: İslam Mezhepleri Tarihi, İlk Dönem İslam Düşüncesi, Lanetleme, Dışlama, Çekişme
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
İslam düşünce tarihinin erken dönemlerinde yaşanan siyasi, itikadi ve sosyal ayrışmalar, beraberinde pek çok tartışma ve sorunları doğurmuştur. Bu tartışmaların önemli sonuçlarından biri de“lanetleme”(la'n) olgusunun zamanla kurumsallaşarak siyasi söylemlerde belirgin bir yer edinmesidir. Tezimiz, söz konusu tarihsel süreçte ortaya çıkan lanetleme olgusunu, çok yönlü olarak incelemeyi hedeflemiştir. Çalışmada lanetlemenin hem bireysel olarak hem de sosyo-politik olaylarda bir araç haline nasıl büründüğü ortaya koymaya çalışılmıştır. Tez giriş, iki ana bölümden ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmanın problemi, amacı, önemi, yöntemine yer verilmiştir. Birinci bölümde lanetleme kavramının Kurân-ı Kerim'de ve Hadis kaynaklarındaki yeri değerlendirilmiştir. Bununla birlikte“la'n”kavramının semantik yapısı ve klasik kaynaklardaki kullanımları analiz edilmiştir. Ayrıca, bu bölümde lanetleme olgusunun tarihsel gelişimi sosyo-kültürel, siyasi ve dini faktörler ışığında ele alınmıştır. Özellikle, Arap toplumunun kültürel özelliği, Araplarda asabiyet anlayışının köklü olarak yerleşmesi, Arap edebiyatının lanet kavramıyla iç içe olduğu lanetlemenin kurumsallaşmasına zemin hazırlayan, başlıca nedenleri olarak değerlendirilmiştir. İkinci bölümde ise lanetleme olgusunun özellikleri çeşitli boyutlarıyle detaylı bir şekilde incelenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda lanetleyen ve lanetlenen taraflar kimlerdir, lanetlemede hangi söylemler ve ifadeler kullanılmıştır, lanetlemenin süresi ve araçları nelerdir gibi sorulara cevap aranmıştır. Ayrıca lanetlemenin yer aldığı kaynaklara başvurularak, toplumsal ve bireysel etkileri ve lanetlemenin önüne geçilmesine yönelik tarihî çabalar somut örneklerle ortaya konulmuştur. Sonuç olarak lanetlemenin bireysel ve siyasi mücadelede dinî bir araç olarak kullanıldığı gösterilmiştir. Bu çalışmada veriler, nitel araştırma yaklaşımlarından metin analizi ve tarihsel betimleyici yöntem aracılığıyla toplanmış ve değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
В ранние периоды истории ислама политические, богословские и социальные разногласия породили множество делений а так же и проблем. Эти споры между мусульман привели феномена проклятия (ла'н) на государственный уровень того времени, которое со временем заняло заметное место в политическом разногласии. Наша диссертация направлена на всестороннее изучение феномена проклятия, возникшего в ранние периоды Ислама в данном историческом процессе. В диссертации старились показать как проклятие превратилось в религиозный инструмент как в разногласии между личностей, так и социально-политических событий. Диссертация состоит из введение,двух основных глав и заключение. Во введении представлены проблема исследования, его цель, значимость и методология. В первом главе диссертации\ рассматривается место понятия проклятия в Коране и хадисах. Вместе с тем анализируется семантическая структура понятия“лаън”и его использование в классических источниках Ислама. Также в этой главе историческое развитие феномена проклятия рассматривается как итог социокультурных, политических и религиозных факторов. В частности культурные особенности арабского общества, глубоко укоренившееся понимание племенной солидарности (аъсабия) среди арабов и тесная связь арабской литературы с понятием проклятия рассматриваются как основные причины, подготовившие почву для феномена проклятия. Во второй главе подробно рассматривается практические и дискурсивные аспекты феномена проклятия. В этом главе, старались дать ответы на такие вопросы, как кто проклинающие и проклинаемые стороны, какие слова использовали во время проклятий, каковы продолжительность и инструменты проклятия. Кроме того, в этой главе, были показаны примеры в классические произведения Ислама, где встречается проклятие, так же социальные и индивидуальные последствия этого феномена и исторические усилия, направленные на предотвращение. В заключении было показано как проклятие превратилось в религиозный инструмент в отношениях между отдельными людьми и в политической борьбе Исследование основано на применении методов текстового анализа и исторического подхода для сбора и анализа данных в рамках качественного подхода. Ключевые слова: История исламских мазхабов, ранний период исламского мышление, проклятие (лаън), отторжение, конфликты
Benzer Tezler
- Hâricî fırkalarından Acâride'nin doğuşu ve görüşleri
The emergence and thoughts of Ajarida as kharijite sects
AYŞE GÜL ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinAkdeniz ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK TEBER
- İslam düşüncesinde ilk muhalifler : Ma'bed el-Cühenî ve Gaylân ed-Dımeşkî
Başlık çevirisi yok
ABDULNASIR SÜT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinGazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİM MACİT
- İlk islam ahlak incelemeleri bağlamında ahlak sosyolojisi
Başlık çevirisi yok
ABDULBAKİ KINSÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinDicle ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESRA ASLAN
- İslâm ahlâk düşüncesinde Tedbîrü'l Müdün
Tedbîru'l-Mudun in The Islamic ethical thought
MESUT ENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUNUS KAPLAN
- İlk dönem siyasi olayların dini inancın oluşumuna etkileri
The effects of first period political events on the formation of religious belief
RUMEYSA VAROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinDüzce ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FURAT AKDEMİR