Туристтик багыттардын атаандаштык жөндөмдүүлүгүн жогорулатууда маркетингдин ролу: Кыргызстандын мисалында
The role of marketing for increasing tourism destination competitiveness: The example of Kyrgyzstan
- Tez No: 967928
- Danışmanlar: DR. ÖMER LÜTFİ ANTALYALI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Belirtilmemiş.
- Anahtar Kelimeler: Tourism, Tourism Destinations, Competitiveness, Destination Marketing, Kyrgyzstan
- Yıl: 2025
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 281
Özet
Туризм бүгүнкү күндө дүйнөлүк экономикада эң ылдам өнүгүп жаткан жана ички дүң продукциясына (ИДП) олуттуу салым кошкон тармактардын бири болуп саналат. Бул глобалдык динамика, өлкөлөрдү атаандаштыкка жөндөмдүү туристтик багыттарды түзүүгө жана эл аралык рынокто өз ордун табууга түртүүдө. Кыргызстанда инфраструктуранын толук кандуу жетишсиздиги, маркетинг иш-аракеттеринин чачыранды мүнөзү жана туруктуу мамлекеттик туризм саясатынын ишке ашпай келе жатканы өлкөнүн туристтик атаандаштык жөндөмдүүлүгүнө тоскоолдук жаратууда. Бул изилдөө Кыргызстандын туристтик багыт катары атаандаштык жөндөмдүүлүгүн жогорулатуудагы маркетинг иш-аракеттеринин ролун системдүү түрдө талдоого алат. Изилдөөнүн негизги максаты - Кыргызстандын туризм тармагындагы атаандаштык жөндөмдүүлүккө таасир этүүчү факторлордун маанилүүлүк жана аткарымдуулук деңгээлдерин аныктоо аркылуу, тармакты өнүктүрүү боюнча илимий негизделген сунуштарды иштеп чыгуу болуп саналат. Бул максатта мамлекеттик жана жеке тармактын өкүлдөрүнүн пикирлери чогултулуп, кайсы факторлор артыкчылыктуу экендиги жана алардын иш жүзүндөгү натыйжалуулугу бааланат. Алынган маалыматтар маркетингдик көз караш менен талданып, туризм саясатын жана башкаруу процесстерин жакшыртууга багытталган колдонмолук сунуштарды берүүнү максат кылат. Изилдөө Кыргызстандын жети облусун, ошондой эле Бишкек жана Ош шаарларын камтып, туризм тармагында иш алып барган мамлекеттик жана жеке тармактын өкүлдөрү менен жүргүзүлгөн. Жалпысынан 369 кызыкдар тараптын өкүлү (ар бир мекемеден бирден башкаруучу статусундагы өкүл) изилдөөгө катышкан. Маалыматтарды чогултуу үчүн алты фактор жана жалпы 70 суроодон турган сурамжылоо формасы колдонулду. Ар бир суроо маанилүүлүк жана аткарымдуулук деңгээли боюнча бааланган. Сурамжылоо ыкмасынын жардамы менен топтолгон маалыматтардын анализи статистикалык пакеттер (SPSS жана Jamovi) жана“Excel”программалары менен жүргүзүлдү. Маалыматтарды баалоодо сүрөттөөчү статистикалык ыкмалар (жыштык, пайыз, орточо маани, t тести, стандарттык четтөө ж.б.) колдонулду. Изилдөөдө колдонулган шкалаларга ишенимдүүлүк жана ырастоочу фактордук анализдери (алгылыктуу жана шайкеш деп табылды) жасалды. Ошондой эле, маанилүүлүк жана аткарымдуулук анализи ыкмасынын (IPA) жыйынтыктарынын негизинде анализ жүргүзүлдү. Изилдөөнүн жыйынтыктарынын негизинде, маанилүүлүгү төмөн жана аткарымдуулугу жогорку деңгээлде болгон эки фактор аныкталган. Алар, жасалма ресурстар жана табигый жана маданий ресурстар. Бул, факторлор учурдагы абалдын жогорку деңгээлине таандык өзгөчөлүктөрдү камтыйт. Ошондой эле, ресурстардын Кыргызстандын атаандаштык жөндөмдүүлүгүндө, эффективдүү пайдаланылбай жатканын жана учурда бул факторлор үчүн иш-аракеттердин маанилүүлүгү төмөн экенин көрсөтөт. Бул жерде, чыгымдарды кыскартуу стратегиялары, ресурстарды жана күч-аракетти зарыл болгон факторлорго бөлүштүрүү туура чечим болот. Анткени, эл аралык атаандаштыкта учурда башка маанилүү факторлор бар экенин билдирет. Ал эми жыйынтыктарда, маанилүүлүгү жогору, бирок аткарымдуулугу төмөн болгон факторлордун арасында 4 фактор орун алган. Алар, колдоочу ресурстар, кырдаалдык шарттар, ТБды башкаруу уюмдары жана ТБдын маркетингин башкаруу болуп саналат. Бул көрсөткүч, жыйынтыктардын негизги бөлүгү болуп саналат, жана атаандаштык жөндөмдүүлүктөгү Кыргызстандын алсыз тарабын көрсөтөт. Мындай факторлор, максималдуу көңүл бурууну жана эң жогорку маанилүүлүктү талап кылат. Муну менен бирге, мындай көрсөткүчтөр атаандаштыкка болгон негизги алсыздыктарды жана коркунучтарды билдирет. Бул кырдаалда, стратегиялык иш-аракеттерди жакшыртуу же өзгөртүү, жетишсиз ресурстарды камсыздоо, жана кошумча күч-аракетти жумшоо маанилүү болуп саналат. Изилдөөнүн жыйынтыктары мамлекеттик жана жеке тармак үчүн практикалык мааниге ээ болуп, туризмди өнүктүрүүгө салым кошуучу негиз катары кызмат кылат. Ачкыч сөздөр: Туризм, туристтик багыттар, атаандаштык жөндөмдүүлүк, туристтик багыттардын маркетинги, Кыргызстан
Özet (Çeviri)
Tourism is currently one of the fastest-growing sectors in the global economy and makes a significant contribution to the gross domestic product (GDP). This global dynamic compels countries to develop competitive tourist destinations and to establish a strong presence in the international tourism market. Kyrgyzstan, with its natural resources, nomadic culture, and geographical advantages, is undoubtedly a country with great potential for the development of tourism. However, the full lack of infrastructure, the fragmented nature of marketing activities, and the lack of a sustainable state tourism policy are hindering the country's tourism competitiveness. This study systematically analyzes the role of marketing activities in enhancing Kyrgyzstan's competitiveness as a tourism destination. The main objective of this study is to identify the importance and performance levels of the factors influencing the competitiveness of Kyrgyzstan's tourism sector, and to develop scientifically grounded recommendations for the development of the sector. For this purpose, the views of representatives from both the public and private sectors are collected to determine which factors are of higher priority and how effective they are in practice. The collected data are analyzed from a marketing perspective with the aim of providing practical recommendations to improve tourism policy and management processes. The research was conducted across seven regions of the Kyrgyz Republic, as well as the cities of Bishkek and Osh, involving representatives from both public and private sectors engaged in the tourism industry. A total of 369 respondents, each holding a managerial-level position within their respective organizations, participated in the survey. Data collection was carried out using a questionnaire consisting of 70 questions grouped under six main factors. The data collected through the survey were analyzed using statistical packages (SPSS and JAMOVI) and Excel. Descriptive statistical methods (frequency, percentage, mean, t-test, standard deviation, etc.) were used to evaluate the data. Reliability and confirmatory factor analyses were performed on the scales used (which were found to be acceptable and consistent). Furthermore, the analysis was conducted based on the results of the Importance-Performance Analysis (IPA) method. Based on the results of the study, two factors with low importance but high performance were identified. These factors are created resources, and natural and cultural resources. These factors reflect the current high-level characteristics. Additionally, the results show that these resources are not being effectively utilized in enhancing Kyrgyzstan's competitiveness and that the importance of actions for these factors is currently low. In this case, strategies for cost reduction and the proper allocation of resources and efforts to the required factors would be the right decision, as there are other more important factors in international competition. On the other hand, among the factors with high importance but low performance, four factors were identified: supporting resources, situational conditions, destination management organizations (DMOs), and destination marketing management. This is the main part of the results and indicates the weak points in Kyrgyzstan's competitiveness. These factors require maximum attention and the highest level of importance. At the same time, these indicators reflect the main weaknesses and threats to competitiveness. In this situation, improving or changing strategic actions, securing missing resources, and applying additional efforts are crucial. The results of the study are of practical significance for both the public and private sectors and can serve as a foundation for contributing to the development of tourism.
Benzer Tezler
- Туристтердин көз карашында кыргызстан дестинациясы
Turistlerin bakış açısıyla Kırgızistan destinasyonu
CANIL MAHFUROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
TurizmKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTurizm ve Otel İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAKIL TURDUMAMBETOV
- Kırgızistan'da toplum temelli turizmin bölgesel kalkınmadaki rolü: Bir karma yöntemler araştırması
Кыргызстандагы коомчулукка негизделген туризмдин аймактык өнүгүүдөгү ролу: аралаш методдор аркылуу изилдөө
NURSULTAN SIDIKOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TurizmKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TOLGA GÖK
- Кыргызстанда туризмди өнүктүрүү проблемалары
Kırgızistanda'ki turizmin kalkınma sorunları
GULZAT BERENALİEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2012
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DANIŞMAN YOK
- Eturizm temelli dijital platform ve uygulamaların kullanımının değerlendirilmesi: Kırgızistan örneği
Туризм индустриясында колдонулган санарип платформаларды жана тиркемелерди талдоо: Кыргызстандын мисалында
SALİMA SEİTAKHUNOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TurizmKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜNTEKİN ŞİMŞEK
- Суунун касиеттерин жана иондорун изилдөөнүн негизинде ысык-көлдүн абалын экологиялык баалоо
Su özellikleri ve iyonları araştırmaya dayanarak ısıkgöl durumunun çevresel değerlendirilmesi
AYNURA ASANOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2017
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KANATBEK KOCOBAEV