Türkiye'de yenilenebilir enerji kaynakları ve enerji verimliliği üzerine Orta Karadeniz illerinde bir araştırma
A study on renewable energy sources and energy efficiency in the Central Black Sea region of Turkey
- Tez No: 967969
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYSUN AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, İşletme, Energy, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bu çalışmada, Türkiye'nin sürdürülebilir enerji politikaları çerçevesinde yenilenebilir enerji kaynaklarının verimliliği bölgesel ölçekte değerlendirilerek enerji arz güvenliğini artırabilecek eğilimler belirlenmiş ve bu doğrultuda karar alıcılara yönelik politika önerileri sunulmuştur. Bu amaçla, Orta Karadeniz illerinden Amasya, Çorum, Ordu, Samsun ve Sinop'ta nitel ve nicel araştırma yöntemleri kullanılarak veriler elde edilmiş ve analizler yapılmıştır. Çalışma kapsamında 2019–2024 yılları arasındaki dönemde söz konusu illerin güneş enerjisi santrallerinden (GES) elde ettiği elektrik üretim verileri ile aynı döneme ait toplam elektrik tüketim verileri karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. 72 aylık bu süreçte her bir il için GES üretiminin toplam tüketimi karşılama oranları hesaplanmış ve mevcut durumun kapsamlı bir değerlendirmesi yapılmıştır. Analizin ikinci aşamasında, makine öğrenmesi modelleri kullanılarak 2025 Eylül – 2026 Eylül dönemini kapsayacak şekilde 1 yıllık GES üretimi ve toplam tüketim tahminleri oluşturulmuştur. Elde edilen tahmin verileri ışığında her il için gelecekteki karşılama oranları belirlenmiş, bu oranlar üzerinden olası eğilimler yorumlanarak politika yapıcılar ve yerel karar vericilere yönelik stratejik öneriler geliştirilmiştir. Araştırma sonuçları, Orta Karadeniz Bölgesi'nin güneş enerjisi açısından yüksek bir potansiyele sahip olmasına rağmen bu potansiyelin yeterince değerlendirilemediğini göstermektedir. Enerji verimliliği uygulamalarının sınırlı kaldığı bölgede, yenilenebilir enerji yatırımlarında yerel yönetimlerin ve özel sektörün daha etkin rol alması, sürecin ise sürdürülebilir kamu politikalarıyla desteklenmesi gerekmektedir. Analizler ayrıca, Çorum ve Amasya'nın GES üretiminin toplam tüketimi karşılamada yüksek oranlarla öne çıktığını, Samsun, Sinop ve özellikle Ordu'nun ise düşük oranlarda kaldığını tüm illerde ise oranların bahar sonu ve yaz aylarında artış gösterdiğini ortaya koymuştur. Genel değerlendirme itibarıyla Orta Karadeniz gibi stratejik bölgelerde yenilenebilir enerji kullanımının yaygınlaştırılması ve enerji verimliliğinin artırılması yalnızca Türkiye'nin enerji arz güvenliğini güçlendirmekle kalmayacak aynı zamanda çevresel sürdürülebilirliğe de önemli katkılar sunacaktır. Ayrıca bu durum ülkenin dışa bağımlılığını azaltma yönündeki çabalara da doğrudan destek sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
In this study, within the framework of Turkey's sustainable energy policies, the efficiency of renewable energy sources was evaluated on a regional scale to identify trends that could enhance energy supply security, and policy recommendations were presented for decision-makers accordingly. For this purpose, data were collected and analyses conducted using both qualitative and quantitative research methods in the provinces of Amasya, Çorum, Ordu, Samsun, and Sinop, located in the Central Black Sea region. Within the scope of the study, electricity generation data from solar power plants (SPPs) in these provinces between 2019 and 2024 were comparatively analyzed with the total electricity consumption data for the same period. Over this 72-month period, the share of SPP generation in meeting total consumption was calculated for each province, and the current situation was comprehensively assessed. In the second stage of the analysis, machine learning models were employed to generate one-year forecasts of SPP generation and total consumption covering the period from September 2025 to September 2026. Based on these forecasted data, future coverage ratios were determined for each province, and potential trends were interpreted to develop strategic recommendations for policymakers and local decision-makers. The findings reveal that although the Central Black Sea region has significant potential for solar energy, this potential has not yet been fully utilized. Energy efficiency practices remain limited in the region, and greater involvement of local governments and the private sector in renewable energy investments, supported by sustainable public policies, is required. Furthermore, the analyses show that Çorum and Amasya stand out with higher coverage ratios of SPP generation to total consumption, while Samsun, Sinop, and especially Ordu remain at lower levels. Across all provinces, coverage ratios tend to increase from late spring to summer months. Overall, promoting renewable energy use and enhancing energy efficiency in strategic regions such as the Central Black Sea will not only strengthen Turkey's energy supply security but also make significant contributions to environmental sustainability. In addition, this will directly support the country's efforts to reduce dependence on foreign energy resources.
Benzer Tezler
- Limanlar için bütünleşik yenilenebilir enerji güç sistemlerinin tekno-ekonomik analizi
Techno-economic assessment of hybrid power systems for ports
MEHMET MİRDALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN BOLAT
- Farklı iklim bölgeleri için sıfır enerjili binaların uygulanabilirliği ve ekonomik analizi
Applicability and economic analysis of zero energy buildings for different climate regions
CEYHUN AKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EnerjiGümüşhane ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERYEM TERHAN
- Sustainable purchasing criteria importance rank determination with fuzzy cognitive mapping and max diff analysis
Sürdürülebilir satın alma kriterlerinin bulanık bilişsel haritalama ve maxdiff analiz ile önem sıralamalarının belirlenmesi
FURKAN ERCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL BURÇ ÜLENGİN
- Deniz üstü ve kara tipi rüzgar santrallerinin çevresel etkilerini yaşam döngüsü analizi yöntemiyle karşılaştırılması: Türkiye örneği
Comparing the environmental impacts of offshore and onshore wind farms with the life cycle analysis method: The example of Turkey
GÜLŞAH AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Çevre MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAMET ÖZTÜRK
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımında bir model olarak güneş şehirler: Manisa örneği
Solar cities as a model in usage of renewable energy sources: Manisa sample
ECE ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA YİRMİBEŞOĞLU