Türkiye ve İsrail ticari ilişkilerinin karşılaştırmalı analizi
The comparative analysis of Türkiye-İsrael trade relations
- Tez No: 968205
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP KARAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası Ticaret, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
1900'lü yılların başında Filistin'e başlayan kitlesel Yahudi göçü, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanya'sı tarafından gerçekleştirilen soykırım ile hızlanmıştır ve bu süreç sonucunda İsrail Devleti 1948 yılında bağımsızlığını kazanmıştır. Bağımsızlığın hemen ardından İsrail, Ortadoğu'da Arap olmayan Türkiye ve İran ile ilişkilerini güçlendirme çabasına girmiştir. Türkiye de Ortadoğu politikası çerçevesinde bazı dönemler İsrail'in ilişkileri geliştirme girişimlerine karşılık vermiştir. Ancak İsrail'in Filistin ve Lübnan'da sebep olduğu sivil katliamları neticesinde Türkiye bu ilişkileri belirli dönemlerde askıya almıştır. 2010'lu yıllardan itibaren ikili ilişkiler, Mavi Marmara olayı sonrası ciddi bir kopma noktasına ulaşmış olsa da Doğu Akdeniz Gaz Sahaları meselesinin gündeme gelmesi sonrasında önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Bu dönemde iki ülke ticaretinde artış görülmüştür. 2023 yılında İsrail'in Gazze'ye yönelik operasyonları uluslararası toplumdan tepki görmüştür. Özellikle Türkiye saldırıları şiddetle kınamış ve İsrail'e 9 Nisan 2024 tarihinde belirli ürün gruplarında ticari yaptırımlar uygulamaya başlamıştır ve 2 Mayıs 2024 tarihinde kısıtlamalar tüm ürün gruplarına genişletilmiştir. İsrail'in ekonomik göstergeleri kararlı olup ihracatında yüksek teknolojili ürünler yoğunluktadır ancak Türkiye ile olan ticari ilişkilerinde dış ticaret açığı oldukça yüksektir. Bu durum da İsrail'in Türkiye'nin ticari yaptırımlarından önemli derecede etkilenmesine neden olmuştur. Çalışma kapsamında Türkiye'nin 72 Demir ve Çelik, 73 Demir ve Çelikten Eşya, 87 Motorlu Kara Taşıtları, 85 Elektrikli Makine ve Cihazlar, 29 Organik Kimyasallar, 90 Optik, Fotografik, Sinematografik Ölçüm ve Kontrol Cihazları ve 30 Eczacılık ürünleri ürün gruplarına odaklanılmıştır ve bu kalemlerde Türkiye ve İsrail Ticari İlişkileri istatistiki analiz ile incelenmiştir. Analizde basit lineer regresyon yöntemi kullanılmış olup, ANOVA ve katsayı tabloları ile istatistiki anlamlılık (p < 0.05) kontrol edilmiştir. Analiz kapsamında Türkiye'nin İsrail'e 72, 73, 87 ve 85 numaralı ürün gruplarında İsrail'e dış ticaret fazlası vermiş olduğu ve bu durumun zamana göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. 29, 90 ve 30 numaralı ürün gruplarında ise Türkiye'nin İsrail'e karşı zamana göre anlamlı farklılık gösteren dış ticaret açığı verdiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Mass Jewish immigration to Palestine, which began in the early 1900s, accelerated with the genocide perpetrated by Nazi Germany during World War II, and as a result, the State of Israel gained independence in 1948. Immediately after independence, Israel sought to strengthen its relations with non-Arab countries in the Middle East, Turkey and Iran. Turkey, in turn, occasionally reciprocated Israel's attempts to develop relations within the framework of its Middle East policy. However, as a result of the civilian massacres perpetrated by Israel in Palestine and Lebanon, Turkey suspended these relations at certain intervals. Although bilateral relations reached a serious breaking point after the Mavi Marmara incident in the 2010s, they made significant progress after the issue of the Eastern Mediterranean Gas Fields emerged. During this period, the two countries saw an increase in trade. In 2023, Israel's operations against Gaza drew criticism from the international community. Turkey, in particular, strongly condemned the attacks and imposed trade sanctions on Israel on certain product groups on April 9, 2024, and on May 2, 2024, the restrictions were extended to all product groups. Israel's economic indicators are stable, and its exports are dominated by hightechnology products. However, its trade deficit with Turkey is quite high. This has significantly impacted Israel's trade sanctions. The study focused on Turkey's product groups (72 Iron and Steel), 73 Articles of Iron and Steel, 87 Motor Land Vehicles, 85 Electrical Machinery and Equipment, 29 Organic Chemicals, 90 Optical, Photographic, and Cinematographic Measurement and Control Devices, and 30 Pharmaceutical Products). Trade relations between Turkey and Israel were examined through statistical analysis in these product groups. Simple linear regression was used in the analysis, and statistical significance (p < 0.05) was checked using ANOVA and coefficient tables. The analysis found that Turkey had a foreign trade surplus with Israel in product groups 72, 73, 87, and 85, and that this situation varied significantly over time. In product groups 29, 90 and 30, it has been determined that Turkey has a foreign trade deficit with Israel that varies significantly over time.
Benzer Tezler
- 2002-2015 yılları arasında Türkiye'nin İsraı̇l ı̇le tı̇carı̇ ı̇lı̇şkı̇lerı̇ ve ekonomı̇ polı̇tı̇k analı̇zı̇
Trade relations between Turkey and İsrael and economic policy analysis between 2002-2015
SEDAT GÖKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EkonomiMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Ekonomi Politiği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM MURAT BOZKURT
- Türkiye-İsrail ilişkilerinde yakınlaşmayı sürükleyici etken: Güvenlik kaygıları (1990-2002)
The driving factor in Turkish-Israeli rapprochement: Security concerns (1990-2002)
HİLAL KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uluslararası İlişkilerTurgut Özal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERKAN ERTOSUN
- Soğuk savaş sonrası Türkiye - İsrail ilişkileri: Ekonomi politik analiz
Turkey – İsrael relations after cold-war: A political economics analysis
ASLI AYMALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerManisa Celal Bayar ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT BURAK GEYİKÇİ
- Türkiye-Ürdün ticari ilişkileri
Jordan commercial Turkey relations
ALİ ZANA ÇEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
EkonomiMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Coğrafyası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURTEN GÜNAL
- Soğuk Savaş sonrası Türkiye-İsrail ilişkileri
Turkey-Israel relations after the Cold War
CANSU BARAKÇİN