Görsel sanatlar etkinliklerinin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin duygusal durumlarına katkısının öğretmen görüşleriyle incelenmesi
Investigation of the contribution of visual arts activities to the emotional status of students with learni̇ng di̇sabilities with teachers' opinions
- Tez No: 968423
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEDA LİMAN TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Öğrenim Güçlüğü, Sanat Eğitimi, Stres, Duygusal Durumlar, Learning Difficulties, Art Education, Stress, Emotional States
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Resim-İş Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Bu araştırmada, ilköğretim birinci kademe düzeyinde eğitim gören özel öğrenim güçlüğü (disleksi, dispraksi, diskalkuli, disgrafi ve görsel-işitsel işleme bozukluğu) tanısı konulmuş öğrencilerin görsel sanatlar dersinde yer alan etkinlikler ile duygusal durumlarında olan farklılıkların ve bu durumun ders içindeki başarılarına olan katkısı incelenmiştir. Öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin içine kapanık ve çekingen yapılarından kaynaklanan kendini ifade edememe kaynaklı stres problemleri ve buna bağlı olarak yaşadıkları duygusal problemlerin bilinememesi nedeniyle eğitim sürecinin bu öğrenciler ve öğretmenleri için kolay olmadığı düşünülmektedir. Bu aşamada, Görsel Sanat etkinliklerinin sağlayacağı katkının ortak karar verme, karşılıklı etkileşim ve benzeri sosyal davranışların içinde olmanın, onlara eğitim sürecinde her türlü desteği sağlamanın, duygusal süreçlerinde ve stresle başa çıkmaları üzerinde olumlu etkiler yaratacağı öngörülmektedir. Bu çalışma nitel bir araştırma olup bu bağlamda“durum çalışması”tekniğinden yararlanılmıştır. Bilgi toplamak amacıyla alan yazın, incelenmiş ve uzmanların değerlendirmeleri doğrultusunda oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu tercih edilmiştir. Görsel sanatlar etkinliklerinin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin duygusal durumlarına katkısının incelenmesi amacıyla bu araştırmaya gönüllülük esasına göre katılan Trabzon iline bağlı merkez üç okuldan görev alan 15 sınıf öğretmeni dâhil edilmiştir. İsmetpaşa, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Hasan Tahsin Kırali ilkokullarından katılımcı olan bu 15 sınıf öğretmenine uygulanan görüşmede sorulara alınan cevaplardan elde edilen sonuçlar incelenirken, öğrenme güçlüğünden, öğretmenlerden, çevresel faktörlerden, akran ilişkilerinden ve görsel sanatlar dersinin etkisine bağlı kaynaklanan bulgular incelenmiştir. Yapılan çalışmada öğretmenlere, doğrudan yönlendirilen yarı yapılandırılmış görüşme formundaki ve literatür birebir taranarak hazırlanan öğrenme güçlüğünün stres ve duygusal durumlara aynı zamanda resim dersinin bu duruma olan etkilerine yönelik görüşlerini almak amacıyla iki alt probleme bağlı toplam beş soru yönlendirilmiştir. Araştırmada yer alan 5 soru iki ana alt başlık altında incelenmiştir bunlardan birincisi, Özel Öğrenme Güçlüğü olan öğrencilerin duygu durumlarının ders sürecine katkısı nasıldır? İkincisi ise Görsel sanatlar dersinin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin duygu durumlarına katkısı var mıdır? olarak belirlenmiştir. İlk alt başlık, problem durumu olarak görülen öğrenme güçlüğünün öğrencilerin duygu durumlarına olan katkısına bağlı ders sürecini, ikincisi ise görsel sanatlar dersinin öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin duygu durumlarına olan katkısını anlamaya yönelik olarak yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen bulgularla ilişkilendirilmeye ve ilgili alan yazın ışığında tartışılmaya çalışılmıştır. Çekingenyöntemi ile elde edilen veriler doğrultusunda atılımcıların özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin duygusal durumlarını genel olarak, karışık duygulara sahip, sessiz, uyumsuz, çekingen, temas isteği duyan, sinirli, içe dönük, düşük özgüvenli, duygusal, mutsuz, sevgi dolu, uyumlu, kırılgan, neşeli öğrenciler olarak değerlendirmiştir. Katılımcıların bu öğrencilerin kazanımlarını gerçekleştirebilmesi adına sağladıkları desteklere bakıldığında, ders içeresinde resim yapmaya izin verme, ödül yöntemi, sözlü destek, akran desteği, sorumluluk verme gibi yöntemleri tercih ettikleri çünkü bu öğrencilerin normalden fazla içine kapanık olabildikleri görülmüştür. Katılımcıların, görsel sanatlar dersinin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin ders içi tutumlarına katkısı hakkındaki düşüncelerine bakıldığında genel olarak katkı sağladığını belirttikleri görülmüştür. Özellikle öğrencilerin odaklanma, konsantrasyon sağlama, resim dersinden sonraki derslere ilgili katılım sağlamada katkısı olabildiğini belirttikleri görülmektedir. Öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin okul performanslarının genel olarak düşük olduğu ve bu sebeple arkadaş çevresi tarafından zorbalık görebildiğini öğretmelerin bu durum karşısında olumsuz duygulara kapılan öğrencilerin cesaretlenmeleri için birebir ilgi ve destek göstermelerinin gerekli olduğu görülmüştür. Öğrenme güçlüğü problemi görünen öğrencilerin genel olarak güçlü bir yeteneği olduğu ve yeteneklerine rağmen öğrenme güçlüğü yaşayan tüm öğrenciler gibi dikkat eksikliğine bağlı öğrenmede stres ve zorluk yaşadıkları bu sebeple sanatsal destek ve terapiye ihtiyaç duydukları görülmektedir. Literatür incelendiğinde yapılan araştırmalarda bu sonuçlara benzer sonuçlara ulaşıldığı ancak bu konuyu ele alan fazla çalışma olmadığı görülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the differences in emotional states of students diagnosed with special learning difficulties (dyslexia, dyspraxia, dyscalculia, dysgraphia, and visual-auditory processing disorder) receiving education at the primary school level, and the contribution of these differences to their success in the visual arts course were examined. It is considered that the educational process is not easy for these students and their teachers due to the stress problems caused by the inability of students with learning difficulties to express themselves, which stem from their introverted and shy nature, and the resulting emotional problems that often go unnoticed. At this stage, it is anticipated that the contributions of visual arts activities—being part of collaborative decision-making, mutual interaction, and similar social behaviors—and providing these students with all kinds of support during the educational process will have a positive effect on their emotional processes and their ability to cope with stress. This is a qualitative research study in which the“case study”method was used. To collect data, literature in the field was reviewed, and a semi-structured interview form was developed based on expert evaluations. The study included 15 classroom teachers from three central schools in Trabzon, who participated voluntarily. These schools were İsmetpaşa, Bedri Rahmi Eyüboğlu, and Hasan Tahsin Kırali Primary Schools. In the interviews conducted with these 15 classroom teachers, findings related to learning difficulties, teacher perspectives, environmental factors, peer relationships, and the impact of the visual arts course were analyzed. In this study, five questions tied to two sub-problems were directed to the teachers using a semi-structured interview form, designed based on a detailed literature review, to gather their views on the impact of learning difficulties on emotional states and the role of art classes in these situations. The five questions in the research were examined under two main subheadings: How do the emotional states of students with special learning difficulties contribute to the course process? Does the visual arts course contribute to the emotional states of students with learning difficulties? The first subheading aimed to understand how the learning difficulties—considered the main problem—affect students' emotional states during lessons, while the second examined how the visual arts course contributes to the emotional states of students with learning difficulties. Findings from the semi-structured interviews were related to these subheadings and discussed in light of relevant literature. According to the data obtained through interviews, participants generally described students with special learning difficulties as having mixed emotions, being quiet, maladjusted, shy, seeking physical contact, irritable, introverted, having low self-confidence, emotional, unhappy, affectionate, compliant, fragile, and cheerful. Regardingthe support provided to help these students achieve learning gains, teachers mentioned strategies such as allowing drawing in class, using reward systems, providing verbal support, encouraging peer support, and giving responsibilities—mainly because these students tend to be more introverted than others. When evaluating the opinions of participants on the contribution of visual arts classes to the in-class attitudes of students with learning difficulties, it was observed that they generally believed these classes had a positive impact. Specifically, they noted improvements in students' focus, concentration, and participation in subsequent lessons after art classes. It was also noted that students with learning difficulties generally had low academic performance, making them targets of bullying by peers. Therefore, teachers believed it was essential to offer individual support and encouragement to help students cope with the resulting negative emotions. Overall, it was found that students with learning difficulties often possess strong talents, but like all students with such difficulties, they experience stress and challenges in learning due to attention deficits. Hence, they are in need of artistic support and therapy. The literature review reveals that while similar findings have been reported in previous research, there are still relatively few studies addressing this specific topic.
Benzer Tezler
- İlköğretim görsel sanatlar dersi bağlamında görsel kültür çalışmaları: Bir eylem araştırması
Visual culture studies in primary school visual arts course: An action research
BURÇİN TÜRKKAN
Doktora
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFİK YAŞAR
- Özel öğrenme güçlüğü yaşayan bireylerin görsel algı becerilerinin geliştirilmesinde görsel sanatlar eğitiminin önemi
The importance of visual arts education in developing the visual perceptive skills of individuals with specific learning disabilities
SÜMEYYE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. GONCA HÜLYA YAYAN
- Seyirci ve bir anlamlama süreci olarak sinema
The Viewer and cinema as a signification process
NEZİH ERDOĞAN
- Eğitim kurumları dışındaki sanat oluşumlarının toplumun sanat eğitimine etkileri (UKKSA örneği)
Except for educational institutions, art institutions' effects to art education of society (As an example, UKKSA/IKCAA)
HAMİT EMRE OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAY MAMUR
- Sosyolojik görsel okuma ve sanatsal uygulama eğitim modülünün resim-iş öğretmenliği lisans programında uygulanmasına yönelik bir eylem araştırması
An action research on the implementation of the sociological visual reading and artistic practice training module in the undergraduate art education program
UĞUR YILMAZ
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİHA YILMAZ