Üniversite öğrencilerinin çocuklukta algıladıkları ebeveyn kabul ve reddinin bağlanma stiline ve reddedilme duyarlılığına etkisi
The effects of university students' perceived parental acceptance and rejection in childhood on attachment style and rejection sensitivity
- Tez No: 968425
- Danışmanlar: PROF. DR. RUKİYE GÜNSELİ YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin çocukluk döneminde ebeveynleri tarafından algılanan kabul ve reddin, yetişkinlik dönemine geçişleri sırasında oluşturdukları bağlanma stilleri ve reddedilme duyarlılıkları üzerindeki etkilerinin incelenmesidir. Araştırma evreni, 2023-2024 eğitim öğretim yılında İzmir ili Buca ilçesindeki Dokuz Eylül Üniversitesi'nde Eğitim Fakültesinde öğrenime devam eden 385 üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmada katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Anne-Baba Kabul-Red Kısa Formu, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri ve Reddedilme Duyarlılığı Ölçeği uygulanmıştır. Veriler toplandıktan sonra IBM SPSS-29 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bağımlı değişkenlerin sosyodemografik değişkenlerden ikili grup değişkenlerine göre nasıl farklılaştığını belirleme adına bağımsız örneklem t-testi, üç ve daha fazla gruplu değişkenler açısından nasıl farklılaştığını saptama adına ise Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA) yapılmıştır. Tek Yönlü Varyans Analizi aşamasında, kullanılan tüm değişkenlerin homojen dağılması sebebi ile çoklu karşılaştırmalarda Tukey HSD analizi yapılmıştır. Sürekli değişkenler arasındaki ilişkileri belirleme adına ise Pearson korelasyon analizi yürütülmüştür. Bunun yanı sıra ebeveyn kabul veya reddin reddedilme duyarlılığı ve bağlanma stillerini nasıl yordadığını belirleme adına çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, üniversite öğrencilerinin çocuklukta algıladıkları ebeveyn kabul ve red düzeylerinin; cinsiyet, yaş, algılanan aile gelir düzeyi ve medeni durum gibi demografik değişkenlere göre anlamlı bir biçimde farklılaştığını ortaya koymuştur. Ayrıca hem kaçınmacı hem de kaygılı bağlanma stillerinin, düşük ebeveyn sıcaklığı ve yüksek red algısı ile ilişki olduğu saptanmıştır. Reddedilme duyarlılığı, düşük ebeveyn sıcaklığı ve yüksek düzeyde kayıtsızlık, saldırganlık ve ayrışmamış red algısı ile anlamlı ilişkiler göstermiştir. Buna karşın, reddedilme duyarlılığı düzeyleri demografik değişkenler açısından anlamlı bir farklılık göstermemiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the effects of perceived parental acceptance and rejection during childhood on university students' attachment styles and rejection sensitivity as they transition into adulthood. The research sample comprised 385 university students enrolled in the Faculty of Education at Dokuz Eylül University, located in the Buca district of İzmir, during the 2023–2024 academic year. Participants completed the Socio-Demographic Information Form, the Parental Acceptance-Rejection Short Form, the Experiences in Close Relationships Inventory, and the Rejection Sensitivity Questionnaire. Data analysis was performed using IBM SPSS-29 software. Independent samples t-tests were conducted to assess differences in dependent variables across dichotomous sociodemographic groups, while One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was utilized for variables with three or more groups. Due to the homogeneity of variances, Tukey's HSD test was applied for post hoc multiple comparisons. Pearson correlation analysis was employed to examine relationships between continuous variables. Additionally, multiple regression analyses were carried out to evaluate the predictive effects of parental acceptance and rejection on rejection sensitivity and attachment styles. The results demonstrated that perceived parental acceptance and rejection levels in childhood significantly differed based on demographic factors including gender, age, perceived family income, and marital status. Both avoidant and anxious attachment styles were found to be significantly associated with lower parental warmth and higher perceived rejection. Rejection sensitivity was significantly related to lower parental warmth and higher perceived indifference, hostility, and undifferentiated rejection. However, rejection sensitivity did not vary significantly across demographic groups. These findings underscore the critical influence of early parental behaviors on the development of attachment patterns and emotional sensitivity in emerging adulthood.
Benzer Tezler
- Anne-baba kabul-reddinin psikolojik uyum üzerindeki etkisinin kimlik duygusu açısından incelenmesi
The effect of perceived parental acceptance-rejection on psychological adjustment as mediated by the sense of identity
JALE BİLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiAdnan Menderes ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM GÜNSELİ DEREBOY
DOÇ. DR. HÜSEYİN AZMİ VARAN
- Üniversite öğrencilerinin flört davranışlarına göre çocuklukta algılanan ebeveyn kabul-ret ve karşı cinsle ilişkide sosyal yetkinlik inancının incelenmesi
Investigation of perceptional parental acceptancerejection in childhood and the social self- efficacy with the interaction of opposite sex according to the flirting behaviours of university students
İDİL EREN TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN AKBAŞ
YRD. DOÇ. DR. ÖNER ÇELİKKALELİ
- Unraveling rejection sensitivity among university students through remembrances of parental acceptance–rejection and adverse childhood experiences
Üniversite öğrencilerinin reddedilme hassasiyetinin hatırlanan anne baba kabul reddi ve çocukluk çağı ruhsal travma deneyimleri ile açıklanması
SEVDE BARIŞ ŞAHBUDAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. Z.HANDE SART
- Üniversite öğrencilerinin algılanan anne-baba reddiyle baş etmeleri ile denetim odağı, öğrenilmiş güçlülük ve eş kabul-reddiyle ilişkisi
The relationship between coping with parental rejection and locus of control, learned resourcefulness and partner acceptance-rejection
ZUHAL GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERDA AYSAN
DOÇ. DR. AZMİ VARAN
- Farklı fakülte öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabul-reddi ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide öz yeterliğin aracı rolünün incelenmesi
Investigating the mediator role of self efficacy in the relationship between parental acceptance-rejection and psychological symptoms in different faculty students
FÜSUN BALAMİR