Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi bağlamında geri dönüşüm kavramına yönelik metaforik algılarının ve çizimlerinin analizi
Analysis of middle school 5th grade students' metaphorical perceptions and drawings of the concept of recycling in the context of social sciences course
- Tez No: 968505
- Danışmanlar: PROF. DR. AYHAN AKIŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Metafor, ortaokul öğrencileri, geri dönüşüm, sosyal bilgiler, Metaphor, middle school students, recycling, social studies
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler dersi kapsamında ortaokul 5. Sınıf öğrencilerinin“Geri Dönüşüm”kavramına ilişkin algılarını metaforlar ve çizimler aracılığıyla ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, ortaokul 5. Sınıf öğrencilerinin“Geri Dönüşüm”kavramına yönelik oluşturdukları metaforlar ve çizimler analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan her bir öğrenciden“Geri dönüşüm…gibidir; çünkü…”metaforunu tamamlamaları ve geri dönüşüm kavramıyla ilgili bir çizim yapmaları istenmiştir. Nitel araştırma deseniyle yürütülen çalışmanın örneklem grubunu 2024-2025 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Sarıyer ve Arnavutköy ilçelerinde öğrenim gören 386 5. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Bu verilerin analiz aşamasında ise 36 veri geçersiz sayılarak 350 geçerli veri elde edilmiştir. Yapılan resimlerin analizi sonucunda ise 87 öğrencinin çizimleri geçersiz sayılarak toplam 263 geçerli veri elde edilmiştir. Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinden elde edilen verilerin analizinde ve yorumlanmasında içerik analizi yöntemi kullanılmış olup, araştırmanın sonucunda ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin Geri Dönüşüm kavramını hangi metaforlar ve çizimler ile ifade ettikleri tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre metaforlardan elde edilen veriler gruplara ayrılmış ve öğrencilerin en çok değindikleri temalar“İnsan Ruhunun Sessiz Mucizeleri: Umut, Direniş ve Yeniden Başlama”ve“Hayal Gücüyle Yeniden Yaratmak: Onarma, Tasarlama ve Sanat Yoluyla Dönüşüm”olmuştur. En az değindiği temalar ise“Eşyaların Hikayesi Bitmez: Nesnelerin Yeni Görevlerle Dönüşümü”ile“Doğanın Kendini Yenileme Gücü: Canlılık Döngüsü ve Ekolojik Umut”olmuştur. Çizimlerden elde edilen veriler gruplandırıldığında ise en çok değinilen tema“Tüketen İnsan, Tükenen Ruh”en az değindikleri tema ise“Çöpten Gelen Güzellik”olmuştur. Araştırma sonucunda, metaforlar ve çizimlere bakıldığında genel olarak benzer temaları içerdiği görülmüştür. Her iki ifade şeklinde de öğrencilerin geri dönüşümü genellikle tehlikeli, yıkıcı etkiye sahip ve geri döndürülemez bir süreç olarak algıladıkları aynı zamanda da alınabilecek olan çeşitli önlemler ve çözümler dahilinde iyileştirilebilen bir süreç olarak değerlendirdikleri görülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal the perceptions of 5th grade middle school students about the concept of“Recycling”through metaphors and drawings within the scope of Social Studies course. In this direction, the metaphors and drawings created by 5th grade middle school students about the concept of“Recycling”were analyzed. Each student participating in the study was asked to complete the metaphor“Recycling is like...because...”and to make a drawing about the concept of Recycling. The sample group of the study, which was conducted with a qualitative research design, consisted of 386 5th grade students studying in Sarıyer and Arnavutköy districts of Istanbul province in the 2024-2025 academic year. In the analysis phase of this data, 36 data were invalid and 350 valid data were obtained. As a result of the analysis of the drawings, 87 students' drawings were invalidated and a total of 263 valid data were obtained. Content analysis method was used in the analysis and interpretation of the data obtained from 5th grade middle school students, and as a result of the research, it was determined with which metaphors and drawings 5th grade middle school students expressed the concept of Recycling. According to the results of the research, the data obtained from the metaphors were divided into groups and the most frequently mentioned themes were“Silent Miracles of the Human Spirit: Hope, Resistance and Starting Over”and“Recreating with Imagination: Repair, Design and Transformation through Art”. The themes he mentioned the least were“The Story of Things Never Ends: The Transformation of Objects with New Tasks ”and“ The Power of Nature to Renew Itself: The Cycle of Life and Ecological Hope”. When the data obtained from the drawings were grouped, the most frequently mentioned theme was“Consuming Human, Consuming Spirit”and the least frequently mentioned theme was“Beauty from Garbage”. As a result of the research, it was seen that the metaphors and drawings generally contained similar themes. In both forms of expression, it is seen that students generally perceive recycling as a dangerous, destructive and irreversible process, and at the same time, they evaluate it as a process that can be improved within various measures and solutions that can be taken.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretiminde web 2.0 araçlarının kullanımı: Bir karma yöntem araştırması
Using web 2.0 tools in teaching social studies: A mixed method research
İLHAN KULACA
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKKI YAZICI
PROF. DR. TUĞBA SELANİK AY
- Sosyal bilgilerde sürdürülebilir kalkınma ile ilgili becerileri kazandırmada infografiklerden yararlanma
Using infographics in gaining skills related to sustainable development in social studies
NERİMAN GEYİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUĞBA SELANİK AY
- Sürdürülebilir kalkınma amaçları bağlamında sosyal bilgiler
Social studies in the context of sustainable development goals
MUSTAFA TOKLU
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUSRET KOCA
- Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi kapsamında uzaktan eğitim sürecine yönelik görüşleri
Opinions of secondary school students on distance learning process within the extent of social studies course
ALİ ÖZKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiSosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEYDAN
- Ortaokul 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerini geliştirme: Bir eylem araştırması
Developing students' historical thinking skills in 7th grade social studies course at secondary school: An action research
MERYEM ÇİVİLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiSosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYA YILMAZ