Ortaokul 6.sınıf fen bilimleri ders kitaplarındaki fen, mühendislik ve girişimcilik uygulamalarının karşılaştırılmalı analizi
Comparative analysis of science, engineering and entrepreneurship practices in middle school 6th grade science course books
- Tez No: 968608
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM OKTAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Amaç: Çalışmadaki ana amaç Milli Eğitim Bakanlığınca (MEB) onaylanmış, 2024-2025 eğitim öğretim yılında ülke genelinde okutulan 6. sınıf ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında bulunan fen, mühendislik ve girişimcilik uygulamalarının 2018 Fen Bilimleri Öğretim Programı göz önünde bulundurularak araştırılması ve karşılaştırılmasıdır. Bu karşılaştırmada ek olarak kitapları kullanan fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri de dikkate alınmıştır. Yöntem: Araştırmanın üç farklı alt problemine cevap aramak için nitel bir araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında ise veri toplama yöntemlerinden doküman analizi ve yarı yapılandırılmış mülakattan yararlanılmıştır. Bulgular: Bu araştırma ile MEB yayınevi ve özel bir yayınevi tarafından basılan fen bilimleri kitaplarında yer alan fen, mühendislik ve girişimcilik uygulamalarının öğretim programına uygunluğu, pedagojik derinliği, disiplinler arası entegrasyonu ve sürdürülebilirliği açısından öğretmen görüşleri de alınarak değerlendirilmiştir. Bulgular, MEB yayınlarının daha öğrenci merkezli, uygulamalı ve yapılandırmacı bir yaklaşım benimsediğini; özel yayınevi tarafından hazırlanan ders kitabının ise daha teorik ve yönlendirmeye dayalı bir yapıda olduğunu göstermektedir. Uygulamaların genel olarak yüzeysel kaldığı, bireysel farklılıkları yeterince gözetmediği, ölçme değerlendirme araçlarının yetersiz olduğu ve sürdürülebilirlik açısından çeşitli altyapı eksiklikleri bulunduğu belirlenmiştir. Öğretmenler, etkili bir uygulama için yeterli rehberlik, öğretmen eğitimi ve kavramsal derinliğe ihtiyaç duyulduğunu vurgulamıştır. Genel olarak, mühendislik ve girişimcilik uygulamalarının etkili biçimde uygulamaya dönüştürülebilmesi için içeriklerin niteliksel olarak güçlendirilmesi gerektiği ortaya konmuştur. Sonuçlar: Bu çalışmada, ortaokul 6. sınıf fen bilimleri ders kitaplarında yer alan mühendislik ve girişimcilik uygulamaları içerik, dağılım ve pedagojik açıdan karşılaştırılmıştır. MEB yayınları, uygulama sayısı, çeşitliliği ve öğrenci merkezli yapısıyla daha güçlü bir model sunarken; özel yayınevi tarafından hazırlanmış kitap daha sınırlı fakat dengeli bir içerik yapısına sahiptir. Öğretmen görüşleri, uygulamaların teorik olarak etkili tasarlandığını ancak sınıf içi pratiğe aktarımında çeşitli yapısal ve pedagojik sınırlılıklar bulunduğunu göstermiştir. Özellikle öğretmen rehberliğinin eksikliği, materyal yetersizlikleri ve bireysel farklılıkların yeterince dikkate alınmaması, uygulamaların etkililiğini sınırlamaktadır. Ayrıca, girişimcilik kavramının dar bir çerçevede ele alınması ve değerlendirme araçlarının yetersizliği öne çıkan sorunlardandır. STEM uygulamalarının başarılı olabilmesi için öğretmen eğitimi, içerik derinliği, bağlamsal uyum ve teknolojik erişim olanaklarının güçlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda, mevcut uygulamaların yeniden yapılandırılması ve öğretmenlere sistemli destek sunulması, fen eğitiminde daha nitelikli ve sürdürülebilir bir yaklaşımın önünü açacaktır.
Özet (Çeviri)
Purpose: The main purpose of the study is to investigate and compare the science, engineering and entrepreneurship practices in 6. grade middle school science textbooks approved by the Ministry of National Education (MoNE) and taught throughout the country in the 2024-2025 academic year, taking into account the 2018 Science Curriculum. In this comparison, the opinions of science teachers who use the books were also taken into account. Method: Qualitative research method was used to seek answers to three different sub-problems of the research. Within the scope of the study, document analysis and semi-structured interviews were used as data collection methods. Findings: This research evaluated the science, engineering and entrepreneurship applications in science books prepared by MEB publisher and a private publisher in terms of their suitability for the curriculum, pedagogical depth, interdisciplinary integration and sustainability in addition to teachers' views. The findings show that MEB publisher adopts a more student-centered, applied and constructivist approach, while the private publisher has a more theoretical and guidance-based structure. It was determined that the applications were generally superficial, did not sufficiently consider individual differences, measurement and evaluation tools were insufficient and there were various infrastructure deficiencies in terms of sustainability. Teachers emphasized that sufficient guidance, teacher training, and conceptual depth were needed for an effective implementation. In general, it was revealed that the content should be strengthened qualitatively in order for engineering and entrepreneurship applications to be effectively translated into practice. Conclusions: In this study, engineering and entrepreneurship applications in 6. grade middle school science textbooks were compared in terms of content, distribution and pedagogy. While MEB publisher offers a stronger model with its number of applications, variety and student-centered structure, textbook released by the private publisher has a more limited but balanced content structure. Teachers' views showed that the applications were designed effectively in theory, but there were various structural and pedagogical limitations in their transfer to in-class practice. In particular, the lack of teacher guidance, material inadequacies and insufficient consideration of individual differences limit the effectiveness of the applications. In addition, the narrow scope of the concept of entrepreneurship and the inadequacy of evaluation tools are prominent problems. It was concluded that in order for STEM applications to be successful, teacher training, content depth, contextual adaptation and technological access opportunities should be strengthened. In this context, restructuring current applications and providing systematic support to teachers will pave the way for a more qualified and sustainable approach in science education.
Benzer Tezler
- Ortaokul 5, 6, 7, 8. sınıf fen bilimleri ders kitaplarının alana özgü beceriler bakımından incelenmesi
Examination of middle school 5th, 6th, 7th, 8th grade science textbooks in terms of domain-specific skills
RABİA SEVİL BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL OĞUZ ER
- Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının materyal ulaşılabilirliği açısından analizi ve materyal kullanımına yönelik öğretmen görüşleri
Analysis of secondary school science textbooks in terms of material availability and teachers' opinions on the use of materials
EZGİ ÖNDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAN EKİCİ
- Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında bilim ve mühendislik uygulamalarının temsil edilmesinin incelenmesi
Examination of the representation of science and engineering practices in middle school science textbooks
MELTEM GÖKDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL DOĞAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA ERDAŞ KARTAL
- Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında yer alan faaliyetlerdeki 21. yüzyıl öğrenme ve yenilikçilik becerilerinin durumunun incelenmesi
Investigation of the status of 21st century learning and innovation skills in secondary school science lesson books
AYŞEGÜL BAŞDUVAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜM GÖK
- Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının mühendislik tasarım becerileri kapsamında incelenmesi ve öğretmen görüşlerinin alınması
Reviewing secondary school science textbooks withinthe context of engineering design skills and obtaining teachers' opinions
EMRAH DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN BAKIRCI