65 yaş ve üzeri tip-2 diyabetli bireylerde diyabet öz yönetimi ve diyabet yükü
The effect of diabetes self-management and diabetes burden of diabetes in individuals with type 2 diabetes aged 65 and older
- Tez No: 968616
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVİL GÜLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Diyabet Yükü, Hemşirelik, Öz Yönetim, Tip-2 Diyabet, Yaşlı, Diabetes Burden, Elderly, Nursing, Self-Management, Type-2 Diabetes
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dahiliye Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
65 YAŞ VE ÜZERİ TİP-2 DİYABETLİ BİREYLERDE DİYABET ÖZ YÖNETİMİ VE DİYABET YÜKÜ Şeyma ALTUNTAŞ Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ağustos 2025 Danışman: Doç. Dr. Sevil GÜLER ÖZET Bu araştırma, 65 yaş ve üzeri tip-2 diyabetli bireylerde diyabet öz yönetimi ve diyabet yükünü belirlemek amacıyla tanımlayıcı tipte planlanmıştır. Çalışma, Kayseri Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dahiliye Servisi'nde 01 Aralık 2023 - 01 Haziran 2024 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş ve örneklem grubunu bu tarihler arasında serviste yatan 265 birey oluşturmuştur. Veriler; Birey Tanıtım Formu, Standardize Mini Mental Test (SMMT), Diyabet Öz Yönetim Ölçeği (DÖYÖ) ve Yaşlılarda Diyabetin Yükü Ölçeği (YDYÖ) aracılığıyla yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 25.0 programı kullanılmış, tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizleri ve uygun parametrik/durumsal testler uygulanmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 74,11±5,92 olup %50,2'si kadın, %44,9'u okuryazar ve %67,2'si emeklidir. Diyabet tanısı alma süresi ortalama 21,06±10,06 yıl olarak belirlenmiştir. Katılımcıların %54,3'ü insülin tedavisi almakta, %49,4'ü diyetine uymamakta ve %79,2'si düzenli egzersiz yapmamaktadır. DÖYÖ toplam puanı 102,11±14,14, YDYÖ toplam puanı ise 44,19±7,63 olarak saptanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, bireylerin diyabet öz yönetim düzeylerinin orta düzeyde, diyabet yüklerinin ise yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Ayrıca, bireylerin sosyodemografik ve klinik özelliklerinin diyabet öz yönetimi ve diyabet yükü üzerinde anlamlı etkileri olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, yaşlı bireylerde diyabet yönetiminin etkili bir şekilde sürdürülmesi, diyabet yükünün azaltılmasına katkı sağlamakta olup; bu sürecin desteklenmesinde hemşirelerin eğitici ve destekleyici rolünün önemi büyüktür. Diyabet öz yönetiminin geliştirilmesine yönelik bireyselleştirilmiş eğitim ve bakım uygulamaları teşvik edilmelidir.
Özet (Çeviri)
THE EFFECT OF DIABETES SELF-MANAGEMENT AND DİABETES BURDEN OF DIABETES IN INDIVIDUALS WITH TYPE 2 DIABETES AGED 65 AND OLDER Şeyma ALTUNTAŞ Erciyes University, Institute of Health Sciences Department of Nursing Ph.D. Dissertation, August 2025 Advisor: Doç. Dr. Sevil GÜLER ABSTRACT This descriptive study was conducted to determine the effect of diabetes self-management on the burden of diabetes in individuals aged 65 and over with type-2 diabetes. The research was carried out in the Internal Medicine Department of Kayseri City Training and Research Hospital between December 1, 2023, and June 1, 2024. The sample consisted of 265 hospitalized patients who met the inclusion criteria. Data were collected through face-to-face interviews using the Individual Information Form, Standardized Mini Mental Test (SMMT), Diabetes Self-Management Scale (DSMS), and the Elderly Diabetes Burden Scale (EDBS). Statistical analyses were conducted using SPSS 25.0 software. Descriptive statistics, correlation analyses, and appropriate non-parametric tests were used. The participants had a mean age of 74.11±5.92 years; 50.2% were female, 44.9% were literate, and 67.2% were retired. The average duration since diabetes diagnosis was 21.06±10.06 years. Among them, 54.3% were on insulin therapy, 49.4% did not comply with a diabetic diet, and 79.2% did not engage in regular exercise. The mean DSMS score was 102.11±14.14, and the mean EDBS score was 44.19±7.63. Findings revealed that participants had a moderate level of self-management and a high level of diabetes burden. Sociodemographic and clinical characteristics were found to significantly affect diabetes self-management and burden levels. In conclusion, effective diabetes management in older adults significantly contributes to reducing the diabetes burden. Nurses play a crucial role in supporting this process through education and care. Therefore, individualized education and care practices aimed at improving diabetes self-management should be encouraged.
Benzer Tezler
- 65 yaş ve üzeri tip 2 diyabet tanılı bireylerde COVİD-19 korkusu ile diyabet öz yönetimi düzeyinin ilişkisi: Karma desen araştırması
The relationship between fear of COVİD-19 and diabetes self-management level in individuals 65 years and older with type 2 diabetes: A mixed design study
FATMA SELÇUK
- Tip 2 diyabeti olan yaşlı bireylerde kırılganlığın belirleyicileri: diyabet yönetimi, uyku kalitesi, bilişsel düzey
Predictors of frailty in older people individuals with type 2 diabetes: Diabetes management, sleep quality, cognitive level
MERVE ANLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikSelçuk ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİME SELÇUK TOSUN
- Tip 2 diyabetli bireylerde mobil cihaz ile yakından takip ve danışmanlığın HBA1C üzerine etkisi
Effect of close monitoring and consultancy with mobile device on HBA1C in individuals with type 2 diabetes
ARİF GÜLMEZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiKütahya Sağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN KURTOĞLU
- İnsülin ve oral antidiyabetik kullanan diyabetli yaşlılarda hastalığa ilişkin tutum ve problem alanlarının karşılaştırılması
Comparison of disease-related attitudes and problem areas in elderly with diabetes using insulin and oral antidiabetics
MERVE KAYALIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. YASEMİN YILDIRIM USTA
- Tip 2 diyabetli bireylerde diyet inflamatuar indeksi, diyabet farkındalığı, duygu durumu ve beslenme durumunun değerlendirilmesi
Evaluation of dietary inflammatory index, diabetes awareness, mood and nutritional status in individuals with type 2 diabetes
MERVE ŞATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Beslenme ve DiyetetikAnkara Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR GÖKÇE YILDIRIM