17. yy. Uşak halılarının tasarım özellikleri ve el halısı koleksiyon önerisi
17th century design features of Uşak carpets and handmade carpet collection recommendation
- Tez No: 968753
- Danışmanlar: PROF. ESRA KAVCI
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Uşak Halısı, 17. Yüzyıl, Halı Tasarımı, Geleneksel Motifler, El Dokuma Halı, Uşak Carpet, 17th Century, Carpet Design, Traditional Motifs, Hand-Woven Carpet
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 265
Özet
ÖZET Bu çalışmasının amacı 17. yüzyıl Uşak halılarından günümüze ulaşabilen örneklerinin kataloglanması, ayrıca Madalyonlu ve Yıldızlı Uşak halılarının tasarım özelliklerinden yola çıkarak özgün bir el halısı koleksiyonu önerisi sunmaktır. Araştırma kapsamında, dönemin Uşak halılarının teknik, motif, renk özellikleri ve kompozisyon şemaları detaylı olarak ele alınmıştır. Ayrıca dünya müzelerinde ve özel koleksiyonlarda bulunan 17. yüzyıl Uşak halı örnekleri incelenmiş, bunlar içerisinde farklı kompozisyon şeması, motif ve renk düzenlemesi olan 90 adet örnek bir araya getirilmiştir. Bu çalışma ile değerli kültürel mirasın belgelenmesine katkı sağlandığı düşünülmektedir. Yapılan ön araştırma ve incelemeler sonucunda tez çalışmasının ilk bölümünde, 17. yüzyıl Uşak halılarının tarihçesi ele alınmış, teknik ve tasarım özellikleri başlığı altında halıların hammadde, tezgâh, renk ve motif özelliklerine yer verilmiştir. Halılar; Madalyonlu Uşak halıları, Yıldızlı Uşak halıları, Beyaz Zeminli Uşak Halıları ve Seccade Tipi Halılar olmak üzere dört ana grupta sınıflandırılmıştır. Her grubun karakteristik özellikleri, motif yapıları ve kompozisyon düzenleri detaylı olarak analiz edilmiştir. Tezin ikinci bölümde, araştırma bulgularından yola çıkılarak günümüz beğenisine uygun özgün bir el halısı koleksiyonu oluşturulmuştur. Koleksiyon, 17. yüzyıl Uşak halılarının karakteristik özelliklerini ele alan 16 özgün tasarım ve bunların farklı renk varyasyonlarından oluşmaktadır. Tasarımlar, geleneksel motif ve kompozisyon özelliklerini korurken, günümüz iç mekân kullanımına uygun bir yaklaşımla geliştirilmiştir. Sonuç olarak bu tez çalışması, 17. yüzyıl Uşak halılarını belgelemekte ve bu mirası özgün tasarım anlayışıyla yeniden üretime uygun, kullanıma yönelik tasarımlar sunmaktadır. Önerilen koleksiyon, geleneksel halı sanatımızın devamlılığına katkı sağlarken, aynı zamanda da günümüz yaşam alanlarında alternatif halı tasarımlarından oluşmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This study aims to create a comprehensive catalog of surviving examples of 17th-century Uşak carpets and to present a contemporary hand-woven carpet collection proposal based on the design characteristics of Medallion and Star Uşak carpets. Within the scope of the research, the technical features, motif structures, compositional arrangements, and color characteristics of the period's Uşak carpets have been analyzed in detail. The research contributes to the documentation of this valuable cultural heritage by bringing together 17th-century Uşak carpets found in world museums and private collections. In the first section of the study, the history of 17th-century Uşak carpets is discussed, and their technical and design characteristics are examined. The carpets are classified into three main groups: Medallion Uşak carpets, Star Uşak carpets, and other carpets associated with Uşak (White-ground and Prayer rug types). The characteristic features, motif structures, and compositional arrangements of each group are analyzed in detail. In the second section, an original hand-woven carpet collection is designed based on the research findings. The collection consists of 16 original designs and their color variations, interpreting the characteristic features of 17th-century Uşak carpets with a contemporary approach. While preserving traditional motifs and compositional features, the designs have been developed with an approach suitable for contemporary interior spaces. In conclusion, this study documents the rich design heritage of 17th-century Uşak carpets and reinterprets this heritage with a contemporary design understanding. The proposed collection contributes to the continuity of our traditional carpet art while offering original designs that can adapt to modern living spaces.
Benzer Tezler
- XVI. ve XVII. yy. Osmanlı tekstil ve çini sanatında sümbül motifi
Hyacinth motive in XVI. and XVII. c. Ottoman textile and ceramic art
ZERRİN KÜÇÜKKARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. AYLA SALMAN GÖRÜNEY
- Okul yöneticilerinin 21. yüzyıl becerilerine sahip olma düzeyi ile okullarda değişimi yönetme yeterlilikleri arasındaki ilişki
The relationship between school administrators' level of 21st century skills and their capability to manage change at schools
ŞİRİN YÖRÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF HELVACI
- Osmanlı dönemi İznik çinilerinde görülen hayvan motiflerinin incelenmesi ve özgün uygulamalar
Observation of animal motifs in İznik tiles from the Ottoman period and original applications
ETHEM YAVUZ ÖNCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıUşak ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ GÖKÇE
- Demokratik seçimlerde oy kullanmanın İslam hukuku açısından değerlendirilmesi
Evaluation of voting in democratic elections in terms of Islamic law
ÜSAME YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ERDEM
- 17. yy Hollandası ve Rembrandt
The 17th century of Holland and Rembrandt
DERYA ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Güzel SanatlarYeditepe ÜniversitesiPlastik Sanatlar ve Resim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEYMUR RZAYEV