İslam sarayları ve çevrelerinin peyzaj analizi Topkapı sarayı üzerine bir inceleme
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 98441
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMET KILINÇASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Tarihsel çevreler bir milletin, hatta tüm dünyanın sahip olduğu ve yaşatılması gereken en önemli değerlerdir. Yüzyıllar öncesinden miras kalan bu mekanlar ve bahçeler kültürümüzde önemli bir yer tutmaktadır. Tarihsel çevreler içerisinde saraylar ve bahçeler ise ayrı bir öneme sahiptir. Geçmiş yüzyıllarda varlık göstermiş ve tarih içinde önemli roller üstlenmiş devlet ve imparatorlukların çoğu günümüze ulaşamamışken, o devirlere tanıklık etmiş saray mekanları sapasağlam ayaktadır. Hem yönetim merkezi, hem de hükümdar konutu olarak kullanılmalarından dolayı saray mekanları ve bahçeleri diğer tarihsel çevrelerden ayrılır. Genellikle büyük bir ihtişam hissinin verilmeye çalışıldığı ve güç imgesi olarak işlev yapan saray açık ve kapalı alanları, kendi dönemlerinin gerek toplumsal değerlerim ve yaşamını gerekse ekonomik ve siyasi yaşamlarım en iyi yansıtmaları açısından taşınmaz kültür varlıkları arasında önemli bir yere sahiptirler. Saray mekanlarının oluşumunda coğrafi konum ve iklim özellikleri gibi doğal etmenlerin dışında kültürel ve sosyal değerler de etkili olmaktadır. Bu açıdan, İslam dininin etkisiyle oluşan İslam kültürünün şekillendirdiği saray açık ve kapalı alanları ile bahçeleri, diğer dünya örneklerinden, örneğin Batı veya Hint saraylarından, ayrılırlar. Din dışında iklim koşullan açısından da benzer özelliklere sahip olmaları, İslam ülkelerindeki saray mekanlarının organizasyonunda bir takım ortak unsurların oluşumuna katkıda bulunmuştur. İslam saraylarının ortak özellikleri araştırma kapsamında kalitatif gözlemleme ve yaym taraması yöntemi ile İslam kültürünün farklı dönemlerine ait üç sarayın incelenmesi sonucunda ortaya konulmuştur. Bu amaçla ele alman saraylar şunlardır: 8. yy'ın ilk yansında Ürdün-Şam yakınlarında yapılmış Emevi Devrine ait Mışatta Sarayı; 8.yy'ın ikinci yansında Bağdat-Irak yakınlarında yapılmış Abbasi Devrine ait Ukhaydir Sarayı ve 13.-14. yy'larda Gırnata (İspanya)'da yapılmış ve Endülüs Devrine ait olan Elhamra Sarayı'dır. Kendi dönemlerinin sanatım en iyi yansıtmalan ve bir şekilde günümüze ulaşabilmiş olmalan bu saraylann diğer ortak özellikleri ve seçilme sebepleridir. Şüphesiz ki, her ülkenin sanatı ve saray mekanlarının organizasyonu kendi kültürel, sosyal ve ekonomik yaşamı ile teknolojik gelişimine bağlı olarak farklılık göstermektedir. Bu açıdan bakıldığında, Türklerin bütün tarihleri boyunca kendilerine has olan sanat anlayışının Topkapı Sarayı'nın açık ve kapalı alan organizasyonu ve bahçe düzenlemesinde etkili olduğu görülür. Saraya ayn bir önem kazandıran bu özellikleri belirlemek, bu yolla gerek mekan örgütlenişi gerekse bahçe düzeni konulannda etkili olan Türk sanat anlayışım ortaya koymak, bir anlamda yok vıııolmaya yüz tutmuş bu değerlerimizin ve mekanlarımızın önemini belirtmek açısından gereklidir. Topkapı Sarayı, açık ve kapalı mekanlarının yer aldığı dört avlusu ve bu avlulardaki mekan örgütlenişi, işlevsel dağılımı ve yoğunluğu ile iç ve dış bahçelerin düzenleme ilkeleri açısından İslam sanatı ve saray örneklerine benzerliliği yam sıra, bariz farklılıklar göstermektedir. Saray mekanlarının özelliklerinin belirlenmesi dışında ilgili
Özet (Çeviri)
close area organisation and garden arrangements of the Topkapi Palace. It is necessary to determine these properties that give another importance to the palace, and by this way, to lay down the effective art understanding of Turks both at the subjects of space organisation and garden arrangement, in order to point out the importance of our values and spaces of this kind which is, in other meaning going to perish. The Topkapi Palace, with its four courts containing open and close spaces and space organisation, functional distribution and density of these courts, and also according to the principles of inner and outer garden arrangements, shows quite clear differences beside the similarities from the Islamic art and palace examples. Except the determination of properties of palace spaces, another important point which is pointed out by the related disciplines is to make the historical environments live by transferring them to the future generations. According to the conservation by using in other words efficient conservation method, applied all around the world, what kind of functions is going to be suitable for palace spaces gets importance. Basically, historical environments and gardens are used for touristic and cultural purposes, and by this way they become to meet their expenses and indirectly have an addition to the economy and introduction of the country in a positive way. While Topkapi Palace and its garden that our country owns and are unique in the world, still used as a museum and becoming a load for country from the aspect of expenses. They can also embrace first with its own public like Versailles Palace and then all the world by the mean of different activities. As a conclusion, today, in which palace spaces and gardens are not built in their old meaning and usage, except being an example of this type, Topkapi Palace and its garden have a special place among our cultural inheritances, that must be protected and made live because of giving clues about cultural, social and economic life of past and creating the conscience of history. It becomes necessary to learn the properties of garden arrangement and space organisation peculiar to our culture which are going to perish or mix with foreign effects and to carry out them to the future implementations according to make the importance of these values understood and support them living.
Benzer Tezler
- Titus Burckhardt ve İslâm sanatı yorumu
Titus Burckhardt and Islamic art interpretation
SÜLEYMAN SAZ
Doktora
Türkçe
2019
Sanat TarihiDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENAY ÖZGÜR YILDIZ
- Erken Cumhuriyet döneminde Türk müziğinde geleneğin icadı
The invention of tradition in Turkish music in the Republican period
ZEYNEP TETİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzikBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET ZİNNUR KANIK
- Ejderhanın motif olarak gelişimi ve Osmanlı sanatında kullanımı (1453-1600)
Başlık çevirisi yok
CANDAN ÜLKÜ
- İstanbul Kandilli'deki Abud Efendi yalısı
Abud Efendi waterfront house in Kandilli, Istanbul
ÖZLEM BAYKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNSEL RENDA
- Sâmerrâ Dönemi Abbâsî halifelerinin din politikaları
Religion policies of Abbasid khalips during Samarra Period
MUTLU SAYLIK
Doktora
Türkçe
2019
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAHİDE BOZKURT