Ethnolinguistic vitality, identity, attitudes, language choice in social network and codeswitching: The case of Bosnian people living in Sakarya
Etnikdilbilimsel canlılık, kimlik, tutumlar, toplumsal ağ içinde dil seçimi ve düzenek kaydırımı: Sakarya'da yaşayan Boşnakların durumu
- Tez No: 98673
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRAY KÖNİG
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
HI ÖZET Bu çalışmada bir konuşma topluluğu olarak Türk Boşnaklarının etnikdilbilimsel canlılıkları, etnik kimlikleri, tutumları ve toplumsal ağları içerisindeki dil kullanımları incelenmiştir. Bir konuşma topluluğunun sadece dilbilimsel olarak değil aynı zamanda toplumdiibilimsel yönden de tanımlanması az önce bahsedilen ve birbirinden ayrı gibi görünen ancak birbiriyle son derece ilintili kavramların da çalışmaya dahil edilmesini gerektirmektedir. Dilbilimsel canlılıkla ilgili nicel çözümleme, statü, nüfus ve kurumsal faktörleri içeren Öznel Canlılık Sormacası'nın (the Subjective Vitality Questionnaire) denek grubuna uygulanması sonucu elde edilen verilere dayanılarak yapılmıştır. Etnik kimlikleri, toplumsal ağları, kişisel ve duygusal etkinlikler içerisinde dil kullanımları ve hem kimliklerine hem de kullandıkları dillere (Boşnakça ve Türkçe) karşı tutumlarını inceleyen nicel çözümleme, Öznel Canlılık Sormacası'na eklenen sorulara verilen yanıtlar çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Dil kullanımlarında gözlenen düzenek kaydırımının nitel çözümlemesi 'Matrix Language Frame' ve 'Markedness' modellerine göre yapılmıştır. Myers-Scotton tarafından öne sürülen bu modellerdeki evrensel sınırlamalar, sözü geçen konuşma topluluğundan teybe kaydetmek yoluyla toplanan veriler içinde geçerlidir. Sakarya'nın Aralık köyünde yaşayan Boşnaklar arasında Boşnakça ve Türkçe'ye, aynı zamanda Boşnak ve Türk kimliklerine karşı tutumları, etnikdilbilimsel canlılık derecesi ve toplumsal ağlan ile kişisel ve duygusal etkinliklerindeki dil kullanımları (ki bu çalışmanın yapıldığı dönemde düzenek kaydırımı gözlenmiştir) ve etnik kimlikleri arasındaki ilişkiler göz önüne alındığında, dil ve kimlik konusunda oldukça olumlu tutum sergileyen deneklerin, etnikdilbilimsel canlılık düzeylerinin de yüksek olduğu görülmüştür. Bu düzeyin etnik topluluk olarak varolan Boşnakların etnikIV kimlikleri üzerinde de bir etkiye sahip olduğu varsayılmıştır. Benzer şekilde, yüksek düzeydeki etnikdilbilimsel canlılıkları, toplumsal ağları, kişisel ve duygusal etkinliklerindeki dil kullanımlarını (dil seçimlerini) da etkilemektedir. Bu çalışmanın yapıldığı dönemde Türk Boşnaklannın etnik kimlikleri ve dil kullanımları arasında açık bir ilişkinin varlığı gözlenmiş olmakla birlikte, varolan durumun gelecekte de süreceğine ilişkin varsayımın yapılması zordur, yani Türk Boşnakları her ne kadar etnik ve kültürel özelliklerini gelecekte de sürdürmek isteseler de Boşnakçayı kullanma olasılıkları düşük görünmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This study embodies four dimensions, namely, the ethnolinguistic vitality, the ethnic identity, attitudes and the language use in the social networks of Turkish Bosnians as a speech community. To define a speech community not only linguistically but also sociolinguistically necessitates a comprehensive view of seemingly different but actually related concepts mentioned above. The quantitative analysis of the ethnolinguistic vitality is done by the help of the Subjective Vitality Questionnaire (SVQ), which includes the three underlying factors of status, demographics and institutional support. The analyses of ethnic identity, language choice in their social networks, personal and emotional activities, and attitudes towards both identities and languages (i.e. Bosnian and Turkish) are realized through the data gathered from questions attached to the SVQ. The qualitative analysis of code-switching observed in their language use (based on the tape-recorded data) is realized by the help of the Matrix Language Frame and Markedness model. It has been found that universal constraints on code-switching proposed by Myers- Scotton are also vaiid for the data gathered from the Turkish-Bosnian speech community. When the relationships between above-mentioned dimensions, namely, attitudes toward Bosnian and Turkish, the degree of ethnolinguistic vitality, the language use of Bosnians in their social networks, personal and emotional activities (including code-switching patterns, at least at the time the research was carried out) and ethnic identity are considered, it has been found that the respondents who have mildly positive attitudes toward Bosnian and Turkish (in terms of identities and languages) have a high degree of ethnolinguistic vitality. This degree is assumed to have an influence on their ethnic identity as an ethnic collectivity. Similarly, this high degree ofVI ethnolinguistic vitality affects their language use (and choice) in their social networks, personal and emotional activities. Although it was observed that there was a clear relationship between the ethnic identities of Turkish- Bosnians and their language use at the time the research was carried out, predicting about the continuation of the present state in the future is hard, i.e. eventhough they wish to preserve their ethnic and cultural features in the future, they may not use the Bosnian language.
Benzer Tezler
- Code-switching patterns and underlying socio-psychological configurations: The probable effects of urbanization
Kabartay dil topluluğunda dil değiştirimi şekilleri ve altta yatan sosyo-psikolojik görüntüler: Kentleşmenin muhtemel etkileri
NURAY KIYMAZARSLAN ALAGÖZLÜ
- Ethnolinguistic vitality of the hemshin language
Hemşincenin etnodilbilimsel canlılık durumu
GÜLAY AKIN
Doktora
İngilizce
2023
DilbilimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Dili Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SULTAN ÇİĞDEM SAĞIN ŞİMŞEK
- Bulgaristan Kırcaali Türklerinin dil durumu - toplumdilbilimsel bir inceleme
The language situation of Bulgaria Kardzhali Turks - a sociolingulistic investigation
KADİR YALINKILIÇ
Doktora
Türkçe
2013
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZEN YAYLAGÜL
- Kanak sprak versus kiezdeutsch. Eine ethnolinguistische untersuchung der beiden sprachphnomene im deutschen im lichte des kulturtransfers
Kanak diline karşı Kiez Almancası. Almancadaki her iki dil görüngüsünün kültür aktarımı ışığında budundilbilimsel açıdan incelenmesi
HATİCE DENİZ CANOĞLU
Yüksek Lisans
Almanca
2011
Alman Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YADİGAR EĞİT
- À la poursuite des pomaks : Une histoire de turquification
Pomakların izinde : Bir türkleştirme hikayesi
ZEYNEP AKHANLİ
Yüksek Lisans
Fransızca
2023
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN YÜCEL