Kur'an'ın insani ve ilahi boyutuna bütüncül bir yaklaşım (insan dili özelliklerinin etkisi üzerine bir çalışma)
An Integral approach to the human and God dimensions of Koran (a study of the influences of the caracteristics of the human language to the text of Koran)
- Tez No: 99922
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET PAÇACI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
123 TEZ OZETI Kur'an insan diliyle anlatılan ilahi bir mesajdır. Vahyin nüzul biçimi ve Kur'aıı'ı oluşturan kelimelerinin kimden kaynaklandığı tartışmaları bunu etkilemez. Kur'an'ın, tanrısal kaynaklı olduğu için, ilahi boyutu olduğu gibi, insan diliyle ifade edildiği için, insani bir boyutu da vardır. Kur'an'ın insani ve ilahi boyutları, Kur'an'a ters düşen özellikler vermektedir. İlahi boyut Kur'an'a mutlak, evrensel ve tarih üstü gibi özellikler verir. İnsani boyutsa Kur'an'ın sembolik/ simgesel, değişken ve tarihsel yönünü oluşturur. Kur'an'ın sadece tek boyutu üzerinde durmak, Kur'an'ın gerçekte olduğundan farklı bir şey olarak algılanmasına neden olduğu gibi, sağlıksız okuma biçimlerine de yol açmaktadır. Kur'an'ın mahluk mu, kadim mi olduğu tartışması, esas olarak onun nasutiliği ve lahutiliği üzerine yapılan bir tartışmaydı. Mutezile 'ye göre Kelâmullah, mushaftaki harfler ve seslerden ibarettir. Bundan dolayı Kur'an bir varlıktır. Bu tez, Kur'an'ın insani boyutu üzerinde duran bir düşünce örneğidir. Hadisçi ve fıkıhçılara göre Kur' an 'da bulunan sesler ve harfler Allah'ın hakiki kelamıdır. Bundan dolayı Kur'an ezelîdir. Bu tezse, Kur'an'ın mutlak olarak lahutiliğini savunan bir görüştür. Kur'an'ın insani ve ilahi boyutlarına bütüncül yaldaşnnm öncüsü Eş'arî'dir. Ona göre Kelâmullah, Kur'an'ın kelimeleri değil, kelimelerin taşıdığı anlamlardır. Yani Kur'an'ın insani boyutu, onun dilinde, ilahi boyutuysa anlamındadır. Fakat Kur'an'ın taşıdığı anlamlar, insanlar tarafından farklı olarak anlaşıldığı için, Kur'an anlamları da ikiye ayrılmaktadır. Birincisi, Kur'an'ın, Allah'ın kastettiği anlamı; ikincisi, Kur'an'ı anlamaya çalışan insanların ona yükledikleri anlam. Birinci anlam mutlakken, ikinci124 anlam görecelidir. Buna göre, Kur' an' in ilahi boyutu denen anlam, sadece Allah'ın kastettiği anlamdır. İnsan, tarihsel bir varlık olduğu için, Kur' an' ı anlaması da zamansal, mekansal ve hatta kişisel özelliklerine göredir. İnsanlar, Kur'an'ın ilahi boyutuna veya Kur'an'm mutlak adamlarına ulaşamazlar. Bununla birlikte, Kur'an'ın bazı anlamlarının anlaşılması ve güncelleştirilmesi daha kolay ve kısa zamanda gerçekleştirilebilirken, bazı anlamlan da yüzyıllarca anlaşılamamaktadır. Bu durum, insanların mutlak doğrulara, insan tarafından ulaşılmamış olsa da, yaklaşabileceğini göstermektedir. Bu başarı, Kur'an'm tanrıdan gelen mutlaklığıyla, insandan gelen tarihselhğinin kesişim noktasıdır. Buna, beşer kaynaklı olduğu için mutlak denemez; fakat bu doğruluk göreceli anlamlanılın en mutlalc ve en evrenseli olduğu için, Müslümanlann nihilizme düşmelerini engelleyebilir. Transforrnatif yaklaşıma göre, Kur'an'ın aşkın hedefleri ve esas misyonu, bütün insanlar tarafından ve her insan için iyi olarak kabul edilen evrensel iyilik ve doğruluğun yaygınlasın ıhnasıdır. Bundan dolayı hem Kur'an'ı anlama çalışmaları, hem de toplumsal değişim süreci bu esasa göre gerçekleşmelidir. Buna göre Kur'an'm anlaşılması ve yaşanması, evrensel ve ahlaki değerlerin, gerçekleştirilmesi olarak görülmeli, bu temel hedefin gerçekleştirilmesi doğrulturunda bir okuma öncelenmelidir. Çünkü araç, yere ve zamana göre değişebilirken, amaç olan evrensel iyilik ve doğruluk hiçbir zaman değişmemektedir.
Özet (Çeviri)
125 ABSTRACT Koran is God's messages that are conveyed in human language. A debate on the way of the revelation of Koran and the resource of Koran verbal clause does not influence this definition. As Koran is believed as God's messages, it indeed has God's dimension. Koran also uses human language. So that it has human dimension too. Those dimensions give the contradictory character to Koran. In God's dimension side, Koran is substantive, fix and unhistorical. In human dimension side, Koran is symbolic, dynamic and historic. The differences in stressing each dimension may raise not only different opinion but also basic difference in Koran's paradigm. A severe debate whether Koran is a creature is merely caused by the difference stressed on each Koran dimensions. Muktazilah's thesis that Koran only consists of alphabetical and sound in mushaf is a creature, stressing human dimension side. The Hadis and fikih scholars's argumentation that alphabetical and sound in mushaf is azali, stressing God's dimension side. The integral approach to both dimension is pioneered by Imam Syafi'i. According to him, God's absolute speeches are not the Koran's clauses but the meanings behind them. This idea shows that human dimension of Koran is its language and the God's dimension one is the meaning of it. When we refer to Koran as alphabet, supporting mulctazilali thesis, Koran is a creature. And when we refer to the meaning contained in Koran, it is kadim. Like other linguistic text, Koran is understood through the process of interpretation that depends on the interpreter's capability, their knowledge capacity, life126 experiences and social reality- These factors cause the different interpretation among interpreters. Then, the meaning of Koran is different from the meaning that is understood by human. The first one is azali and absolute, the second one is new and relative. God's dimension of Koran is only the meaning comes from God. As a historical creature, human always deals with the situation where they live on. Therefore human can never reach the absolute truth. Nevertheless, human interpretation has its own strength. Several interpreters could influence many generation of human and the others do not. This phenomenon reflects the possibility of human in reaching semi absolute truth or the most absolute truth among the relative ones. Semi absolute truth is the highest truth for human being. It is the meeting point of God's absolute truth and human's relative truth. As human product, this truth is not real absolute. In case that it is the most absolute or the most universal of the relative ones, it prevents human being from nihilism i.e. a condition where there is no fixed base for all changes i.e. the changes of the interpretation of Koran and the canges of social lives. According to transformative approach, the semi absolute truth is the idea of universal truth and goodness which is the main mission of Koran itself. Tins idea could be any principles that can be accepted by all humans. If heart of hearts is agreed as the center of human awareness, the semi absolute truth could be any principles that are in accordance with it. As a conclusion, transformative approach recommends that Koran's language is the symbol of the idea of universal truth and goodness. This is the idea that will be the fixed base of any changes of the interpretation of Koran and the changes of social lives. V3S2S2E2
Benzer Tezler
- İbn Rüşd'de ilahi sıfatlar: İlim, irade ve kudret örneği
Divine attributes in averroes with special reference to omniscience, will and omnipotence
İRFAN KARADENİZ
Doktora
Türkçe
2023
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN KARAMAN
- Hitab açısından Kur'ân-ı Kerim'in zaman ve mekan boyutu
Holy Qur?an?s dimensions of time and place
KADRİ ZİYAETTİN COŞAN
- دور الفكر الاسلامي بتركيا في إحياء المشترك الإنساني 'مصطفى صبري نموذجا
Türkiye'de İslam Düşüncesi Ve Ortak İnsanlığı Canlandırmadaki Rolü 'Model Olarak Mustafa Sabri'
MUSA UZGUR
- Kur'ân metninin Allah'a aidiyetinin naklî referansları
The transmitted references of the text of the Qur'an as belonging to Allah
ARZU ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM TETİK
