Geri Dön

Fez Ahmad Fez ve çalışmaları

Fez Ahmad Fez and his works

  1. Tez No: 99998
  2. Yazar: FATMA ÇİFTÇİ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. GÜLSEREN HALICI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2001
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 186

Özet

170 ÖZET 1911 'de Silköt'ta doğan Fez'in asıl adı Fez Ahmad Hân'dır. Babası v,Siâlköt'un çok ünlü avukatlarmdandı. Bilim ve edebiyata önem veren bir aileye sahip olan Fez çok iyi bir eğitim almıştır. İlkokulu Church Mission'da okudu. 1927'de liseden mezun oldu. Siâlköt Mere Kolejinden önlisans, Lahor'da Government Kolejinden İngilizce ve Arapça yüksek lisans diploması aldı. Aldığı Urduca, Arapça ve Farsça dersleri onun çok iyi bir bilgi birikimi yapmasını sağladı. Fez bu dillerin edebiyatlarını da çok iyi incelemişti. Ayrıca felsefe, tarih, siyaset ve daha pekçok konularla ilgili devamlı kitap okuyan Fez son derece büyük bir kültür hazinesine sahipti. 1935'te M.A Amritsar Kolejinde İngilizce okutmanlığına başladı. Aynı yıl sosyalist düşüncelerden etkilenmeye başlayan Fez, yenilikçi akıma katıldı ve yenilikçiler derneğinin ilk tüzüğünün ilk şeklini veren kişilerden biri oldu. Fez hayatı boyunca yenilikçi akıma bağlı kalmıştır ve bu akımın en önemli temsilcisidir. Vatanını çok seven Fez vatanının özgürlüğü ve refahı için elinden gelen her şeyi yaptı. Her zaman şiirlerinde, gazetecilik, radyoculuk ve televizyonculuk çalışmalarında halkın çektiği sıkıntılardan bahsetti ve çareler aradı. 1940'ta Helly College Of Commerce'e tayin olan Fez 1941'de İngiliz asıllı Alice Catherina Cardı ile evlendi. Salimah ve Munirah adında iki kızı oldu. 1942'de orduya katılarak 1947'ye kadar Delhi ve Ravalpindi'de yaşadı. Ordunun halkla ilişkiler bürosunda önemli bir yere sahipti ve yarbaylık rütbesine kadar ulaştı. 1947'de ordudan ayrılarak Lahor'a geldi.Burada“Pakistan Times”in baş editörü olarak çalışmaya başladı. Bağımsızlık düşüncesi onda bir ideoloji şekline dönüşmüştü. Bağımsızlıktan sonra da vatanının kültürel, sosyal ve ekonomik refahı171 için çalışmıştır. 1951-1955 yıllan arasında Ravalpindi olayıyla (entrika davası, komplo davası) suçlanarak Sergodha, Haydarabad, Karaçi ve Lahor hapishanelerinde yattı.“Leyl-o-Nahar”ve“İmroz”da baş editörlük yaptı. 1959'da Lahor'da Pakistan Art Council' in sekreteri oldu, Eyub Han yönetimi sırasında İngiltere'ye gitti. 1962'de Lenin Barış Ödülüne layık görülen Fez 1964'te Pakistan'a döndü. Karaçi'de Harun Kolejinin müdürlüğünü yapmaya başladı ve Sibt-e Hasan ile birlikte haftalık dergi olan“Leyl-o-Nahar”ın ikinci dönemini başlattı. 1978'de Ziya-ul Hakk yönetiminden çok rahatsız olduğu için Filistin'e gitti. Daha sonra Lübnan'a taşınarak burada bir edebiyat gazetesi olan“Lotus”ta baş editörlük yaptı. Fez Filistin'de yaşadığı dönemde oradaki olaylarla çok yakından ilgilenmiştir. Sadece Filistinliler değil dünyadaki diğer eziyet çeken halkların sorunları da onu derinden etkilemiştir.“Africa Come Back”,“İrâni Talebah Ke Nâm”,“Filistini Şüheda Cö Perdes Kâm Âe”gibi şiirleri bu etkileri gösterir. 1983'te Pakistan'a dönen Fez uzun bir zaman süren esaretlik ve vatan hasretliğinde bile halkı için çareler aramaya devam etmiş ve düşüncelerinden asla vazgeçmemiştir. Fez 1984'te vefat etmiştir. Fez' deki doğal yetenek, derin tarih şuuru, yaratıcılık, iyi bir gözlemci olma ve her konuda çokça kitap okuma onun çok büyük bir sentez yapmasını sağlamış ve mükemmel bir şairlik ortaya koymuştur. Böylece Fez' de çağdaşlarından tamamen farklı bir tarz oluşmuştu. Urdu şairlerinden İkbâl, Gilib, Saûdâ, MÎr Taki Mır, Mashafi, Hasrat Möhâni ve Hafız Calandhri gibi büyük şairlerden etkilenmiştir. Yabancı şairlerden ise Shelly ve Keats Başta olmak üzere Arthur Simon, Thomas Hardy, Elliot, Byron, Wordsworth, Susan Burn, Robert Frost ve pek çok Rus şairlerden etkilenmiştir. Ancak tüm bu etkilenmeler Fez'de bir taklit gibi durmaz.172 Fez, çağdaşlarının arasında farklı bir yere sahiptir. Ancak çeşitli yönlerden Ahtar-ul İmân, N.M. Raşid, Asrar-ul Hakk Macâz ve Mahdum Mahi-ud Din ile benzerlikleri vardır. Çok farklı bir tarzı olan Fez' in konulan çok çeşitliydi. Toplumsal konular, romantizm, aşk, özlem, doğa, yalnızlık ve siyasi sorunları şiirlerine konu etmiştir. Dilde devrimsel bir değişiklik yapmadı fakat dili yeni bir şuur olarak kullandı ve Urdu edebiyatına yeni anlamlar kattı. O dönemde dili süslemekte içtenlikle çabalayan tek şair olan Fez'in dildeki en büyük başarısı çok önemli kelimeleri tanıması ve bu kelimeler ile şiir diline çok etkileyici bir şekil vermesidir. Fez kullandığı tüm şiir türlerinde başarılı olmuştur. Gazelleri, gitleri, mersiyeleri, kıtaları, serbest şiirleri ve fogan üslubuyla yazdığı şiirler, çeşitli Hint lehçeleriyle yazdığı şiirler ve dünyanın çeşitli şairlerinden yaptığı çeviriler son derece güzeldir. Gazelleri Urdu şiirine yeni bir yön vermiştir. Fez Ahmad Fez'in şiir kitapları: Nakş-e Faryâdi (1941), Detst-e Sabâ (1952), Zindâıinamah (1956), Dast-e Tih-e Sang (1965), Ser-e Vadl-ye Sına (1971), Şâm-e Şehriyârâri (1978), Mere Dil Mere Musâfir (1981), Kulliyât-e Fez' (Nushâha-ye Vafâ,1983). Bu kitapların çoğu yabancı dillere çevrilmiştir. Nesir çalışmaları: Mezân (eleştiri konulan), Faryâdi (1962), Selibiri Mere Derice Ki (mektuplar, 1971), Matâ-e Laü'-o-Kalam (1973), HamârfKaûmı Şakâfet (1976), Mâh-o- Sal ÂşinaT (1980), Safarnamah-e Kiyiıbâ (1973?) Çok sakin, hoşgörülü ve sevgi dolu bir insan olan Fez hayatı boyunca ülkesi ve halkının özgürlüğü ve refahı için çalıştı. Ömrünün sonlarına doğru dini şiirlere daha çok ağırlık verdi. Fez yaşadığı dönemin en seçkin şairlerindendi ve eserleri bugün de büyük bir ilgi ve sevgiyle okunmaktadır.

Özet (Çeviri)

173 SUMMARY Fez, who was born in 1911 in Sialkot, originally bears the name Fez Ahmad Han. His father was among the famous lawyers of Sialkot. Having a family who valued science and literature, Fez had a very good education as well He completed his primary education in Church Mission. He passed his high school examination in 1927. In 1929 he got admission in Mere College, Sialkot. In 1932 he received his post-graduate degrees in English and then Arabic languages from Government College in Lahor. The lesson he had taken on the Urdu, Arabian and Persian languages enabling him to have a good of their literature. In 1935, Fez became lecturer in English in M.A College, Amritsar. In the same year, he was influenced by the socialist movement and he joined the Progressive Movement. He was among those who framed the first by-laws of the Progressive Movement. Fez was always devoted to this movement throught out his life and he is considered the most important represantative of this movement. Being a patriot, he did his utmost for the freedom and prosperity of his country. In his poems as Well as works in journalism, he always tried to represent his societyits problems the society was in and tried to offer possibilities to get over these difficulties. In 1940, Fez was appointed in Helly College Of Commerce again as an English lecturer. He married to Alice Catherine George a British origin in 1941. He had two daughters named Salimah and Münirah. In 1942 he joined the army and stayed in Delhi and Ravalpindi till 1947. He had a significant position in the department of public relations in the army and became a liutenant colonel. In 1947, he quitted his position in the army and went to Lahore. In Lahore he began to work as the chief-174 editor of“Pakistan Times”. The idea of independence turned to be an ideology for him. After the independence, he worked for the cultural, social and economical prosperity of his country. Between 1951-1955, he was tried for Ravalpindi conspiracy case and was sent to prison in Sergodha, Haydarabad, Karaçi and Lahore respectively.When he came out he served as the chief-editor in“Leyl-oNahar”and“İmroz”. In 1959, he became the secretary of Pakistan Art Council in Lahore. During Eyub Han Government, he went to England. In 1962, he was awarded with the Lenin Peace Prize. In 1964, he returned to Pakistan. He became the director of Harun College in Karaçi. With Sibt-e Hasan, he started the second term of the“Leyl-o Nahar”, which was a weekly periodical. Since he was very ofFened with the Ziya-ül Hak government, he went to Palestine in 1978. Later, he moved to Lebanon and became the editor of a literary newspaper“Lotus”. While he was living in Palestine, he was closely interested in the political events there. He was deeply influenced by the problems of not only the Palestine society but also all other tormented nations in the world. He expressed his sentiments in his poems like“Africa Come Back”,“Irani Talabah Ke Nam”,“Filistini Şüheda Co Perdes Kam Ae”. He returned to Pakistan in 1983. During his captivity and homesickness, Fez never gave up his ideals, he went on to find solutions for his peoples. Fez died in 1984. He had a deep historical background and being a very good observer and well-read person, he made a good synthesis of everything which enabled him to be a great poet. Thus Fez was completely different from his contemporaries in style. Fez was influenced by great Urdu poets like İkbal, Galib, Sauda, Mir Taki Mir other than the poets like Mashafi, Hasrat Mohani and Hafiz Calandhri. He was also influenced by foreign poets such as Shelly, Keats (primarily), Arthur Simon, Thomas Hardy,175 Elliot, Byron, Wordsworth, Susan Burn, Robert Frost and many Russian poets. He was influenced by them but never imitated them. Fez had a different place among his comtemporaries. Yet, he has some similarities with Ahtar-ul İman, N.M. Raşid, Asrar-ul Hakk Macaz and Mahdum Mahi-ud Din in various respects. Having a different style, Fez chose various tpoics to write. His topics were on social matters,romanticism, love, yearning, nature, loneliness and political matters. He did not make any radical change in language but he created a new conscious and gave new meanings to Urdu diction. His greatest success in language is that he contributed a very effective form to the language of poetry. Fez became successful in every sort of poetry. His poems written in the form of ghazal, git, elegy, quatrain, free verse and fogan style and poems written in Indian dialect as well as his translations from famaous poets of the world are so great and beautiful. His ghazals gave a new taste to the Urdu poetry. The poetry books of Fez Ahmad Fez are as follows: Nakş-e Faryadi (1941), Dast-e Saba (1952), Zindannamah (1956), Dast-e Tih-e Sang (1965), Ser-e Vadi-ye Sina (1971), Şam-e Şehriyaran (1978), Mere Dil Mere Musafir (1981), Kulliyat-e Fez (Nushaha-ye Vafa,1983). Most of these books were translated in other languages. His works in prose are Mezan (critical subjects), Faryadi(1962), Selibin Mere Derice Ki (letters, 1971), Mata-e Lau-o-Kalam (1973), Hamari Kaumi Sakafet (1976), Mah-o-Sal Aşinai (1980), Safarnamah-e Kiyuba (1973?) Fez who was a very noble, full of tolerance and love, worked all his life for this country and for the freedom and prosperity of his nation. Fez was one of the most distinguished poet of his time. His works are still widely read and appreciated.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    638776

    Sanayileşme sürecinde Feshane-i Amire

    The imperial Fez factory in the industrialization process

    BEKİR EMRE AŞKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET KALA

  2. Tez No

    803539

    Karaman cami hazirelerinde ve Karaman Müzesi'nde bulunan mezar taşları

    Gravestones found mosques' burial areas and Karaman Museum in Karaman

    HATİCE ÜNLERŞEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sanat TarihiNecmettin Erbakan Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET ÇAYCI

  3. Tez No

    693862

    Fesli maymunlar: Son dönem Osmanlı'dan Erken Cumhuriyet'e evrim edebiyatı ve edebiyatın evrimi (1894-1934)

    Fez-wearing monkeys: Evolution literature and literary evolution from the Late Ottoman to the Early Republic

    ZEYNEP NUR ŞİMŞEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI

  4. Tez No

    606038

    Etkin ücret teorisi üzerine ekonometrik bir uygulama: Sivas ili kamu ve özel banka çalışanları örneği

    Econometric application on the effective wage theory: Sample of public and private bank employees in Sivas

    DİLEK ÇİNAR ÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    BankacılıkSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NEVZAT BALIKÇIOĞLU

  5. Tez No

    279352

    Les politiques énergétiques globales dans le cadre du pic pétrolier

    'Peak Oil' bağlamında küresel enerji politikaları

    SALİM SAĞLAM

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2010

    EnerjiGalatasaray Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Bölümü

    PROF. DR. MEHMET EMİN ARDA

Geri Dön