Geri Dön

Rönesans ve Barok bahçe sanatının İstanbul saraylarındaki etkileri Dolmabahçe ve Beylerbeyi Sarayı örneği

Renaissance and Baroque garden art and its effects on the palaces in İstanbul Dolmabahçe and Beylerbeyi Palace gardens

  1. Tez No: 101463
  2. Yazar: AYŞEGÜL EKŞİOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF.DR. AHMET CENGİZ YILDIZCI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2001
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 261

Özet

RÖNESANS VE BAROK BAHÇE SANATI'NIN İSTANBUL SARAYLARINDAKİ ETKİLERİ DOLMABAHÇE VE BEYLERBEYİ SARAYI ÖRNEĞİ ÖZET Bahçe, mimari yapıları belirli sınır ve düzen içinde çevreleyerek estetik ve fonksiyonel bir dış mekan halinde onları kucaklayıp tanımlayan; süreç içinde büyük ölçüde değişikliğe uğrayarak her devirde yapısal ya da bitkisel bir kompozisyon olarak ortaya çıkan yapay bir sanat türüdür. İnsanoğlu yerleşik hayata geçtikten sonra önceleri ihtiyaçları doğrultusunda toprakla haşır neşir olmuş; zamanla bu uğraşısını bir sanat haline dönüştürmeyi başarmıştır. İlkçağ dönemlerinden başlayarak çevresel aktörler, temel ihtiyaçlar, kültürel yapı, inanç şekilleri gibi belli başlı kriterler esas alınarak toplumların yaşam şekillerine uyabilecek farklı tasarım ve uygulamalar oluşturulmuş ve beraberinde değişik bahçe stilleri ortaya çıkmıştır. Bahçe sanatının gelişimi 13. Yy. sonlarına kadar monoton bir hızda gerçekleşmiş; özellikle bu dönemde kilisenin ve dinin baskısı, öbür dünyaya yönelik anlayış ve inançlar nedeniyle dışa kapanıklılık geçerli olmuştur. Ancak 14. Yy.'dan itibaren“insan ve bu dünyada insanın kendi cennetini yaratması”fikirlerini temel alan büyük bir değişim sürecine girilmiştir. Rönesans adıyla anılan bu dönemden itibaren sanatın her dalında olduğu gibi bahçe düzenleme sanatında da radikal kararlar alınarak İtalya'da temel bulan yeni fikirler önce Fransa'ya ardından dünyanın büyük bir bölümüne yayılıp etkinlik sağlamıştır. Bu alanda güzel ve şaşırtıcı örnekler verilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu, yaşanan bu değişimleri“Batılılaşma hareketleri”çerçevesinde yakından takip etmiş ve özellikle 18. Yy.'dan itibaren bahçe sanatında Batı ağırlığının çok belirgin bir biçimde hissedildiği örnekler oluşturulmuştur. Bu düzenlemeler ilk olarak Osmanlı'nın başkenti İstanbul'da kendini göstermiştir. İstanbul, gerek coğrafi konumundan, gerek imparatorluklara başkentlik yapmasının yarattığı stratejik öneminden, gerekse kültürel birikiminden kaynaklanan cazibesiyle hemen her alanda ilk olma özelliğini korumuştur. Bu nedenlerden dolayı dünyada devrim yaratan Rönesans ve Barok bahçe stillerinin benzer örneklerinin sergilendiği yerler özellikle İstanbul sarayları olmuştur. Bu açıklamalar ışığında tezin amacı; bahçenin tarihi gelişiminde önemli bir dönüm noktasını oluşturan Rönesans ve Barok dönemlerinin özelliklerini, tasarım esaslarım inceleyebilmek; ilkelerini ortaya koyabilmek ve İstanbul saraylanndaki etkilerini açıklayarak bu değerlere sahip çıkmanın gerekliliğini belirtebilmektir. xmİstanbul örneği esas alınarak yapılan tez çalışması 5 bölümden oluşmaktadır. Tezin amacı, içeriği ve çalışma yönteminin açıklandığı 1. Bölümün ardından 2. Bölümde bahçenin tanımı yapılmış, bahçe sanatının tarih içinde nasıl bir değişim ve gelişim gösterdiği açıklanmıştır. İlkçağ dönemlerindeki Mısır medeniyetinden Yunan, Roma medeniyetine uzanan ve Ortaçağ bahçeleri ile İslam bahçelerini de kapsayan bir çerçevede toplumların bahçe anlayışları; hangi aktörlerin bahçe stillerini etkilediği araştırılmış ve örnekler sunulmuştur. 3. bölümde çalışmanın ana konusu olan Rönesans ve Barok stilleriyle ilgili oluşturulan teorilerin ardından Rönesans bahçe stilinin ortaya çıktığı yer olan İtalya'da bu sanatın özellikleri ve bahçe örnekleri incelenmiştir. Rönesans sanatının Fransa ve diğer ülkelerdeki kavranışı; ardından aynı kapsamda Barok bahçe sanatının incelenmesi bu bölümün diğer konularını oluşturmuştur. 4. Bölümde Rönesans ve Barok dönemleri kapsayan Batı anlayışının Türk bahçe sanatım hangi açılardan etkilediği araştırılmıştır. Türklerin bahçeciliğe bakışı, özellikle 18. Yy.'dan sonra kendini gösteren Batılılaşma hareketiyle Rönesans ve Barok stillerini benimseyişleri incelenmiştir. İstanbul Dolmabahçe ve Beylerbeyi Sarayı bahçelerinde yansıtılan bu stiller araştırılarak bahçelerde alan çalışması yapılmış; tasarım özellikleri ve bu alanlara gelen ziyaretçilerin görüşlerini sergileme yoluna gidilmiştir. 5. sonuç bölümünde ise tez çalışması kapsamında aktarılan bilgiler ışığında genel bir değerlendirme yapılmıştır. Aydınlanma Çağı'nın dünyada yeni bir ufuk açtığı bir gerçektir. Tasarımcıların insana yönelik özgün düşünceleri ve beraberinde oluşturulan tasarım ilkeleri, uygulamalar bahçe sanatında görkemli ve değerli örneklerin sunulmasını sağlamıştır. İlk bakışta Türk kültürüne ve İstanbul'un tarihi kimliğine yabancı olan; yaşam tarzının getirdiği alışkanlıklarla bağdaşmayan ve tamamıyla görselliği ön plana çıkaran Batı analayışı Osmanlı'nın Batılılaşma hareketindeki yeni açıhmlanyla benimsenmiş ve hatta birtakım sentezler yoluyla özellikle saraylarımızda yeni uygulamalar oluşmasına neden olmuştur. 18. Yy.'dan sonra Dolmabahçe ve Beylerbeyi Sarayı'nda bu yeni eğilimler baz alınarak Rönesans ve Barok kültürünü yansıtan bahçe tasarımlan o dönemlerde saray halkının, günümüzde de toplumun beğenisine sunulmuştur. Günümüze dek gelen ve bugün elimizde kalan tarihi değerlerin bir parçası olan bu saray bahçelerimizde Rönesans ve Barok sanatının varlığını sürdürmesi ve gelecek nesillere bu dönem anlayışının sunulması açısından bahçelerimizin korunması ve gereken önemin verilmesi zorunludur. Bahçe sanatı, onu oluşturan öğelerin zaman içinde bozulma, yıpranma ve değişim geçirme tehlikelerini içeren, durağan olmayan bir sanattır. Bu nedenle bakım, onarım çalışmalarıyla, gereken özenin gösterilmesiyle bu tarihi değerlerimizin korunması bu konuyla ilgilenen birimlerin ve bu alanlardan kültür, bilgi, manevi tatmin amacıyla yararlanan kişilerin bireysel ve beraberinde toplumsal çabalarıyla varlığını sürdürebilecektir. Değişim kaçınılmazdır. Önemli olan değişime karşı elimizdeki değerlerin kıymetini bilerek ve herbirinin tarihi birer miras olduğunun bilincine vararak korunması için her türlü önlemin alınması ve bu gayeyle emek harcanmasıdır ki kişilere ve toplumlara düşen en önemli görev bu anlayışı benimsemektir. XIV

Özet (Çeviri)

RENAISSANCE AND BAROQUE GARDEN ART AND ITS EFFECTS ON THE PALACES IN ISTANBUL DOLMABAHCE AND BEYLERBEYİ PALACE GARDENS SUMMARY The Garden is an artificial type of art that defines and embraces the architectural structures as an aesthetic and functional exterior site by enclosing them in a specific border and order; that emerges as a structural or vegetal composition in every period by undergoing a substantial change throughout the process. After the human beings had settled from their nomadic ways, they initially farmed the soil only to meet their needs but later they accomplished to transform this occupation into an art in time. Since the ancient times, different designs and applications that could suit to the societies' life styles based on some main criteria such as environmental factors, basic needs, cultural structure, belief types, etc. have been created and also distinctive garden styles have been introduced together with it. The development of garden art had a rather monotonous momentum until the end of 13th century. The confinement dominated the society particularly in this period due to the constraint applied by the church and religion and the perceptions and beliefs directed towards the next world. However, from 14* century onwards, a process of substantial change has started based on the idea“the man and the man's creation of his own community in this world”. Beginning from this period, which is called the Renaissance, radical decisions have been taken also in garden art as in all other branches of the art and new ideas originating from Italy dispersed first to France and later to many parts of the world and became effective. Beautiful and surprising examples have been created in this branch of art. The Ottoman Empire followed these changes closely within the frame of“Westernization movements”and, particularly beginning from the 18th century, produced garden art examples in which the western traces were clearly evident. These arrangements were first seen in Istanbul, the capital of the Ottoman Empire. Istanbul, both with its strategic importance originating from its geographical location and because it served as the capital of many empires throughout the history and with its attractiveness arising from its cultural accumulation, has always maintained its characteristic of being the first in all areas. Therefore, the places that exhibited the similar examples of Renaissance and Baroque garden styles, which created a revolution in the world, have been particularly the palaces located in Istanbul. The purpose of this thesis under the light of the above is to study the characteristics of the Renaissance and Baroque periods, which form an important turning point in the historical development of the gardens, and to be able expose their principles, to be able to emphasize the importance of preserving these valuable historical assets by revealing their effects on the palaces in Istanbul XVThe thesis, which is based on Istanbul as an example, consists of 5 parts. Following the first part in which the purpose, content and study method of the thesis is explained, a definition of the garden is made and the kind of the change and development the garden art has undergone throughout the history is revealed. The garden perception of the societies, the factors that affected the garden styles have all been studied within a frame starting from the ancient Egyptian civilization and stretching to the Greek and Roman civilizations including the gardens of the Middle Ages and gardens of the Islamic world and related examples are presented. In the third part, following the theories created in relation with Renaissance and Baroque styles, which form the main topic of the work, the characteristics of this art in Italy from where the Renaissance garden style originated, and the garden examples are studied. The perception of Renaissance art in France and in other countries, and a study of Baroque garden art within the same scope are other subjects of this part. In the 4th part, we shall study in what respects the Western perception that covers Renaissance and Periods affected the Turkish garden art. The Turks' way of view concerning the Renaissance and Baroque styles and their adoption of them with the westernization movement which occurred particularly after the 18th century are also studied. These styles, which are mainly reflected in the gardens of Dolmabahce and Beylerbeyi Palaces in Istanbul, are studied and a site works has been done and then- design characteristics are exhibited together with the opinions of the visitors of these places. In the 5th and last part, a general evaluation has been done under the light of the information given in the scope of thesis. It is true that the Age of Enlightenment opened new horizons in the world. The unique ideas of the designers aiming the human beings and the design principles that are established together with it and their applications have all helped the creation of magnificent and valuable examples in garden art. The western perception, which at the first sight is unfamiliar to the Turkish culture and to the historical identity of Istanbul, and which does not match the habits of the life style and which completely emphasizes the visuality, was adopted with the new expansion in the westernization movement of the Ottomans, and even it caused the formation of new applications especially in our palaces through some synthesis. After the 18th century, the garden designs in Dolmabahce and Beylerbeyi Palaces which reflect the Renaissance and Baroque cultures and which were based on these new tendencies were presented to the people living in the Palace in those times and are now being presented to all the people today. The preservation of our gardens and paying them the required attention is a must in terms of continuation of the Renaissance and Baroque art examples in our gardens in these Palaces that are a part of historical assets we have today, and in terms of showing these examples of these periods to the future generations. The garden art is not a stationary art; it is a kind of art that contains a danger that causes its elements to get spoiled, worn out and changed. Therefore, these gardens will continue to exist through the protection of these historical assets through maintenance and repair works and by taking great care and also through the individual and social efforts of the units that are mainly focused on this subject and of the people who benefit from these places in terms of knowledge and cultural and spiritual satisfaction. Change is XVIinevitable. The important thing is to take all kinds of measures to protect the historical assets we have today by realizing their value as historical heritage and to work hard for the purpose. And the most important mission of the individuals and societies is to adopt this perception. xvn

Benzer Tezler

  1. Tez No

    254959

    İstanbul'daki tarihi saray bahçelerinin peyzaj mimarlığı açısından incelenmesi

    Examination of the historical palace gardens in Istanbul from the point of lanscape architecture

    BETÜL KARTAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Peyzaj Mimarlığıİstanbul Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKAN ALTINÇEKİÇ

  2. Tez No

    76826

    Dolmabahçe Sarayı ve Aynalıkavak Kasrı'nın Türk bahçe sanatındaki önemi ve yeri

    The importance and the place of Dolmabahçe Palace and Aynalikavak Pavdllion in Turkish garden art

    BURÇİN TARHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Peyzaj MimarlığıAnkara Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YALÇIN MEMLUK

  3. Tez No

    904639

    Saray bahçeleri tasarım kriterlerinin Avrupa örnekleri üzerinden irdelenmesi

    Analysing the design criteria of palace gardens through European examples

    UMID MUSAZADE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Mimarlıkİstanbul Aydın Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. GÖKÇEN FİRDEVS YÜCEL CAYMAZ

  4. Tez No

    553949

    Peyzaj ve toprak ilişkisinin geçmiş analizi, günümüz görüntüsü ve gelecek öngörüsü üzerinden incelenmesi

    Investigation of landscape and soil through past analysis, present perspectives and future predictions

    RENGİN HAKSAL AKKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLŞEN AYTAÇ

  5. Tez No

    222318

    Ihlamur Kasrı'nın peyzaj mimarisi değerlerinin tarihi süreç içinde incelenmesi

    A study of landscaping values of Ihlamur summer palace throughout history

    PELİN YİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET CENGİZ YILDIZCI

Geri Dön