Çayırbağı (Konya) ofiyolitlerine ait serpantinitlerdeki mineralizasyon evreleri
Mineralization stages of serpentinites in Çayırbağı (Konya) ophiolites
- Tez No: 105588
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MERAL DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Konya, Çayırbağı, Ofiyolit, Serpantinleşme, Konya, Çayırbağı, Ophiolite, Serpentinization
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
in ÖZET Konya-Çayırbağı ofiyolitlerine ait serpantinitlerin göstermiş olduğu farklı mineralojik ve dokusal özellikler yardımıyla, serpantinleşme sırasında meydana gelen mineralizasyon evrelerinin saptanması tezin amacını oluşturmaktadır. Bölgede alttan üste doğru ofiyolitik seriyi oluşturan kayaçlar ve örtü birimleri şeklinde bir dizilim gösteren farklı kayaç grupları bulunmaktadır. Ofiyolitik seriyi oluşturan kayaç grupları birbirleri ile tektonik dokanaklı olup, yanal ve düşey devamlılıkları fazla değildir. Tez çalışması, arazi, laboratuvar çalışmaları ile arazi ve laboratuvar çalışmalarından elde edilen sonuçların yorumlanması olmak üzere üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Arazi çalışmaları kapsamında daha önce yapılmış olan jeoloji haritalarından yararlanılarak, çalışma bölgesi içerisindeki kayaç gruplarının arazi tanımlamalan yapılmış ve özellikle serpantinitler olmak üzere kayaç numunesi alımına gidilmiştir. Serpantitler içerisinde bulunan ve farklı yöndeki gerilimler sonucu oluşmuş çatlakların oranı ve çatlak içindeki oluşumların cinsinin belirlenmesi amacıyla“çatlak içi mineral ölçümleri”yapılmıştır. Laboratuvar çalışmaları sırasında, kayaçlarm sahip olduğu mineralojik-petrografik ve dokusal özelliklerin belirlenmesi amacıyla polarizan mikroskop, mikroskop altında tammlanamayan serpantin mineralleri ve kil minerallerinin tayini için XRD ve ultramafık kayaçlarm kimyasal bileşimlerinin belirlenmesi amacıyla XRF yöntemleri kullanılmıştır. Gözlemler sonucunda; serpantinleşme öncesi ultramafik kayaçlarm manto içerisindeki hareketleri sırasında plastik deformasyona maruz kaldıkları anlaşılmıştır. Daha sonra ultramafik kayaçlar bünyelerine su alarak serpantinleşmektedir. Olivin ve piroksen gibi bünyesinde su bulundurmayan minerallerden itibaren lizardit+antigorit+brusit mineralleri oluşmuştur. Daha sonra ilk oluşan lizardit minerallerinin yeniden kristalleşmesi sonucu farklı doku kazanan yeni lizardit mineralleri ve mevcut serpantin minerallerinin yeniden kristalleşmesi-ornatılması sonucu antigorit+krizotil mineralleri oluşmuştur. Yeniden kristalleşme sonucu oluşan birbirini kesen iğnemsi antigorit mineralleri iç içe girmiş (interpenetrating) bir dokuya sahipken, krizotil minerallerinin damarlar şeklinde olup eski dokuları kestiği görülmektedir. Serpantinleşmeden sonra kayaçlar karbonatlaşmaya uğramış ve serpantinitler içerisinde stokvörk tip manyezit oluşumları meydana gelmiştir. Kayaçlarda görülen en son evre ise yüzeysel bozunmadır. Bozunma sonucu kayaçlarm killeştiği ve ağırlıklı olarak simektit grubu kil minerallerinin oluştuğu saptanmıştır. Serpantinitlerde görülen dokusal özellikler ve mineral paraj enezlerine bakarak, serpantinleşmenin okyanus tabanında hidratasyon sonucu meydana geldiği düşünülmektedir. Ultramafik kayaçlarm (harzburjit, dünit) ve serpantinitlerin kimyasal bileşimlerinin belirlenmesi amacıyla major oksit değerleri kullanılmıştır. Major oksit değerlerine bakıldığı zaman, örneklerin bir kısmında bazı oksit değerlerinin, diğer örneklereIV kıyasla farklı olduğu belirlenmiş ve bu farklılıklar kayaçlann sahip olduğu mineral içerikleri ile açıklanmaya çalışılmıştır. Yaygm olarak görülen ikincil karbonat minerallerinden dolayı, kayaçlardaki CaO değerlerinin yüksek çıktığı belirlenmiştir. Serpantinit örneklerinin bir kısmında ikincil klorit minerallerinden dolayı (pennin), AI2O3 değerlerinin yüksek çıktığı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The aim of the thesis is determining the mineralization stages occurred during serpentinization of Konya-Çayırbağı ophiolites by using the mineralogical and textural properties of the serpentinites. There are different rock groups in the region: from bottom to top; subophiolitic rocks; ophiolitic series; and cover units. The rocks found in ophiolithic series have tectonic contact and they do not have lateral and vertical continuition. This work was carried out in three stages; field studies, laboratory investigations and the interpretation of the data which were obtained from field and laboratory works. The rocks were defined in outcrops and serpentinite type of rock were collected in the study area. Mineral meausurement in the cracks of the serpentinites was carried to determine cracks ratio, type of the material in cracks that formed by the different tensional directions. Polarizan microscope was used to determine mineralogic- petrographic properties of the rocks. XRD was used to appoint undefined minerals by microscope and XRF was used to determine chemical compositions of the ultramafic rocks.. According to the observations, ultramafic rocks were exposed to plastic deformation during their movement in the mantle before serpentinization. Then ultramafic rocks were hydrated and pseudomorphic texture displaying lizardite±antigorite±brucite formed from the unhydrous minerals such as olivine and pyroxene. Later on lizardite recrystalized to form new lizardite minerals with a new texture. Later the existing serpentin minerals recrystalized and replaced to formed antigorite+chrysotile. Niddle shaped antigorite minerals formed by recrystallization have an interpenetrating texture and chrysotile veins overprinted existing textures. After the serpentinization, carbonatization continued and the serpentine minerals crosscut the carbonate minerals. The last subprocesses was the weathering. As a result of the weathering clay minerals such as smectite were formed. According to the textural properties and mineralogical compositions of the serpentinites, it is thougt that serpentinization occurred as a result of the hydration where in ocean crust. Major oxides values used to determine chemical compositions of the ultramafic rocks (harzburgite and dünite) and serpentinites. Observations shows that in some samples some oxides values difference from the other samples. This differences were explained by using the mineralogical compositions of the rocks. CaO oxide has high values in some samples beaucouse of the carbonate minerals that widely found in the rocks. It is determined that AI2O3 values which show high range in some serpentinites resulted from the chlorite minerals (penninite).
Benzer Tezler
- Konya çevresindeki toprakların jeokimyası
Geochemistry of the soils in the vicinity of Konya
BİLGEHAN YABGU HORASAN
Doktora
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FETULLAH ARIK
- Karadiğin (Meram, Konya) yöresindeki Hatıp ofiyolitli karışığında yer alan amfibolitik kayaçların mineralojisi ve metamorfizma şartları
Mineralogy and metamorphism conditions of amfibolithic rocks in the complex of Hatip ophiolitic in Karadigin (Meram, Konya) region
RAZİYE MERVE KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KERİM KOÇAK
- Hatıp-Pamukçu-Dikmeli-Karadiğin (Konya) civarının jeolojisi ve yöredeki karbonatlı kayaçların yapı taşı olarak kullanılabilme özellikleri
The geology of the Hatıp-Pamukçu-Dikmeli-Karadigin (Konya) vicinity and the usage of carbonaceous rocks in the area as building stone
FİGEN UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FETULLAH ARIK
- Karadiğin, Hatunsaray ve Kaşınhanı mahalleleri (Meram-Konya) arasındaki kayaç ve toprakların jeokimyasal özelliklerinin çevre ve halk sağlığı bakımından değerlendirilmesi
Evaluation of the geochemical characteristics of the rocks and soils among the Karadiğin, Hatunsaray and Kasinhani towns (Meram-Konya) in terms of public and environmental health
ERCAN YETİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FETULLAH ARIK
- Eğribayat-Tatlıcak (Konya) çevresindeki toprak ve bitkilerin jeokimyasal özellikleri ve ağır metal kirliliği
The geochemical characteristic of plants-soil around Eğribayat-Tatlıcak (konya) and heavy metal pollution
ÖMER KAĞAN ARICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİCAN ÖZTÜRK