İlköğretim sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde öğrencilerin tarih düşüncesinin gelişimi
Development of pupils historical thinking in the teaching of history subjects in basic education
- Tez No: 111222
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. DURSUN DİLEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
ÖZET Bu araştırma, İlköğretimin I. Kademesinde Sosyal Bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde 4. ve 5. sınıf öğrencilerin tarih düşüncesinin gelişim durumlarını öğrenmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, öğrencilerin kişisel özellikleri (cinsiyet, yaş ve sınıf seviyeleri) ile tarihsel öğrenme durumunu etkileyen faktörler arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Bu araştırma İstanbul İli, Üsküdar İlçesinde yer alan devlet (resmi) okullarında okuyan 300 kişilik 4. ve 5. sınıf öğrenci grubuyla sınırlandırılmıştır. Araştırmada, amaca ve konuya uygun olarak; nicel araştırma tekniklerinden anket, nitel araştırma tekniklerinden de gözlem kullanılarak 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin tarihsel düşünceleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Tarih gibi sosyal olay ve olgulara dayalı bir disiplin üzerinde çalışılıyor olması, birbirini tamamlayıcı nitelikteki nicel ve nitel araştırma tekniklerini bir arada kullanmayı gerektiren çoklu yöntemi kullanmayı zorunlu kılmıştır. İstatistiksel değerlendirmelerde frekans ve yüzdeler bulunmuş, kay kare (x2) testi uygulanmıştır. Sonuçlar tablolar haline getirilerek yorumlanmıştır. Elde edilen sonuçlar ile öğrencilerin tarihsel düşünce seviyeleri ve sınıf içi tarih öğrenme durumları tespit edilmiştir. Öğrencilerin; tarihsel zaman kavramıyla, tarihin diliyle, tarih öğrendikleri kişi ve ortamlarla, tarih ve tarih öğrenmeyle, tarih öğrenirken karşılaştıkları güçlüklerle, tarih öğrenirken kullandıkları tekniklerle, tarihsel merak ve ilgi alanlarıyla ilgili sorulara verdikleri cevaplarda istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar görülmüştür. Farklılıkların yönü genel olarak 5. sınıf öğrencileri lehine görünmekle birlikte, yaş değişkeni açısından çok büyük farklılıkların olmaması 4. ve 5. sınıf öğrencileri arasındaki bu farklılığın tarihsel bilgi faktöründen kaynaklandığı sonucunu ortaya koymaktadır. Bu araştırmadan elde edilen başka bir sonuç ise, öğrencilerin tarih derslerine katılımını sağlayacak yöntem, teknik ve etkinliklerin kullanılmaması sonucu öğrencilerin tarih derslerinden sıkılması ve dolayısıyla derslerden sık sık kopmaların yaşanmasına neden olmasıdır. Kavram öğretimine gerekli önemin gösterilmemesi, tarihsel kavramlar açısından yeterli olgunluğa sahip olmayan çocukların tarih konularını anlamasını güçleştirmektedir. Çocukların tarih konularını anlamasını güçleştiren başka bir etken de ders kitaplarında kullanılan dilin zaman zaman 4. ve 5. sınıf seviyesinin üzerine çıkmasıdır. Bütün bu olumsuzluklar öğrencilerde gerçekleşmesi beklenen tarih düşüncesi gelişimini engellemektedir. Ülkemizde, daha çok sosyal amaçlar kapsamında yapılandırılan tarih öğretiminin artık, tarih disiplinine özgü amaçlar çerçevesinde öğretilmesinin çocuklarda tarih düşüncesinin gelişimi açısından gerekliliği bu araştırmada elde edilen en önemli sonuçlardan bir tanesidir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The aim of this research is to investigate the development of historical thinking of 4. and 5. grades' students at I. Stage of Social Studies course history subjects. Another aim of the study is to show relation between personal qualifications of students (sex, age, level) and some factors which affect historical learning. This research is limited to 4. and 5. grades' students (300 students) who are enrolled at the different government schools which are in Uskudar district of Istanbul. At the research, observation which is one of qualitative research techniques and questionnaire which is one quantitative research techniques are used. Historical thinking of 4. and 5. grades' students are tried to be determined. The reason of the use of qualitative and quantitative techniques which they complete each other in one is history course that is based on social cases and facts. In statistical evaluations, frequency and percentages are found, and key square test is applied. Results are presented as tables. With obtained results, historical thinking levels of students and history learning in classroom situation are determined. There are statistically meaningful differences for some questions. These questions are related to meaning of historical time, language of history, teachers and places, history and history learning, techniques when learning of history, historical curiosity and relation fields, and some learning difficulties during the learning of history. Trend of meaningfulness generally seems benefit for 5. grade students. There are no more age differences between 4. and 5. class students. So, the reason of trend of meaningfulness in 5. grade students is obtained historical knowledge factor. Another results of this study is, if there are no techniques and activities which provide to join students into history lecture, students can be bored from lessons. If one does not consider importance of concept teaching, some students who have no enough maturity about historical may have difficulties when learning these concepts. Another factor which is the language level of textbooks gives difficulties to understand history for students. All of these affect negatively developing of students' historical thinking. This research shows that teaching of history for social aims limits students' historical learning. So there is a necessity to teach history for its intrinsic aims in order that students may develop their historical thinking which is one of the most important findings of this study.
Benzer Tezler
- İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde kanıt temelli öğrenme modeli: bir eylem araştırması
Evidence based learning model in the 6st grade primary school, social studies lesson: An action research
RAMAZAN ALABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. DURSUN DİLEK
- Romanlarla tarih eğitimi ve öğretimi
Teaching history with novels
SERKAN KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimSelçuk Üniversitesiİlköğretim Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜLCAN
- İlköğretim sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde resimlendirilmiş öykülerin tarihsel düşünme becerilerinin gelişimine etkisi
The influence of illustrated stories in teaching history subjects in social science lessons for elementary education on the development of historical thinking abilities
NURİYE ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. DURSUN DİLEK
- İlköğretim sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde tarihsel kanıtların etkililiği
Başlık çevirisi yok
AYDIN BALKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ YILMAZ