Geri Dön

Analysis of two translations of Vladimir Nabokov's Lolita within the framework of descriptive translation studies

Vladimir Nabokov'un Lolita adlı eserinin iki çevirisinin betimleyici çeviribilim çerçevesinde incelenmesi

  1. Tez No: 113442
  2. Yazar: FUNDA İŞBUĞA EREL
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AYFER ALTAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mütercim-Tercümanlık, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Translation and Interpretation, English Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2002
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 201

Özet

11 ÖZET Tarih boyunca çeviri kuramı konusunda yapılan çalışmalara bakıldığında üzerinde en çok durulan nokta, yazınsal bir çeviri ürününün kaynak metnin dilbilimsel ve metinsel özelliklerini yansıttığı oranda kabul göreceğidir, bir başka deyişle, çevirinin başarısı kaynak metne yakınlığı ile ölçülür. Oysa son yıllarda yapılan araştırmalar, çeviri yazının belli bir kültürün yazınsal çoğuldizgesindeki konumunun, erek kültürdeki çeviri normlarına bağlı olduğu görüşünü desteklemektedir. Bu tezin amacı, artık, çevirinin yapısı ve sınırları önceden belirlenmiş bir edim olmadığını, tersine, belli bir toplumda belli dönemlerde etkin olan sosyo-kültürel, dinsel ve siyasal normların şekillendirdiği çevirmen tercihleri ve kararlarının etkisi allında gerçekleşen bir süreç olduğunu kanıtlamaya çalışmaktır. Bu çalışmada incelenen dönemler 1950'ler ve 2000'lerin başıdır. İncelenen kültür ise Türk kültürüdür. Belirlenen amaca ulaşabilmek için tezde şu bölümler ele alınmaktadır: Birinci bölümde, çeviri olgusunun incelenmesinde erek-odaklı bir yaklaşımın gerekliliğini gösterebilmek amacıyla 1970'lerden günümüze dek süren Çeviribilim (Translation Studies) ve çeviri normları ile ilgili kuramsal bilgi verilmektedir. Ayrıca çeviribilimcilerin kaynak metin ve kaynak dilin özelliklerine ve yapışma yönelik çalışmalar yapmalarıyla sonuçlanan kaynak-odaklı yaklaşıma da değinilmektedir. İkinci bölümde, Cumhuriyet Dönemi Türkiyesi'ndeki (1923 'ten günümüze kadarki dönem) sosyal, kültürel ve siyasal koşullar anlatılmaya çalışılmaktadır. Böylece, Türkiye'deki batılılaşma süreciyle birlikte söz konusu koşulların çeviri ürünler ve dolayısıyla toplumun farklı dönemlerde çeviriye bakış açısı üzerindeki etkileri aktarılmaya çalışılmaktadır. Bu tezde, erek-odaklı yaklaşımın gerekliliği ve bir toplumdaki normların çeviri üzerindeki etkileri, Vladimir Nabokov'un Lolita adlı eseri ile bu eserin iki farklı dönemde iki farklı çevirmence çevrilen metinlerin (erek metinler) karşılaştırılması ile ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Üçüncü bölümün amacı Vladimir Nabokov'un yaşamı ve sanatı ile Lolita adlı eseri hakkında bilgi vermek ve böylece romanı ve romanın özelliklerini anlamaya yardıma olmaktır.Ill Çalışmanın konusu Lolita 'daki göndermelerdir. Bu nedenle, dördüncü bölümde hem kavramsal olarak hem de çeviride sorun yaratan bir alan olarak göndermeler hakkında bilgi verilmektedir. Çalışmada izlenecek yöntem de bu bölümde anlatılmaktadır. Beşinci bölümde, Lolita 'daki yazınsal, mitolojik, dinsel ve sosyo-politik göndermelerin romandaki olay örgüsü açısından önemi ele alınmakta ve söz konusu göndermelerin çevrilmesinde iki farklı çevirmence benimsenen çeviri stratejileri incelenmektedir. İnceleme betimleyici niteliktedir ve incelemede takip edilen yöntem karşılaştırmaya dayanmaktadır. Karşılaştırmada bir kaynak metin (Lolita), dilbilimsel materyalin metindeki dağılımı ve metinsel-dilbilimsel özellikler açısından iki farklı çevirisi ile karşılaştırılmaktadır. Çeviri metinler, Leyla Niven tarafından çevrilen ve 1959 yılında Aydın Yayınevi tarafından yayımlanan Lolita ve Fatih Özgüven tarafından çevrilen ve 2000 yılında İletişim Yayınevi tarafından yayımlanan Lolita 'dır. Tezin son bölümü, beşinci bölümde yapılan karşılaştırmalı çalışma sonucunda elde edilen bulgulara ve bu bulgulara dayanarak varılan sonuçlara ayrılmaktadır.

Özet (Çeviri)

IV ABSTRACT Throughout the history of traditional translation theory, the predominant argument about literary translation assumed that a translated work is acceptable only if it reveals all linguistic and textual features of its source text (ST), i.e., if it is source-oriented. Nevertheless, recent research has shown that the position taken by translated literature within a literary polysystem of a given culture depends on the translational norms of the target culture. The purpose of this thesis is to argue that translation is no longer a phenomenon whose nature and boundaries are predetermined but a process which is affected by the individual translator's preferences that have been shaped by the socio-cultural, religious and political norms prevalent at a certain time in a specific society. The periods under study are 1950s and early 2000s, and the culture under study is Turkish culture during these specified periods. The study which aims at attaining the purpose proceeds in the following order: In Chapter I, Translation Studies since 1970s and translational norms are studied with the purpose of justifying the reasons for the need for a target-oriented approach in studying the translation phenomenon. The source-oriented approach which entailed the scholars to focus on the features of ST and source language (SL) is also presented briefly. In Chapter II, social, cultural and political conditions in Turkey during the Republican Era (from 1923 until today) are presented as well in order describe the westernisation process in Turkey and to relate the prevailing social, cultural and political conditions to their influences on the translation products, thus on the concept of translation perceived in Turkish society during different periods. The necessity of target-orientedness and the effects of norms in a society on translation are based on a study that is carried out on two different translations (TTs) of Vladimir Nabokov's Lolita. The purpose of Chapter III is to provide background information about the life and the art of Vladimir Nabokov, and his novel Lolita which would help the readers of this thesis understand the novel and its critical features.The object of the study is the 'Allusions' in Lolita. It is for this reason that in Chapter IV, information about allusions is given in terms of both as a general notion and as a problematic area in translating. The methodology adopted in the study is also explained in this chapter. The significance of the literary, mythological, religious, and socio-political allusions and the comparison of the strategies adopted by two translators in the translation of allusions are analysed in Chapter V. The study is descriptive in nature. The method to prove the argument is comprised of a comparative work, i.e., two different TTs of one ST are compared to the ST {Lolita) on the basis of the distribution of the linguistic material and of the selection the textual-linguistic features. One of the TTs of two different periods is Lolita (Lolita) translated by Leyla Niven and published by Aydın Yayınevi (Aydın Publishing House) in 1959, the other one is Lolita translated by Fatih Özgüven and published by İletişim Yayıncılık (İletişim Pubüsbing House) in 2000. The last part of the thesis comprises the findings obtained from the comparative study in Chapter V. A conclusion concerning the whole study is tried to be drawn in this part.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    777060

    Modernist yazının farklı örneklerinin yeniden çevirilerinin çeviri stratejileri bağlamında incelenmesi

    An analysis of translation strategies in retranslations of selected works of modernist literature

    İREM CEREN DOĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Üniversitesi

    Çeviribilim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN YURTDAŞ

  2. Tez No

    637675

    Ignacz Kunos'un derlediği Türk masalları'nın Propp metoduyla incelenmesi

    Analiysis of Turkish tales compiled of Kunos by Propp method

    HATİCE MELTEM ERGÜT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe Üniversitesi

    Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. METİN ÖZARSLAN

  3. Tez No

    609453

    Analysis of two translations in different literary genres of the play The Night of The Iguana by Tennessee Williams

    Tennessee Williams'in The Night of The Iguana oyununun iki farklı edebi türdeki çevirisinin çözümlenmesi

    TAHA AKDAĞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Mütercim-Tercümanlıkİstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

    Çeviribilim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLÜFER ALİMEN

  4. Tez No

    405520

    An analysis of two translations of Mrs. Dalloway into Turkish

    Mrs. Dalloway adlı eserin Türkçe'ye yapılan iki farklı çevirisinin analizi

    HAYRİYE MÜGE GÜR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Mütercim-TercümanlıkDoğuş Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. AYŞE FİTNAT ECE

  5. Tez No

    280366

    Charles Bukowski and His Women and analysis of the two translations of the novel through euphemism and dysphemism

    Charles Bukowski ve Kadınlar'ı ve eserin iki çevirisinin örtmece (evfemizm) ve kötü adlandırma (disfemizm) bakımından analizi

    ILGIN AKTENER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    Amerikan Kültürü ve EdebiyatıEge Üniversitesi

    Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ATİLLA SİLKÜ

Geri Dön