Kura dayalı istikrar politikalarının etkinliği: 1990-2000 Türkiye örneği
The Efficiency of stabilization policies exchange rate based: The Turkey example (1990-2000)
- Tez No: 117271
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
DOKTORA TEZ ÖZÜ KURA DAYALI İSTİKRAR POLİTİKALARININ ETKİNLİĞİ: 1990-2000 TÜRKİYE ÖRNEĞİ Oğuz YILDIRIM İktisat Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağustos 2002 Danışman: Prof. Dr. Kemal YILDIRIM Enflasyonun süreklilik gösterdiği ülkelerde, temel makroekonomik değişkenlerde yapılan düzenlemelerin enflasyonun düşürülmesinde yeterli olmadığı gözlenmektedir. Bu nedenle enflasyonu düşürmeye yönelik istikrar politikası uygulamaları, enflasyon beklentilerine yön verecek bir nominal çıpanın kullanılmasını gerektirmektedir. Kronik enflasyon yaşayan ülkelerde uygulanan istikrar programlarının bir çoğunda, döviz kuru nominal çıpa olarak seçilir. Döviz kurunun nominal çıpa olarak seçildiği ve sabit tutulduğu programlara“kura dayalı istikrar programlan”denir. Çalışmanın amacı; döviz kurunun nominal çıpa olarak kullanıldığı kura dayalı istikrar politikalarının teorik çerçevesi içinde, daha önce benzer ekonomik krizler yaşamış ve ardından bu tür programları uygulamış ülke deneyimlerinden de faydalanarak, 1990-2000 döneminde Türkiye ekonomisinin yaşadığı krizleri ve uygulanan kura dayalı istikrar programlarını incelemek, bu çerçevede satınalma gücü paritesini test ederek, kura dayalı istikrar programlarının adı geçen dönemde ekonomi politikaları üzerinde etkin olup olmadığını araştırmaktır. Çalışmanın ekonometrik uygulama kısmında, Türkiye ekonomisinin 1990-2000 yıllarını kapsayan dönemde uygulanan kura dayalı istikrarIll politikalarının ekonomik faaliyetler üzerindeki etkinliği, ölçülmüş ve bu dönemde satınalma gücü paritesinin geçerliliğini test etmek için, satınalma gücü paritesinin en kısıtlı hali olan reel döviz kurunun zaman serisi özellikleri birim kök testleri kullanılarak test edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, yüksek enflasyonun yaşandığı Türkiye ile göreceli olarak düşük enflasyonun gözlendiği ABD verileri kullanılarak 1990-2000 dönemi için satınalma gücü paritesi test edilmiş ve böyle bir iktisadi ilişkinin varlığı, yapılan birim kök testi sonucunda reddedilmiştir. Dolayısıyla Türkiye'de 1990-2000 döneminde kura dayalı istikrar politikaları ekonomik faaliyet üzerinde etkin değildir. Bu dönemde Türkiye ekonomisindeki yanlış uygulamalar ekonomik krizlerle sonuçlanmış ve alınan kura dayalı istikrar tedbirleri de başarıya ulaşamamıştır. Bu durumda döviz kurunun nominal çıpa olarak seçilmesinin başarısız olması, karar alıcı birimleri enflasyonun kendisini nominal çıpa olarak seçmeye yöneltmiştir. Bu bağlamda döviz kuruna ancak kısa vadeli sınırlı müdahaleler olacak, bundan sonra Türkiye'de uygulanacak programın enflasyonu düşürme politikasında, çıpa görevini enflasyonun kendisi üstlenecektir.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT In the countries in which the inflation is constantly increasing, it is observed that the arrangements basic macroeconomics changes are not sufficient to decrease the inflation. Thus, the applications aiming at decreasing the inflation require the use of nominal anchor to lead the expection related to inflation. In the countries experiencing constant inflation in most of the stabilization programs the exchange rate is chosen as nominal anchor. The programs in which exchange rate is chosen as nominal anchor and remained stable are called“exchange rate based stabilization (ERBS)”. This study is aiming to examine the stabilization programs based on exchange rates in the frame of theories of stabilization programs and 1990- 2000 crisis experienced in Turkey by considering the other countries which experienced the similar crisis and used such programs; and it is aiming to examine the stabilization programs based on exchange rates, to test the purchasing power parity (PPP). And to search the efficiency level of exchange rate based stabilization on economy policies in that term. In the part of econometric applications of this study, to measure the efficiency of economic studies leading to the exchange rate based stabilization politics in 1990-2000 and, to test the validity of purchasing power parity. It is tested to real exchange rate which is the limited version of purchasing power parity by using unit root tests.In the end of this study, the purchasing power parity has been tested by using the data from Turkey which has higher inflation rate and USA which has compratively low inflation rate figures, and the existence of such on economic relation is refused after unit root test. Thus, it is seen that exchange rate based stabilization is not term the wrong applications on Turkey's economy caused economic crisis and the measures taken in this term could not reached its goals. After chosing the exchange rate as a nominal anchor had failed the authorities tend to chose the inflation itself as a nominal anchor. In this case there will be only short termed and limited arrangements on exchange rates and in the programs aiming to decrease the inflation in Turkey, the inflation will be anchor itself.
Benzer Tezler
- Türkiye'de kura dayalı istikrar politikalarının doğurduğu krizler: Bir faktör analizi uygulaması
Başlık çevirisi yok
KEREM EVREN VAROL
- Kura dayalı istikrar programının ödemeler bilançosuna etkisi :Türkiye örneği
Exchange rate-based stabilization program to balance of payments : Turkish Experience
NEVZAT BALIKÇIOĞLU
- Uluslararası Para Fonu (I.M.F.) destekli istikrar programları ve 1980 sonrası Türkiye uygulamaları
Stabilization programmes supported by International Monetary Fund (I.M.F.) and post 1980 experiences of Turkey
SEYHUN DOĞAN
- Döviz kuru politikaları ve Türkiye'de 2000-2001 krizlerinde uygulanan döviz kuru politikalarına teorik bir yaklaşım
Exchange rate policy and the theoretical approach on exchange rate policies applied in 2000-2001 crisis in Turkey
LEVENT ÖZŞAHİN
- Anti-enflasyonist istikrar politikaları ve 1980 sonrası dönemde Türkiye ekonomisi analizi: Döviz kuruna dayalı istikrar politikaları
Disinflation policies and analysis of Turkish economies in period after 1980: Exchange rate-based stabilization policies
MUSTAFA ÇEVİK
