Türkiye'de ihracatın finansmanında ihracat kredileri ve ihracat kredi garantilerinin yeri
Export credits and export credit guarentees in the export financing system of Turkey
- Tez No: 117935
- Danışmanlar: PROF. DR. M. TUBA ONGUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
ÖZET Tezin amacı, Türkiye'de ihracatın finansmanında ticari bankaların sağladıkları ihracat kredileri ve ihracat kredi garantilerini incelemektir. Bu anlamda, Türkiye'nin özellikle 1980 sonrası değiştirdiği ekonomi politikaları çerçevesinde, ticari bankaların ihracat kredileri ve ihracat kredi garantileri sağlamadaki durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu çalışmada, Türkiye'nin ihracatın finansmanındaki mevcut durumdan hareketle, geçmiş yıllarındaki tecrübeleri de dikkate alarak, geleceğe ilişkin öngörü ve önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışmada öncelikle, ihracatın finansmanı içinde ihracat kredilerinin ve ihracat kredi garantilerinin teorik altyapısı incelenmiştir. Bu kavramsal çerçevenin belirlenmesinden sonra, Türkiye'de özellikle 1980 sonrası uygulanan ekonomi politikalarının ihracatın finansmanı üzerindeki etkileri irdelenmiştir. Bu bağlamda, Türkiye'nin 1968 yılından itibaren uyguladığı ihracat kredilerinin tarihsel süreç içindeki gelişimi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Türkiye'de ihracatın finansmanının tarihsel süreç içindeki gelişimini ortaya koyduktan sonra, günümüzde ihracatın finansmanının kurumsal yapısı ve bu kurumsal yapı içinde ticari bankaların rolü belirlenmiştir. Ayrıca, dünyada ihracatın finansmanı alanında başarılı uygulamaları bulunan Almanya, Fransa, İtalya ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ihracat kredisi ve ihracat kredi garanti sistemleri incelenmiş ve sözkonusu ülkelerin ihracat kredisi sistemleri ile Türkiye'nin uyguladığı sistem arasındaki farklılıklar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Son olarak da, Türkiye'de bankacılık sektörünün 1968'den 1997 yıllan arasında kullandırdığı ihracat kredisi rakamlarının ekonometrik bir analizi yapılarak hem ihracat kredilerindeki artışların ihracat rakamları arasındaki ilişki ortaya konulmuş hem de sözkonusu rakamlardan yola çıkarak Türkiye'nin gelecek onbeş yıllık süre içindeki ihracat rakamları ve ihracat kredi hacimleri için bir öngörüde bulunulmuştur. Türkiye'nin ekonomi politikaları tarihsel süreç içinde hem dünyadaki gelişmelerin etkisi ile hem de kendi iç dinamiklerinin etkisi ile değişimlere uğramıştır. Dünyada özellikle 1970'li yılların sonlarında yaşanan krizin etkileri ve Türkiye'nin budönemde uyguladığı ithal ikameci politikalar nedeniyle, Türk ekonomisi ciddi bir dış ödemeler krizi ile karşılaşmıştır. Bu nedenle, Türkiye 24 Ocak 1980 ekonomik kararlan ile, ithal ikameci sanayileşme politikaları bırakıp, iharacata dayalı sanayileşme politikaları uygulamaya başlamıştır. Türkiye'nin 1980'lerle birlikte uygulamaya başladığı ihracata dayalı ekonomi politikaları çerçevesinde, ihracat alanında çok önemli gelişmeler olmuş ve ihracat rakamları hızla artış göstermiştir. İhracat rakamlarının kısa süre içinde hızlı artış göstermesinin nedenlerinin başında, ihracatın finansmanı alanına ticari bankaların kaynak aktarımda bulunması ve uygulanan yaygın teşvik sistemi gelmektedir. 1980'lerle birlikte yabancı sermayeli bankalar Türk bankacılık sistemi içine girmiş ve sözkonusu bankalar genelde dış ticaret konularında uzmanlaşmışlardır. Ancak, 1980'li yıllar boyunca ihracat alanında gerçekleşen hızlı gelişmeler çok uzun sürmemiş ve 1990'larla birlikte ihracat rakamlarında görece azalmalar yaşanmıştır. Bu olumsuz gelişmelerin temelinde, 1980'li yıllarda uygulanan hatalı ihracat teşvik sisteminin zaman içinde kamu maliyesine üzerine ağır bir yük getirmesi ve bunun neticesinde hükümetlerin teşvik sisteminde kısıtlamalara gitmesi gelmektedir. Bu gelişmenin yanında, Türkiye'nin uymak zorunda olduğu uluslararası anlaşmalar kapsamında, doğrudan teşvik uygulamalarım yürülükten kaldırmak zorunda kalmıştır. Türkiye'nin ihracat performansını etkileyen diğer bir unsur ise, ülkede yaşanılan siyasi istikrarsızlık ve bunun devamı niteliğinde olan ekonomik istikrarsızlıkdır. Ekonomik istikrarsızlığın da en önemli olumsuz tarafı, kronikleşen enflasyon olgusunun ekonomi üzerindeki etkileridir. Sonuç olarak, Türkiye'nin uyguladığı ihracata dayalı kalkınma modeli içinde ihracatın artırılması son derece önem taşıyan bir olgudur. İhracatın artırılması için öncelikle ihracatın finansmanı sorununun kalıcı bir şekilde çözümlenmesi gerekmektedir. Bu anlamda, özellikle ticari bankaların bu kurumsal yapı içindeki etkinliklerinin akılcı uygulanacak teşvikler ile artırılması gerekmektedir. Ticari bankaların ihracatçılara daha çok kaynak ayırmaları sağlanırken, devletin de ihracatın finansmanı ile ilgili uzun vadeli politikalar uygulaması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The aim of this thesis is to analyze commercial bank activities in providing the export credits and export credit guarantees in Turkey. In this context, firstly the export finance system of Turkey was investigated from past to present. After that, recommendations were made with respect to the export finance system of Turkey and predictions made in the next 15 years. In the first part of the paper, the export credits and export credit guarantees were analyzed in the theoretical framework. Moreover, the impact of the changes in the economic policies of Turkey after 1980's, on the export finance system of Turkey was examined. Additionally, Turkish export credit system was summarized from the historical point of view from 1968 to present. After that, the functions of the commercial banks were explored in the framework of the export finance system in Turkey. In this sense, some countries, France, Germany, Italy and the USA which have succesful export finance systems have been analyzed and compared with that of Turkey. Finally, the volume of export credits of the Turkish banking sector from 1968 to 1997 has been investigated within an econometric model. After that analysis, it has been observed that there is a positive relationship between the rise in the volume of export credits and the increase in export volume. Besides, with in the framework of the econometric analysis, the volume of export credits of Turkish banking sector and volume of the exports was estimated for the next 15 years. The economic policies of Turkey were altered commensurately with the changes the economic and political conditions of the world and Turkey in 1980. With the 24 January, 1980 economic decrees, the economic policies of Turkey were modified from import substitution policies to export-led growth. After the implication of export- led economic policy of Turkey, there was a radical improvement in the volume of exports. There were some reasons behind the rise in the volume of exports. First of all, the commercial banks were initiated to contribute to the exporters in the field of export finance system. Secondly, the government began toprovide a very broad range of incentives to exporters. Parellel to these developments in Turkey, a number of foreign capital banks were introduced to the Turkish banking sector in the 1980's. These banks have some important features especially for the Turkish banking sector. One of the important figures of these banks was their specialisation in the foreign trade. These succesful trends in Turkish export finance systems continued until the 1990's. With the beginning of 1990's, some problems in the export finance system of Turkey have occured. The first problem was that export incentives created a very heavy burden on the public finance of Turkish government. Therefore, the government began to cut these incentives to exporters slowly. After narrowing the incentives, the volume of export of Turkey started to decline. There was a second reason narrowing of the incentives at the beginning of this decade it was related to the fact that Turkey accepted some international agreements such as the GATT Tokyo Round Agreement, the OECD Consensus which were related to export incentives. According to these agreements, the direct financial export incentives were prohibited. Another problem of the export finance system of Turkey in the 1990's was the instability of the political arena. There is a very close relationship between political and economic policies. That's why, the economic policies of Turkey were affected negatively by instability of political life of Turkey. The most important result of the economic instability of Turkey is chronical inflation. Consequently, the improvement of the volume of exports in the Turkish economy has a vital importance. It seems that it is necessary to put the export finance system on a stable ground to increase the volume of exports. In this sense, the commercial banks were initiated to provide the exporters with credits. Moreover, the government should begin to implicate the long-run economic policies related to the export finance system.
Benzer Tezler
- İhracatın finansmanında Türk bankacılık kesiminin sağladığı olanaklar
Export finance instruments offered by Turkish banking sector
ENGİN GEREN
- İhracatın finansmanında Eximbankların rolünün karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Başlık çevirisi yok
NİLDAĞ BAŞAK CEYLAN
- İhracatın geliştirilmesinde Türk Eximbank'ın rolü ve Avrupa Birliği katılım sürecinde Türk Eximbank'ın yeniden yapılandırılması ile banka personelinin eğitimi
The role of Turk Eximbank in the process of improvement of Turkish exports and the reorganization of Turk Eximbank and the trainee of its staff in the process of accession to the European Union
MURAT ÜRKMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiDış Ticaret Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALİ YAYLI
- İhracatın finansmanında ticari banka kredileri ve Türk Eximbank ürünleri üzerine bir inceleme
An analysis of commercial bank loans and Turk Eximbank products in export finance
FİLİZ YEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BankacılıkDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN DEMİRELİ