Türkiye'de serbest bölgelerin performans analizi
Performance analaysis of the free zones in Turkey
- Tez No: 117967
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZNUR YÜKSEL, PROF. DR. BEDRİYE SARAÇOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 324
Özet
261 ÖZET Bir ülkenin siyasal sınırlan içindeki gümrüksüz bir alan olarak tanımlanan Serbest Bölgeler, bir limanla, onun yakınında veya transit yollarda oluşurlar. Dünya'da pek çok ülkede, 1850'lerden beri yaygınlaşan Serbest Bölgeler, ülkemizde, 1985 yılından itibaren yasal olarak uygulanmaya başlamıştır. Ülkelerin Serbest Bölgeleri uygulamalarının başlıca amacı, ihracatın artırılması, ithalatın ucuzlatılması, yabancı sermaye ve teknolojinin çekilmesi, istihdam artışı sağlanması, döviz gelirlerinin artırılması, ülkenin geri yörelerinin kalkınmasıdır. Dünyadaki Serbest Bölgelerde, genellikle üretim, alım-satım, depolama, montaj-demontaj, bakım-onarım, işyeri kiralama, sergileme, paketleme ve bankacılık faaliyet kollan uygulanmaktadır. Serbest Bölgeler, yasal düzenlemeler, fizibilite etüdleri, birimlerin oluşturulması aşamalarını izleyerek kurulurlar ve böylece bölgelerin uygulama işlemlerini gerçekleştirmeleri mümkün olur. Ülkemizde; Mersin, Antalya, Ege, İstanbul Atatürk Hava Limanı, Trabzon, İstanbul Deri, Doğu Anadolu, Mardin, Samsun, Rize, İzmir-Menemen, İstanbul Trakya, Avrupa, IMKB Uluslararası Menkul Kıymetler, Gaziantep, Kayseri, Adana- Yumurtalık Serbest Bölgeleri ticari faaliyette bulunan bölgelerdir. Ayrıca, Bursa, Kocaeli, Denizli ve Şanlıurfa Serbest Bölgelerinin kuruluş çalışmaları sürmektedir. Böylece, ülkemiz Serbest Bölgelerinin performans düzeylerinin belirlenmesi önemli görülmüştür.262 Kısaca, amaçların gerçekleştirilmesi için tüm çabaların değerlendirilmesi anlamındaki performans; verimlilik, etkililik, etkinlik, kalite, çalışma yaşamının kalitesi, yenilik, kârlılık ve bütçeleme boyutlarının içsel ilişkisinin bir fonksiyonudur. Bir performans gelişim programında; etkin bir performans yönetiminin yanında performansın planlanması, performansın ölçümü, performans kontrolü ve performans destek sistemlerine yönelik çalışmaların gerçekleştirilmesi önemlidir. Performans gelişimine yönelik olarak performans ölçüm ve kontrolunda yararlanılan çeşitli performans göstergeleri bulunmaktadır. Performans analizi çalışmasında trend analizleri, yıllar itibariyle büyüme hızlan, verimlilik oranlan, diğer oransal incelemeler, objektif matrikse göre performans analizi ve gelişmişlik düzeylerine göre karşılaştırmalı performans analizinden yararlanılmıştır. Bu arada, hipotezlerimiz de incelenmiştir. Gerçekleştirilen çok sayıda performans analizi sonucunda; Serbest Bölgelerin yıllar itibariyle ticaret, ihracat ve istihdam artışı ve yabancı firma ile teknoloji girişini sağladığını, bulundukları illerin bazı yönlerden sosyo-ekonomik gelişmelerine katkıda bulunduklarını ve genellikle iyi performans gösterdikleri belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
263 SUMMARY Free zones, which are defined as special sites within the political boundaries of a country but deemed to be outside of the customs border, are established in a port, adjacent to it or on transit ways. Free zone implementations, which have been started in many countries of the world since 1850s, commenced legally in Turkey starting from 1985. Main objectives of free zones implementations are to improve exportation, to make importation cheaper, to accelerate the entry of foreign and technology, to provide employment, to increase exchange revenues to develop backward parts of a country. In general all kind of activities can be performed in free zones such as production, purchasing-selling, storing, assembling-disassembling, repair- maintenance, office renting, exhibiting, packing, banking. Free zones are established through a process of legal arrangements, feasibility studies, and formation of departments and by this way realization of implementations become possible. In Turkey, commercial activities in Mersin, Antalya, Aegean, Istanbul Atatürk Airport, Trabzon, Istanbul Leather and Industry, Eastern Anatolia, Mardin, ISE- International Securities, Izmir Menemen Leather, Rize, Samsun, Istanbul Thrace, Kayseri, Adana Yumurtalık and Europe free zones have been started. Besides, establishment studies of Bursa, Kocaeli, Denizli and Şanlıurfa free zones are going on. Therefore determination of performance level of free zones of Turkey is regarded as important.264 Briefly performance, which means utilization of all efforts for the realization of objectives, is a function of inner relationship of productivity, effectiveness, efficiency, quality, quality of working life, innovation, profit and budgeting. In a performance development program, in addition to efficient performance management, performance planning, performance measurement, performance control and realization of studies for performance support systems are important. There are several performance indicators used in performance measurement and control directed to the performance development. In our performance analysis study, trend analyses, annual growth rates, productivity ratios, other proportional investigations, performance analysis on the basis of objective matrix and comparative performance analysis according to the development levels are used. Meanwhile, hypotheses are examined. As a result of the many realized performance analyses, it can be concluded that free zone implementations are resulted in improvement of trade, exportation, employment, accelerate the entry of foreign capital and technology, contribute economic and social developments of the provinces and regions in which they are established positively and in general demonstrate a good performance.
Benzer Tezler
- Türkiye'de serbest bölge uygulamaları ve serbest bölgelerin performanslarının veri zarflama analizi ile karşılaştırması
Free zone practices in Turkey and comparing their performances by data envelopment analysis
MANCHUK YERENKHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonomiSakarya ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. AHMET SELÇUK DİZKIRICI
- Türkiye'deki serbest bölgelerin performans açısından incelenmesi ve Türkiye ihracatına etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of performance evaluation in terms of free zones and the effect of turkey's exports in Turkey
ŞÜKRAN PETEKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Ekonomiİstanbul Aydın Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET SEDAT AYBAR
- Analysing the factors affecting free zones performance: The case of Turkey
Serbest bölgelerin performansını etkileyen faktörlerin analizi: Türkiye örneği
ÇİĞDEM ÜSTÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEREM YAVUZ ARSLANLI
- Short-term wind power generation forecasting by coupling numerical weather prediction models and machine learning algorithms
Sayısal hava tahmin modeli ve makine öğrenmesi algoritmaları ile kısa dönemli rüzgar enerjisi üretim tahmin modeli oluşturmak
CEM ÖZEN
Doktora
İngilizce
2022
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ DENİZ
- Building organized industrial zones in Türkiye: Performance and social capital
Türkiye'de organize sanayi bölgelerinin kurulması: Performans ve sosyal sermaye
HAŞİM CİHAN DEMİRKÖPRÜLÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Kamu YönetimiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KEMAL BAYIRBAĞ