Geri Dön

1950 seçimleri

1950 election

  1. Tez No: 117968
  2. Yazar: FADİME ALDEMİR
  3. Danışmanlar: PROF.DR. E. SEMİH YALÇIN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Türk İnkılap Tarihi, Political Science, History of Turkish Revolution
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2001
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 269

Özet

ÖZET (TÜRKÇE) Demokratik ülkelerde seçim sistemleri en az anayasalar kadar önemlidir. Türk milleti, 1876 Kanun-i Esasi'nin kabul edilmesinden, 14 Mayıs 1950 seçimlerine kadar demokrasi ve uygun seçim arayışına girmiş ve bu konuda büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Demokrasi dünyanın bütün ülkelerinde ve bütün siyasal bloklarda benimsenen tüm insanların üzerinde durduğu savaşlar verdiği bir konudur. Türkiye'de ilk önce 1921 anayasasında ulusal ve egemenlik ve meclis üstünlüğü ilkelerinin getirilmesiyle demokratikleşme yolunda önemli bir adım adılmıştır. Bunu 1924 anayasası takip etmiştir. Ancak, bu dönemde- tek parti olan CHP Türk siyasetinde ağırlığını önemli bir ölçüde korumuş, CHP bu özelliğini ve İsmet İnönü ise“Milli Şef unvanını 1945 ilkbaharının sonuna kadar korumuştur. 10 Mayıs 1946'da toplanan CHP ikinci olağanüstü kurultayında resmen kaldırılmıştır. 1945-1950 dönemi ise ”Milli Şefli - Çok Parti Rejimi“ şeklinde tanımlanabilir. Çünkü bu dönemde Nuri Demirağ'ın kurduğu Milli Kalkınma Partisi, 7 Ocak 1946'da Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan, Fuat Köprülü tarafından demokrat parti kurulmuş ve bunu diğerleri takip etmiştir. Ne var ki, 1950 yılına kadar 23 parti kurulmasına rağmen, CHP iktidarda kalmış, İsmet İnönü ise ”Milli Şef unvanını kaybetmemiştir. Bu dönemde CHP'nin karşısında anamuhalefet partisi olan DP kurucuları, ülkede siyasal liberalleşme ve demokratikleşme konusunda hızlı atılım yapılması gerektiğini savunmuşlardır. Demokrat Partinin kurulduğu andan itibaren sistemli çalışması savunduğu liberalizm ve laiklik ilkeleri halkın dikkatini çekmiştir. Çünkü uzunyıllar iktidarda kalan CHP'nin kendini beğenmişliği, keyfi idaresinden doğan hataları halkı usandırmıştır. 1947 yılında yapılması gereken milletvekili genel seçimlerinin 1 yıl öne alınması, kuruluş aşamasını henüz tamamlamış olan DP'lilerin büyük bir tepki göstermesine neden olmuştur. Çünkü seçimle ilgili hiç bir hazırlık yapmamışlar, propaganda gibi seçimlerde önemli bir husus olan haktan yararlanamamışlardır. 1946 seçimleri Türk tarihinin ilk“tek dereceli”seçimleridir. CHP'nin bu seçimlerde yaptığı yolsuzluklar, halk tarafından tepkiyle karşılanmış, daha sonra yapılan muhalefetin girmediği seçimlere halk da girmeyerek protesto etmiştir. 1946-1950 yılları iktidar-muhalefet ilişkilerinde gerginliklerin en fazla yaşandığı dönemdir. Bu dönemde muhalefet, seçim kanunun değişmesi için mücadele etmiştir. Yeni seçim kanunu;“gizli oy-açık sayım”, yargı denetimi gibi önemli demokratik ilkeler içeriyordu. Ancak, nisbi temsil sisteminin yerine çoğunluk sistemi kabul edilmiştir. Bu da seçim kanunun eksikliklerindendir. 14 Mayıs 1950 seçimleri tüm yurtta büyük bir katılımla gerçekleşti. O gün halkımız sandıklara koşarak özgür iradesiyle oyunu kullanmış ve tüm dünyada benzeri görülmemiş bir demokrasi sınavı vermiştir. Bu seçimleri DP büyük bir zaferle kazanmış, yurtta ve tüm dünyada seçimin yankıları günlerce sürmüştür. 1950 seçimleri seçmenin serbest iradesinin, oyunun, tercihinin sandığa yansıdığı ilk seçim olarak tarihimizde yerini almıştır.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT (ENGLISH) Election systems are as much important as the constitutions at democratic countries. The Turkish nation pursued democracy and a harmonious election system as of the Kanun-i Esasi (the Main Code) of 1876 until the election of 1950 (May the 14th) and achieved important progresses regarding this matter. Democracy is a matter that is admitted in all of the world's countries and the entire political blocks and for which the entire folks deem great importance and for which they struggled for. Regarding Turkey, a significant progress is made in democracy by setting forth the national sovereignty and the assembly's superiority in the constitution of 1 921. This was followed by the 1 924 constitution. However, the Republican People's Party (CHP) that was the single party at that period kept its power in the Turkish politics and CHP maintained this characteristics and İsmet İnönü the“National Leader”title until the end of spring, 1945. These circumstances were abolished at the Second Extraordinary General Assembly of CHP, which met on May the 10th, 1946. As for the 1945-1950 period, it can be defined as a“National Leader - Multiparty Regime.”It was because the National Development Party established by Nuri Demirağ, the Democratic Party (DP) established by Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan, and Fuat Köprülü and some others were present during that time. Nevertheless, though 23 parties were established until 1950, CHP was in power, and ismet İnönü kept his“National Leader”title. c DP, which was the main opposition party against CHP defended the thought of a Sapid advance to be achieved on political liberalization and democratization in“urkey.The party's systemic efforts and the liberalization and secularism principles beginning from the time of establishment attracted the people's attention. The faults that arose from the haughtiness and the arbitrary administration manner of CHP that was in power for many years made the folk weary or tired. As the deputy general election, which had to be performed in 1947 was made one year earlier in 1946, this circumstance led the DP people who still could not complete the establishment phase to show a great reaction. It was because they could not yet perform any preparations for the election and they could not benefit from propagandizing that is a significant factor in elections. The 1946 election is the first ”single graded“ election of the Turkish history. The irregularities that CHP committed at that election caused the folks to react, and by not entering into the election they protested it whereto the opposition party did not enter. The 1946-1950 period is the one when the tautness at the government-opposition relations reached a maximum. The opposition struggled to amend the election code at that period. The new election code contained new democratic principles such as ”secret vote- open election" and judgement inspection. However the majority system was accepted instead of the proportional election system. This was one of the lacks of the election code. The 1950 election (May the 14th) was performed with a great participation at the entire country. The folks with their free volition voted willingly and passed a democracy test that never happened all around the world until that time. DP won that election with a great victory and the echoes of that election continued days long at the country and the whole world. The 1950 election deserved its place in our history by being the first election that. reflected the voters' volition, votes, and preference on the ballot box.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    206166

    1950 seçimleri Demokrat Parti İzmir propagandası

    1950 elections İzmir propaganda of Democratic Party

    DİDEM DENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Türk İnkılap TarihiDokuz Eylül Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TÜRKAN BAŞYİĞİT

  2. Tez No

    879031

    Menderes dönemi Türk dış politikası

    Turkish foreign policy during the menderes period

    MUHAMMED BİRKAN ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Siyasal BilimlerKapadokya Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE EREN

  3. Tez No

    884880

    IX.dönem Çoruh (Artvin) milletvekilleri ve siyasi faaliyetleri

    IX.term Çoruh (Artvin) mps and their political activities

    MUSTAFA YİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    TarihNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM ÖZTÜRK

  4. Tez No

    461972

    27 Mayıs Döneminde İzmir'de siyasi parti örgütlenmeleri (1960-1965)

    Political party organizations in İzmir in the Period of 27 May(1960-1965)

    ÜMRAN ÇİÇEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Siyasal BilimlerCelal Bayar Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM İNCİ

  5. Tez No

    218986

    1950 seçimlerinin Türkiye'nin demokratikleşme sürecindeki yeri

    The place of 1950 elections in Turkish democratization process

    MÜGE TOKGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Kamu YönetimiGazi Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. BELMA TOKUROĞLU

Geri Dön