Ürün borsalarının gelişmesinde umumi mağazacılığının rolü ve özellikli muhasebe konularının incelenmesi
The Role of warehouses in the development of agrişcultural commodity market and examining the special accounting topics
- Tez No: 120504
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. BEYHAN MARŞAP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Muhasebe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
174 ÖZET Organize edilmiş ve disiplin altına alınmış pazarlar olarak tanımlayabileceğimiz borsalar, bünyesinde yapılan işlemlere konu olan maddelere göre çeşitli türlere ayrılmaktadır. Bu türlerden birisi de ticaret borsalarıdır. Ticaret borsaları temsili mümkün olan ağırlıkları ölçülebilir ve en az miktarları belirlenmiş kendisine tabi maddelerin alım satımının yapıldığı borsalardır. 1891 yılında İzmir Ticaret Borsasının kurulmasıyla başlayan Türkiye'deki ticaret borsalarının sayısı bugün 100'ü bulmuştur. Sayıca çok olmalarına rağmen Türkiye'deki ticaret borsaları ekonomik ve sosyal fonksiyonlarını tam olarak yerine getirememektedir. İşlem hacimlerine bakıldığında da işlem hacimleri çok düşüktür.Ticaret borsalarının bu sorunları gözönüne alınarak 1994 yılında Tarımsal Ürün Borsaları Geliştirme Projesi başlatılmıştır. Bu projenin uygulayıcı kuruluşları Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve TOBB'dur. Bu projenin bir bölümünü de umumi mağazacılık sistemi oluşturmaktadır. Umumi mağazalar malları emanet olarak kabul eden ve karşılığında malı temsil eden senetler veren kuruluşlardır. Bu senetlere makbuz senetleri denilmektedir. Makbuz senetleri malın mülkiyetini temsil ve rehnini temin eden senetlerdir. 1937 yılında umumi mağazacılık faaliyeti yapmak üzere UMAT A.Ş kurulmuş fakat sistemin yeterli derecede tanımlamamasından dolayı umumi mağazalar gelişme gösterememiştir. Umumi mağazalar 2699 sayılı kanun ve tüzükle düzenlenmiştir fakat bu kanunun modem makbuz senetleri uygulaması için yeterli olmadığı görülmüş“Tarımsal Ürün Borsaları Geliştirme Projesi”kapsamında“Tarım Ürünleri Umumi Mağazaları Kanunu Taslağı”,“Tarım Ürünleri Umumi175 Mağazaları Tüzüğü Taslağı”,“Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Umumi Mağazaları Yönetmelik Taslağı”,“Pamuk Umumi Mağazaları Yönetmelik Taslağı”oluşturulmuştur. Taslak kanun ve tüzükler, genel olarak umumi mağazaların kurulması için lisans verilmesine, düzenlemeler yapılmasına, denetlemeye ve yürütmeye ilişkin yasal çerçeve çalışmalarıdır.“Tarım ürünleri Umumi Mağazaları Kanunu Taslağı”nın amacı; tarımsal ürünlerin ticaretini kolaylaştırmak, depolanması için ülke çapında, mudilere malların emniyeti ve kalitesi ile ilgili güvenilir koruma sağlamak; ürünlerin sınıf ve derecelerinin yetkili sınıflandırıcılar tarafından saptanmasının sağlamak ile ilgili lisanslı tarım ürünleri umumi mağazası işleticilerinin kişilerin tarımsal ürünlerini ayırım yapmaksızın kabul etmelerini sağlamak, ürünlerin mülkiyetini temsil eden ve finansmanını satışını ve teslimini sağlayan makbuz senedi çıkartmak ve tarım ürünlerinin istenilen standartlara ulaşmasına yardımcı olmak amacıyla Tarım Ürünleri Umumi Mağazaları sisteminin kuruluş işleyiş ve denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Taslak kanun ve tüzükler çerçevesinde makbuz senetleri ticaret borsalarında işlem görebilecek ve böylelikle malın senetler aracılığıyla el değiştirmesiyle ticaret borsalarının işlem hacimleri artacaktır. Aynı zamanda ürün sahipleri makbuz senetlerini bankalara teminat olarak gösterip kredi alabilme imkanına sahip olacaklardır.
Özet (Çeviri)
176 SUMMARY Exchange markets are organized and regulated markets and differ in according to their activity areas. One of them is commodity exchange. The commodities which are defined according to it's quantity, weight can have transaction in commodity exchanges. In Turkey first commodity exchange was established in Izmir in 1891. Today the number of the commodity exchanges are up to100. Although their numbers are high, they can't show exactly their economical and social functions. When we examine their transaction lewel, we see that, it is very low. Because of these problems in 1994“ Agricultural Commodity Market Development Project ”was started by the Minister/ of Industry and Trade and TOBB. Warehouse system is one of the part of this project. Warehouses act as a depository and deliver against the receipt and security vouchers for the unrestricted, bonded goods or the goods under monopoly. So the warehouse offer their clients buying and selling facilities without facing any difficulties. In 1937 UMAT was founded to do warehousing. On the other hand warehousing could not find an aplication field in Turkey for years, therefore warehousing did not gain an important role in Turkey's commercial life. In Turkey there is a law for the warehouses but it is not enough for the modem warehousing and draft act and regulations are made in Agricultural Commodity Market Development Project. The draft Act and regulations are only a legal and regulatory frame work for efficient goverment management of a licensing, regulatory, examination and enforcement program. The goal of the act is to facilitate trade and commerce in agricultural products, produce a uniform national regulatory system for storage of agricultural products; give depositors reliable protection of the safety and quality of their goods; require177 licenced warehouse operators to accept the agricultural products of person discrimination provide warehouse receipts as evidence of ownership to facilitate product sale and delivery as well as financing, and provote greater quality standarts of Turkish agricultural product. According to these law and regulations warehouse receipts can have transaction in commodity exchanges and banks will accept warehouse receipts as collateral.
Benzer Tezler
- Hububat borsalarının gelişimi için umumi mağazacılık sistemi ve makbuz senetlerinin incelenmesi
The Research of the system of 'warehouses' and the 'warehouse receipt' for the development of commodity exchange
SÜREYYA KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
EkonomiGazi ÜniversitesiMuhasebe ve Finansman Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET AKSOY
- Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası'nın durumu, Türkiye'de gelişimi ve geriye dönük opsiyonlar üzerine bir uygulama
Futures and options exchange status, development of Turkey and an application upon of lookback options
AYKUT YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Ekonomiİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM ÖZARI
- Vadeli piyasalar ve lisanslı depoculuk: Türkiye örneği
Futures markets and licensed warehouse: Case of Turkey
TÜRKER MAZREKU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BankacılıkTrakya ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL ORÇUN GÜNDÜZ
- Gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Türkiye'nin dış borçları
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARAGÖZ
- İplikhane telefleri ile katyonik boyama sonrası oluşan tekstil atıksuyunun renk gideriminin araştırılması
Investigation of color removal of textile wastewater after cationic dye by using spinning wastes
ÖMER AYDINLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiErciyes ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED İBRAHİM BAHTİYARİ
PROF. DR. YALÇIN ŞEVKİ YILDIZ