Finansal liberalizasyon ve kriz ilişkisi: Gelişmekte olan ülkeler ve 1980 sonrası Türkiye deneyimi
Financial liberalization and crises relation: Developing countries and Turkey's experience after 1980
- Tez No: 120590
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERCAN ENÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
ÖZET Ekonomik kriz deneyimlerini tarihsel bir perspektiften incelediğimizde, nitelik ve yaygınlık olarak büyük bir değişim geçirdiğini görmekteyiz. Schumpeteryen teknolojik dalgalanmalar, kısa dönemli devresel dalgalanmalar, bunların ardından gelen 1929 buhranı ve büyük çöküntü, 1970'li yıllarda tanıdığımız arz şokları ve stagflasyon iktisat literatüründe çok tartışıldı ve belli sonuçlara ulaşıldı. 1980 sonrasında ise yeni bir olguyla karşılaştık. Bu dönemde gelişmekte olan ülkelerin büyük çoğunluğu içine düştükleri dış borç krizinden ve iç sermaye kısıtından kurtulmak için ithal ikameci kalkınma modelini terkettiler, bunun yerine IMF ve Dünya Bankası'nın desteğiyle hızlı bir finansal liberalizasyon süreci eşliğinde piyasa ekonomisi modeline geçtiler. Ancak finansal liberalizasyon süreciyle birlikte kendilerini, daha önceki krizlere benzemeyen, değişik nitelikte para ve banka krizleri içinde buldular. Bu durum, finansal liberalizasyonun krize yol açıp açmadığı konusunda sıcak bir tartışma başlatmıştır. Bu çalışmanın amacı, değişik teorik yaklaşımlar ışığında Latin Amerika, Doğu Asya ve Türkiye deneyimlerinde finansal liberalizasyonun yaşanan krizlerin nedeni olup olmadığı konusunu aydınlığa kavuşturmaktır. İlkönce devresel, parasal ve asimetrik bilgiye dayalı temel finansal kriz yaklaşımlarını bütüncül bir perspektiften değerlendirdik. ikinci olarak gelişmekte olan ülkelerin niçin finansal baskılamadan finansal liberalizasyona geçiş yaptıkları sorusuna yanıt aradık ve temel amacın sermaye kısıtından kurtulmak olduğunu gösterdik. Finansal liberalizasyon sürecindeki aşın hız ve yanlış sıralama gibi uygulama hatalarının nasıl finansal krizlere yol açabileceğini ortaya koyduk. Üçüncü olarak Latin Amerika ve Doğu Asya krizlerinin nasıl oluştuğunu ele aldık. Latin Amerika Krizinde sermaye hareketlerindeki hızlı liberalizasyonun yol açtığı aşırı dış borçlanma ile finansal baskılamadan hızlıkurtulmanın yol açtığı büyük kamu açıkları krizi doğuran temel faktörler olmuştur. Doğu Asya'da ise makroekonomik dengeyi bozmayacak şekilde daha kontrollü bir finansal liberalizasyon süreci yaşanmasına rağmen, önce aşırı sermaye girişi, sonra ani sermaye çıkışı şeklindeki finansal dalgalanmalar finansal sistemi zayıflatarak krize yol açmıştır. Dördüncü olarak, Türkiye'de yaşanan 1994 ve 2000-2001 Krizlerinin temelinde, makroekonomik dengeler gözetilmeden 1989 gibi erken bir dönemde 32 Sayılı Kararla sermaye hareketlerinin tamamen liberalizasyonu, kamu açıklarındaki aşırı büyüme, hızlı finansal liberalizasyonla birlikte asimetrik bilgi ve ahlaki tehlikenin artması ve aşırı likidite daralması gibi faktörlerin yattığını gösterdik. Sonuç olarak, Latin Amerika, Doğu Asya ve Türkiye deneyimlerinde finansal liberalizasyon ile kriz arasında güçlü bir ilişki olduğu, ancak finansal liberalizasyonun kendisi kadar uygulama biçiminin de önemli olduğu anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY From historical perspective, recent economic crisis seems to be very different from past crisis in quality and quantity. In economic literature, Schumpeterian technological waves, business cycles, 1929 Great Depression, 1970s' supply-side shocks and stagflation had been widely discussed and evaluated. 1980s and 1990s were the era of market economy and financial liberalization. In that period, most of the developing countries accessed from past import-substitution development model to new market economy model to ease foreign debts and domestic capital constraints heavily depending on the support of IMF and WB Institutions. Nevertheless, these countries experienced different type currency and banking crisis along with undergoing financial liberalization process. This situation started hot discussions in economic circles on the question of whether the financial liberalization causes financial crisis. The aim of this study, using competitive theoretical approaches, is to shed light on the matter of whether the financial liberalization was the main reason of financial crisis in Latin American, East Asian and Turkish experiences Firstly, the main three approaches of financial crisis of cyclecal, monetarist and asymmetric information are evaluated comprehensively. Secondly, the question of why the developing countries accessed from financial repression to financial liberalization is answered. In the liberalization process, the role of main implementation mistakes such as timing and sequencing in the crisis is evaluated. Thirdly, Latin American and East Asian Crisis episodes are comperatively analysed. In Latin American case, the main factors of crisis were the rapid liberalization of capital accounts and the hast removal of financial repression which resulted in heavy accumulation of foreign debts and public deficits. In East Asian case, governments generally implemented a controlled financial liberalization process and not allowed it to disturbIV macroeconomic equilibrium. But financial unstability, charactarized by huge capital ins at the beginning and huge capital outs during 1997-1998 period weakened the financial structure, making ground for crisis. Fourthly, recent Turkish crisis in 1994 and 2000-2001 are analysed respectively. In Turkish case, full liberalization of capital accounts in 1989, uncontrolled growth of public deficits, moral hazards stemming from asymetric information and liquidity sequeeze were the main determinants of the crisis. This study concludes that, in the all of three experiences of Latin American, East Asian and Turkish economies, there was a strong relation between financial liberalization and crisis, but the implementation of financial liberalization was as important as liberalization itself.
Benzer Tezler
- The relationship between neoliberal structural reforms and financial crisis: The case of 2001 economic crisis in Turkey
Neoliberal yapısal reformlar ve finansal kriz ilişkisi: Türkiye'de 2001 ekonomik krizi örneği
HALİT GÜLÇÜR
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERTAN EROL
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Finansal liberalizasyon politikaları ve kriz ilişkisi (1990 sonrası Asya ve Türkiye örneği)
Financial liberalisation policies and crisis relationship (Asia and Turkey case in the 1990's)
HACER GÜL ÖZER
- Para ikamesi ve finansal boyutları: Teori ve Türkiye açısından bir değerlendirme
Currency substitution and its financial aspects: Theory and the case of Turkey
AYŞE ASUMAN ERDEM
- Türkiye'nin dış borç sorunu ve kriz etkileri
Turkey's external debt problem and the effects of the crisis
AYTEN OLCAR
