Türkiye Türkçesinde parçalar üstü sesbirimler
Suprasegmental phonemes in Turkish which is spoken in Turkey
- Tez No: 122145
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ERDOĞAN BOZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Çalışmada, Türkiye Türkçesinde parçalar üstü sesbirimlerin ne kadar etkili olduğu, anlam ayırt edici olup-olmadığı incelenmiştir. Parçalar üstü sesbirimler, dilbilimde görevsel ses biliminin konusuna girer. Konuşma dilinde etkin olan parçalar üstü sesbirimlerden sadece durak yazı dilinde işaretlerle gösterilebilmektedir. Vurgu; ekte ve kelimede anlam ayırt edici, söz diziminde odak belirleyici olabilmektedir. Vurgu, yer adı/ tür adı ayrımında etkilidir. Süre, uzunluk-kısalık ilişkisine göre belirlenir. Günümüz Türkiye Türkçesinde uzun ünlü tamamen yoktur denilemez. Sınırlı olarak kullanıldığı yerler vardır. Ton heceye özgüdür. Türkiye Türkçesinde anlam ayırt edici bir sesbirim olarak kullanılmaz. Ton, söz dizilerinde etkili olmaktadır ki buna tonlama (ezgi) denir. Tonlama; ana hatlarıyla biten, süren ve soru tonlamaları şeklinde ayrılır. Kavşak, sınırlı da olsa Türkiye Türkçesinde anlam ayırt edici sesbirimdir. Durak, Türkçede anlam ayırt edici sesbirimdir.
Özet (Çeviri)
At study it has been examined that how much the suprasegmental phonemes are effective and if it distinguishes the meaning in Turkish that is spoken in Turkey. Phonology includes the suprasegmental phonemes in linguistics. Only the pause from suprasegmental phonemes which is effective in the spoken language can be shown with signs in written language. Stress distinguishes the meaning in affix and word and it states the focus in syntax. Stress is affective in distinguishing in the name of place and common noun. Time is determined according to the relationship of length and shortness. It can't be said that, totally there isn't a long vowel in today's Turkish. The long vowels are used limited in some statements. The tone depends on syllable. The tone can't be used as a phoneme of distinguishing the meaning in Turkish. The tones so effective in syntax that it is called Intonation. Intonation is mainly classified like this: Finish, continue, and the intonation of question. Even if the Juncture is limited, it is the phoneme of distinguishing the meaning in Turkish. Pause is a distinctive phoneme in meaning in Turkish.
Benzer Tezler
- Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanan Türkçe Sözlük'ün 9 ve 10. baskılarındaki alıntı kelimelerin karşılaştırılarak incelenmesi
Comparison and analysis of loanwords in the 9th and 10th editions of the Turkish Language Institute's dictionary
MUSTAFA ERGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KARA
- Karşılaştırmalı vurgu sistemleriyle Türkçe öğretimi ( Türkçe- İngilizce örneği)
Turkish teaching with comparative stress systems ( Turkish- English sample)
SAFA ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. VOLKAN COŞKUN
- Çağdaş türk yazı dillerinde giyim kuşamla ilgili söz varlığı
Vocabulary of apparel in contemporary turkish written languages
EZGİOYA MALKOÇ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAYRAMBEK OROZOBAYEV
- Orhun yazıtları söz varlığının eski Türkçede anlamsal gelişimi
Semantic development of Orhun's inscription vocabulary in old Turkish
GÖZDE SARIHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER TOKYÜREK
- Te'lifü'l-Emir'de yer alan Doğu Türkçesiyle yazılmış iki hikâye (İnceleme-metin-dizin)
Two stories written in Eastern Turkish in Te'lifu'l-Emir (Analysis-text-index)
MEHMED FATİH YILMAZ
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SALİH DEMİRBİLEK