İki başlı yürütme yapılanması
Dual exexcutive bodies
- Tez No: 122291
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERDAL ONAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Çalışmanın konusunu oluşturan iki-başlı yürütme yapılanmaları iki tanımlayıcı kriter çerçevesinde tanımlanabilmektedir: Bunlardan birincisi, hükümetin yasama meclisinin sorumluluğuna dayanması; ikincisi de, devlet başkanının hükümet başkanı ile yanşan önemli yetkilere sahip olmasıdır. İki başlı yürütme yapılanmaları devlet başkanının halk tarafından seçilmesini zorunlu kılmamaktadır. Bu, aynı zamanda Duverger'nin 1980 tarihinde yayınlanan ünlü makalesinde tanımlanmış bulunan yarı- başkanlık sistemlerinden iki-başlı yürütme yapılanmasını ayıran noktadır. Bu tür bir tercihte bulunmamızın temel nedeni, bu tür sistemlerdeki çatışma potansiyelinin aslında onların iki başlı doğasından ileri gelmekte olmasıdır. Oldukça önemli yetkilere sahip olan fakat yasama meclisi tarafından seçilmiş bulunan bir devlet başkanının sisteme katacağı çatışma potansiyeli sembolik yetkiye sahip fakat doğrudan halk tarafından seçilmiş bulunan devlet başkanının sisteme katacağı çatışma potansiyelinden hiç de az değildir. Öyleyse, önemli olan nokta iki başın yanşan yetkilerle donatılmasıdır. Buna karşılık, bir grup siyasal sistemde çatışma potansiyeli diğerlerine göre daha da fazladır. Bu sistemlerde, başkana meclise karşı sorumlu olan kabineyi atama ve azletme yetkisi tanınmıştır. Böylece kabinenin, yasama organı ile başkan arasında çapraz ateş altında bırakıldığı bu yapılanmalara tek kutuplu-iki başlı yürütme demekteyiz. Bu terimi kullanmamızın nedeni, başkanın sahip olduğu diğer atama yetkileri, yasama meclisini dolanabilmesine yarayan yasama alanındaki yetkiler ve yürütme yetkilerinin başkanı sistemin tek kutbu haline getirmiş olmasıdır. Weimar Cumhurityeti (1919-1933), Sri Lanka, Portekiz(1976-1982) ve Rusya Federasyonu (1993) tek kutuplu-iki başlı yürütme yapılanmalarının örnekleridir. Saf iki başlı yürütme yapılanmaları olarak adlandırdığımız diğer bir grup ise, başkana kabinenin oluşumu üzerinde son sözü söyleme yetkisini vermemektedir. Yine de, başkana önemli yetkiler tanıyan bu sistemler uygulamada, hükümetin baskın olduğu iki başlı yürütme, başkanın baskın olduğu iki başlı yürütme ve baskın unsurun değişken olduğu (oynak) iki başlı yürütme yapılanmaları şeklinde ortaya çıkmaktadırlar. Avusturya, İzlanda, İrlanda ve Bulgaristan hükümetin baskın olduğu iki başlı yapılanma altında, Finlandiya ve Fransa baskın unsurun değişken olduğu (oynak) iki başlı yapılanırıma altında incelenirken; başkanın baskın olduğu iki başlı yürütme yapılanması örneği tespit edemedik. Sonuç olarak, parlamenter oyunun kurallarına uygun olarak işleyiş gösteren hükümetin baskın olduğu iki başlı yürütme yapılanmalarının sadece görünüşte iki başlı olduğu sonucuna varırken, diğerlerinin gerçek iki başlı yürütme yapılanmaları olduğunu tespit etmiş bulunuyoruz. Nihayet, iki başlı yapılanmanın ayına kriterinin başkanın doğrudan halk tarafından seçilmesi olmayıp yürütmenin her iki başının da yanşan yetkilerle donatılması olduğu şeklindeki başta öne sürmüş olduğumuz tezin de doğrulanmış olduğu görmekteyiz.
Özet (Çeviri)
This study is concerned with the effect of dual-executive bodies on democratic performance as a political institution. Dual executive bodies have two distinguishing features. The first defining criterion is that the government is depended on the confident of the assemly (except impeachment process); the second one is that the head of the state has quiet considerable powers competing those of the head of government. Dual executive bodies do not require the head of the slate is elected directly by the people. This is the point that differentiates the system from semi-presidential systems which had been defined by Duverger's innovative article in 1980. The reason for such a choice is that the conflict potential inherent to those systems comes from their two headed nature. Having a head of state elected by the assembly with quiet considerable powers competing those of the head of government, it does not necessarily have greater conflict potential when compared to another dual exucutive system having a head of state elected directly by the people but with only symbolic powers. Then, the point is not the direct election criterion but competing powers. And in a group of political systems the potential of conflict is greater than all others. The systems which give the president the powers to appoint and dismiss the cabinet which will be depended to parliamentary confidence are called unipolar-dual executive bodies. The reason for that naming is that in these systems the president is the only pole of the system considering his other appointment powers, legislative powers (that enables him to by pass the parliament), executive powers and so on. Weimar Republic (1919-1933), Sri Lanka, Portugal (1976-1982), Russia Federation(1993) are the examples of unipolar-dual executive bodies. The other group of dual executive bodies which we call as pure ones do not give the president the power to say last word on the formation of the cabinet. Yet the systems giving quite considerable powers to presidents differs in practice as government-dominant forms, president-dominant forms and which the dominant form is indefinite or unfixed. We examined Austria, Iceland, Ireland and Bulgaria as examples of government-dominant forms, Finland and France as examples of un fixed/indefinite-dominant forms and we yet could not se an example of president-dominated dual executive body. We concluded that the government-dominant forms practicing the parliamentary rule are only seemingly dual-executive while the others are real dual-executive. In result, we can say that our thesis relating that the main defining criterion is not direct election of the president but competing power in both parts of the executive is proved to be true. 220
Benzer Tezler
- Parlamenter rejimlerde ve Türkiye'de bakanların bireysel siyasi sorumluluğu
Individual political responsibility of ministers in parliamentary regimes and Turkey
ABBAS KILIÇ
- Türk anayasal sisteminde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısı ve işleyişi
The structure and functions of High Council for Judges and Prosecutors in Turkish constitutional system
HİLAL YAZICI
- Anayasa yargısında yargısal sınırlılık doktrini
The doctrine of judicial self-restraint in Constitutional adjudication
ENDER TÜRK
Doktora
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ÖZSOY BOYUNSUZ
- Soğuk savaş sonrası Avrupa Birliği'de genişleme-derinleşme ikilemi
The widening-deepening dilemma of the EU in the post-cold war period
COŞKUN GÜLLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM KAMİL
- Türkiye'de siyasetin kent yönetimine etkisi
The Effect of politics on urban administration in Turkey
ERDAL BAYRAKCI
Doktora
Türkçe
2001
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZERRİN TOPRAK KARAMAN