On Hintikka's reconstruction of Kantian intuitions and ecthesis in mathematical reasoning
Hintikka'nın Kant'ın kuramındaki görüleri yeniden inşası ve matematiksel düşünmede ecthesis kavramının yeri
- Tez No: 125020
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ALİ KARATAY, YRD. DOÇ. DR. BERNA KILINÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 35
Özet
ÖZET Hintikka'nın Kant'm Kuramındaki Görüleri Yeniden İnşası ve Matematiksel Düşünmede Ecthesis Kavramının Yeri Üzerine Bir İnceleme Eylem Özaltun Bu tez Kant'm matematik felsefesinin yankı uyandıran bir yorumunu eleştir mek amacındadır. Bu yoruma göre Kant'm matematik felsefesinde saf görülerin rolü esas olarak mantıksaldır, daha açık ifade edersek, saf görülerin rolü mate matiksel ispatlardaki çıkarımsal boşlukları doldurmaktır. Bu tez Hintikka'nın Kant'm matematik felsefesini yeniden inşasını, özellikle, görü ve ecthesis kavram larını, sırasıyla bireysel değişmezler ve tikel özelleme araçlarıyla yeniden inşasını irdelemektedir. Hintikka'nın yeniden inşası ancak türetim, görü ve inşa kavram ları belirli fakat Kant 'tan farklı bir biçimde tanımlandığında anlamlı olmak tadır. Görüleri tekil temsillere indirgeyerek, Hintikka kavramların inşasım bir ispatın herhangi bir basamağında yeni bir tekil terimin kullanımına, kendi sis temlerinde tikel özelleme mekanizmasının kullanılmasına indirgemektedir. Bu indirgeme, Kant 'a göre matematiksel düşünme yönteminin sentetikliğinin, yani saf görülerin kullanımının, sanki tikel özelleme mekanizmasına karşılık geliyor muş gibi görünmesine neden olmaktadır. Tikel özelleme sadece matematikte değil genel olarak niceleme mantığında kullanıldığı için, Hintikka tüm niceleme mantığının, temelsizce Kant'a ithaf ettiği bir anlamda, sentetik olduğu sonu cuna varmaktadır. Bu tezde Hintikka'nın bu yorumunun Kant'm matematiğe ilişkin görüşlerinin ve ecthesis kavramının yeniden inşasındaki başarısı sorgulan makta ve sonuç itibariyle tekil terimlerin Kant'm kuramındaki saf görülerin yerine geçemiyeceği ve matematiksel ve matıksal ecthesis kavramlarının Kant için özdeş olamıyacağı savunulmaktadır. Buna ek olarak saf görülerin, Kant'm matematik felsefesinde dolayımsızlılıkları yani iradi akıl faaliyetlerinden bağımsız olarak tesis olmaları sayesinde oynadıkları ayırdedici epistemolojik rolü göstererek, Kant'm vikuramındaki görülerin modern mantık içinde yeniden inşasının mümkün olmadığı savunulmaktadır. vıı
Özet (Çeviri)
ABSTRACT On Hintikka's Reconstruction of Kantian Intuitions and Ecthesis in Mathematical Reasoning by Eylem Ozaltun This thesis attempts to argue against an influential interpretation of Kant's philosophy of mathematics, according to which the role of pure intuition is pri marily logical, namely, filling the deductive gaps in mathematical arguments. It focuses on Hintikka's reconstruction of Kant's philosophy of mathematics, in par ticular, on his reconstruction of the notions of intuition and ecthesis in terms of individual constant and existential instantiation, respectively. This reconstruc tion makes sense only if we understand the notions of deduction, intuition, and construction with the specific, but unKantian, meanings that are attached to them by Hintikka. By reducing intuitions to singular representations, Hintikka reduces the construction of concepts to the introduction of singular terms, which, in his system, is achieved simply via existential instantiation. This reduction makes it appear that the syntheticity of the mathematical method of reasoning for Kant, that is, the use of intuitions, is provided by the apparatus of existen tial instantiation. Since existential instantiation is not used only in mathematics but more generally in quantificational logic, Hintikka concludes that all quantifi- cational logic must be synthetic in a sense allegedly akin to that of Kant. In this thesis I will question the adequacy of this account in reconstructing Kant's IVviews of mathematics and the notion of ecthesis in mathematics and in logic. I will argue that Kantian intuitions cannot be replaced by singular terms, and that logical and mathematical ecthesis cannot be identical for Kant. Finally, by showing the distinctive epistemological role of intuitions in Kant's philosophy of mathematics, which is due to the immediacy of intuitions, I will argue for the impossibility of any reconstruction of Kantian intuitions in modern logic
Benzer Tezler
- A critique of Hintikka's reconstruction of Kantian intuitionin logical and mathematical reasoning
Matematiksel ve mantıksal akıl yürütmede Kant'ın görü kavramının Hintikka tarafından yeniden yapılandırılmasının bir eleştirisi
ARAN ARSLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
FelsefeBoğaziçi ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. STEPHEN VOSS
PROF. DR. HALİT İLHAN İNAN
- İs the metaphysical status of 'language game' in later wittgensteinian philosophy of language revolutionary or not
İkinci dönem wittgenstein dil felse fesindeki'dil oyunu' kavramının metafizik statüsü yenilikçi (devrimsel) midir
UMUT KARAGÖZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
FelsefeOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DAVİD GRÜNBERG
- Transcendental apperception and knowing that i am
Transandantal kendilik bilinci ve (var) olduğumu bilme
ARZU GÖKMEN
- Hıntıkka'nın oyunları: Mantığın işlevini yeniden düşünmek
Games of Hintikka: Rethinking the function of logic
FEYZA YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEKİN ÖZEL