İnsangücü seçiminde bulanık uzman sistemler yardımıyla iş başvuru formlarının değerlendirilmesi
Evaluation of job application forms by the help of fuzzy ezpert systems in the selection of human power
- Tez No: 126201
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. ADEM GÖLEÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
İNSANGÜCÜ SEÇİMİNDE BULANIK UZMAN SİSTEMLER YARDIMI İLE İŞ BAŞVURU FORMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ÖZET Transistorun bulunmasından beri bilgisayar teknolojisi planlı bir şekilde gelişmektedir. Bilgi teknolojisinde, özellikle de yapay zekada meydana gelen gelişmeler sayesinde, sistem modelleme ve analizinde yeni yaklaşmalar kullanılmaya başlanmıştır. Bilgisayar bilimlerindeki bu ilerleme, insan gibi düşünen ve davranan sistemlerin geliştirilmesine yönelik olarak, 1950'li yıllardan beri sürmektedir. Yapay zeka olarak isimlendirilen bu alan, insan düşünme ve davranışlarım taklide yönelik olduğundan farklı disiplinleri kapsayan geniş bir alana yayılmıştır. Son zamanlarda en yaygın kullanılan yapay zeka tekniklerinden biri de bulanık uzman sistemlerdir. Bu çalışmanın konusu, yapay zeka biliminin bir dalı olan, uzman sistemlerden ve bulanık mantık teknolojisinden yararlanılarak, iş başvuru formlarının incelenmesidir. Bir uzman sistem, uzmanlık gerektiren bir hizmet için, kural tabanlı bir yapay zeka uygulama programıdır. Bir başka ifade ile uzman sistem, insan uzmanların yapabileceği tasarım, kompozisyon, planlama, teşhis, yorumlama, sonuç çıkarma vb gibi tüm eylemleri yapabilecek şekilde tasarlanmış bilgisayar programlandır. Bulanık uzman sistemler, klasik mantık yerine bulanık mantık kullanan uzman sistemlerdir. Bulanık mantık ise, verilerin daha niteliksel olarak tanımlanabilmesini sağlayan bir başka ifade ile, belirsiz, tam olarak tanımlanmamış kavramlara anlam katan esnek matematik bir düzendir.Yapay zekanın amaçları, elektronik makineler aracılığıyla insanın ussal etkinliğini olabildiğince taklit etmek ve belki sonuçta insanın ussal yeteneğini geliştirmektir. Dolayısıyla bulanık uzman sistemlerin amacı, geliştirildiği sistem dahilinde insanlara, çalışanlara ve uzmanlara yardım etmektir. Bu çerçevede, araştırmanın amacı, uzman sistemlerin doğru, eksiksiz ve hızlı çözümlerinden ve bulanık mantığın avantajlarından faydalanarak, iş başvuru sistemini bir uzman bakış açısı ile analiz etmektir. Geliştirilen sistemlerle, sınırlı olsa da insan gibi davranması, belirli işlerde insanların yerine onlardan daha verimli olarak kullanılmasını sağlamaktadır. Bu duruma yönetim açısından bakıldığı zaman, bulanık uzman sistemler, işletme içinde hız ve performans artışı ve hata oranlarının azalması ve birtakım diğer masraflarda azalmaları sağladığı için çok önemlidir. Ayrıca, yeni teknolojilerin kullanılabilmesi için çalışanların eğitilmeleri ve çalışanların gelişen teknolojiye uyumunun sağlanması konusu ve çalışanların işe alımının önemi artmaktadır. Bütün bu işlevlerin yine yapay zeka teknolojisi kullanılarak programlanması, yine verim artışım sağlayacağından, tanımlanan bir işe başvuruda bulunan aday bilgilerini sisteme girince, bir uzman gibi seçim yapan bir bulanık uzman sistem geliştirilmiştir. Geliştirilen sistem ile önce işe başvuruda bulunan adaylar arasından ön şart kriterlerine göre belirgin bir sistem kullanılarak değerlendirme yapılır ve işe alınacak çalışanlarda aranılan kesin özelliklere uygun olmayan adaylar elenir. Daha sonra sistem, iki farklı bulanık uzman sistem olan Yabancı Dil Bilgisi ve Bilgisayar Bilgisi sistemlerini değerlendirir. Başvuru yapan adayın puanladığı yabancı dil ve bilgisayar kriterlerine göre bu bulanık uzman sistemlerde adayın seviyesi tespit edilir ve bu sistemlerin çıkışları bir sonraki aşama olan Kariyer bulanık uzman sisteminde giriş olarak kullanılır. Yapılan uygulama sonucunda, işletmeye başvuruda bulunan ön şartları sağlayan adaylar arasında bir sıralama yapılır ve her adaya 0 ile 1 arasında puanlar verilir. Geliştirilen bulanık uzman sistem ile, karmaşık yapıdaki iş başvurularını değerlendirme problemlerine uygun, hızlı, doğru ve kesin çözümler getirilmektedir. Anahtar sözcükler : Yapay Zeka, Bulanık Mantık, Uzman Sistemler, Bulanık Uzman Sistemler, Personel Seçimi.
Özet (Çeviri)
EVALUATION OF JOB APPLICATION FORMS BY THE HELP OF FUZZY EXPERT SYSTEMS IN THE SELECTION OF HUMAN POWER ABSTRACT After foundation of transistor, the technology of computer has been developing in a planned way. By the help of the developments of knowledge technology, especially artificial intelligence, the new approaches has been being used in system modeling and analyzing. The development of the computer sciences, development of the systems thinking and behaving like human, has been continuing since 1950s. Since, the science named, artificial intelligence is related with imitation of human thoughts and behaviors, it is separated to a wide area containing different types of disciplines. In recent years, one of the most wide spread used artificial intelligence technologies is fuzzy expert systems. The topic of this work is to investigate the job application forms by the help of to use expert systems and fuzzy logic technology which are the branch of artificial intelligence science. An expert system, for a duty need experience, is a rule based artificial intelligence practice programme. In other words, expert system is a planned computer programme which has the ability of doing conception and composition, planning, diagnose, interpretation, conclusion etc. Fuzzy expert systems are the systems which use fuzzy logic instead of classic logic. Fuzzy logic is used to define the quantity of the data, in other words, undetermined not exactly defined concepts are defined by this flexible mathematic order. TESESS«* -«»IV The aims of the artificial intelligence are imitating the mental effects of the human by the help of machines, and maybe, as a result, develop the mental ability of human. Consequently, the aim of the fuzzy expert systems, is helping to humans, workers and experts according to the developed system. In this extent, the aim of this study is to examine the job evaluation system with the help of expert system's true, completed and fast solutions and fuzzy logic's advantages with a view of an expert. Even it is limited, with the developed system, it is provided that fuzzy expert system is behaving like human and fuzzy expert system is using more efficiency at determined studies. If this situation is examined with a management eye, it can be seen the increase of viscosity and performance and the decrease of fault ratio and some expenses in the firms. In addition, to use new technology, the harmony of personals to the developing technology subject and getting candidates is very important. Because the programming of all these functions, again with using artificial intelligence technology, will provide the increase of efficiency, the fuzzy expert system selects the candidate knowledge for the defined job to the programme. According to the first condition variables, the applicants, who want to get a job at the firm, are evaluated by using a crisp system and the unsuitable applicants are eliminated. Then the accepted applicants are evaluated with two different fuzzy expert systems; Yabancı Dil Bilgisi (Foreign Language Knowledge) and Bilgisayar Bilgisi (Computer Knowledge). The calculated outputs of these fuzzy expert systems are used as the inputs of Kariyer (Carrier) fuzzy expert system. Finally, the output of Kariyer fuzzy expert system is a score between 0 and 1. The developed fuzzy expert systems make the complex problems easy and give the definite solution true and fast. Key words : Artificial Intelligence, Fuzzy Logic, Expert Systems, Fuzzy Expert Systems, Personal Selection.
Benzer Tezler
- Bulut hizmet sağlayıcılarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of cloud service providers by multi-criteria decision-making methods
BUSE USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKırıkkale ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAMER EREN
DOÇ. DR. EVRENCAN ÖZCAN
- Hava Kuvvetleri Komutanlığında aday seçiminde AHP ile etkin karar verme
Making a effective decision in the TAF using AHP for the selection of the candidate
LEVENT ERİKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUFAN VEHBİ KOÇ
- A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde kayıtlı lisans üstü öğrencilerinin sorunları
Başlık çevirisi yok
GÜL MEYDAN
- İşletmelerde kariyer planlaması ve Kara Kuvvetleri'n de bir uygulama
Career planning to the organizations and a field research in the army force
NURGÜL BALCI
- İstanbul'daki orta ölçekli konfeksiyon işletmelerinde personel sağlanması, yerleştirilmesi ve karşılaşılan güçlüklere ilişkin bir araştırma
Başlık çevirisi yok
MUZAFFER KASSEM
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
İşletmeİstanbul ÜniversitesiPersonel Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UYARGİL CAVİDE