Hezayanı olan psikotik hastalarda hezeyan içeriklerini etkileyen faktörler
The factors affecting content of delusion at the psychotic patients who have delusions
- Tez No: 132082
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ŞAKİR ÖZEN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Psikoz, hezeyan, kültür, sosyodemografik faktörler, Psikoz, hezeyan, kültür, sosyodemografik faktörler
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 58
Özet
ÖZET Amaç: Hezeyanı olan psikotik hastalarda, hezeyan içeriklerini etkileyebilecek bazı sosyodemografik ve kültürel özelliklerin araştırılması amaçlandı. Yöntem: Çalışma Ağustos 2002 - Mart 2003 tarihleri arasında DÜTF Psikiyatri kliniğinde ayaktan veya yatarak tedavi edilen, hezayanları olan 100 psikotik hasta ile yapıldı. Çalışmaya katılan hastalara SCID-l'in psikotik hastalıklar modülü ve tarafımızdan hazırlanan sosyodemografik bilgilerin ve hastalık bulgu ve belirtilerinin sorgulandığı genel bilgi formu uygulandı. Hezeyan içerikleri 18 alt gruba ayrıldı. Ayrıca perseküsyon ve referans hezeyanları ve perseküsyon ve referansın yönlendiği kişi ve kurumlar da alt gruplara ayrılarak incelendi. Bulgular: En sık rastladığımız hezeyanlar sırasıyla perseküsyon, referans ve büyüklük hezeyanlarıydı. Perseküsyon ve referansın yönlendiği kişi ve kurumlardan ise en sık rastlanılanı aile-akrabalar ve komşu-arkadaşlardı. Hezeyan içeriklerinde cinsiyetlere göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptandı. Erkeklerde büyüklük hezeyanı (x2=3.929, p=0.047), küçüklük hezeyanı (x2=8.386, p=0.004), dinsel hezeyan (x2=7.915, p=0.005) ve polis-askerlerden (x^S.899, p=0.003), teröristlerden (x2=5.847, p=0.016) şüphelenme daha yüksek orandaydı. Kadınlarda ise aile ve akrabalardan şüphelenme (x2=3.318, p=0.069) daha fazlaydı. Yaş arttıkça kıskançlık hezeyanında artma gözlendi. Kıskançlık hezeyanı olan hastaların hepsi evli idi. Erotomanik hezeyanı olanlar ise bekar ya da dul-boşanmışlardı. Eğitim düzeyi yükseldikçe küçüklük-suçluluk hezeyanında artma (x2=9.806, p=0.007), kıskançlık hezeyanında ise azalma (x2=4.653, p=0.098) gözlendi. Dünya felaketi hezeyanı olan 3 hastanın 3'ü de yüksekokul mezunuydu. Ev kadınlarında kıskançlık hezeyanı (x2=24.266, p=0.000) ve aile-akrabalardan şüphelenme (x2=9.611, p=0.048) en yüksek oranda, polis-askerlerden şüphelenme (x2=9.587, p=0.048) ise en düşük oranda saptandı. Geniş aile içinde büyüyenlerde erotomanik hezeyan daha fazla saptanırken, düşünce denetlenmesi ve etkilenme hezeyanı daha düşük orandaydı. Dünya felaketi hezeyanı ise en yüksek oranda parçalanmış aile içinde büyüyenlerde gözlendi. Allah inancı şüpheli olanlarda, Allah inancı olanlara göre küçüklük-suçluluk hezeyanı (x2=3.07, p=0.08), dünya felaketi hezeyanı (x2=1 2.558, p=0.000), etkilenme hezeyanı (x2=4.490, p=0.034) ve düşüncelerin denetlenmesi hezeyanı (x2=1 2.432, p=0.000) daha yüksek orandaydı. Kan davası, gözaltına alınma, çatışmaya tanık olma veya çatışmaya katılma gibi travmatik yaşam olaylarının da hezeyan içeriklerini etkilediği görüldü. Daha önce farklı ülkelerde yapılan benzer çalışmalarla çalışmamızı karşılaştırdığımızda, bizim hasta grubumuzda perseküsyon ve büyüklük hezeyanlarında ve aile-akraba, komşu-arkadaş şüphesinde diğer gruplara göre istatistiksel olarak anlamlı oranda yükseklik saptandı. 51Tartışma: Çalışmamızın sonucunda cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, meslek, etnik köken ve dini inançlar gibi sosyodemografik özelliklerin ve içinde yaşanılan toplumun kültürel özelliklerinin hezeyan içeriklerini etkiledikleri görüldü. Kültür bağımlı sosyalleşme kalıpları, belirli hezeyan biçimlerinin ortaya çıkmasıyla ilgilidir. Çalışma grubumuzda referans hezeyanlarında, aile-akraba ve komşu-arkadaş şüphesindeki yüksek oranlar bu toplumdaki güçlü aile ve aşiret bağlarını ve grup yönlendirimli kişilik özelliklerini yansıtıyor gibi görünmektedir. Daha önce farklı ülkelerde yapılan benzer çalışmalarla çalışmamızı karşılaştırdığımızda, bizim hasta grubumuzda perseküsyon hezeyanlarının tüm diğer gruplardan daha yüksek oranda saptanması, bu bölgede 15-20 yıldır süren güvensizlik ortamını yansıtıyor olabilir.
Özet (Çeviri)
Tartışma: Çalışmamızın sonucunda cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, meslek, etnik köken ve dini inançlar gibi sosyodemografik özelliklerin ve içinde yaşanılan toplumun kültürel özelliklerinin hezeyan içeriklerini etkiledikleri görüldü. Kültür bağımlı sosyalleşme kalıpları, belirli hezeyan biçimlerinin ortaya çıkmasıyla ilgilidir. Çalışma grubumuzda referans hezeyanlarında, aile-akraba ve komşu-arkadaş şüphesindeki yüksek oranlar bu toplumdaki güçlü aile ve aşiret bağlarını ve grup yönlendirimli kişilik özelliklerini yansıtıyor gibi görünmektedir. Daha önce farklı ülkelerde yapılan benzer çalışmalarla çalışmamızı karşılaştırdığımızda, bizim hasta grubumuzda perseküsyon hezeyanlarının tüm diğer gruplardan daha yüksek oranda saptanması, bu bölgede 15-20 yıldır süren güvensizlik ortamını yansıtıyor olabilir.
Benzer Tezler
- Perseküsyon hezeyanlarında kaygı, yaşantısal kaçınma ve perspektif almanın rolü
The role of anxiety, experiential avoidance and perspective taking in Persecutory delusions
MERVE TERZİOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh ve Sinir Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAASIM FATİH YAVUZ
- Tutarlılık ve psikolojik esneklik modellerinin perseküsyon hezeyanları ile ilişkisi
Relationship of models of consistency and psychological flexibility with persecutory delusions
HÜSEYİN ŞEHİT BURHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh ve Sinir Hastalıkları Ana Bilim Dalı
UZMAN KAASIM FATİH YAVUZ
- Suç işlemiş ve işlememiş hezeyanlı bozukluk hastalarının sosyodemografik, klinik ve suç ile ilişkili verilerinin karşılaştırılması
Comparison of sociodemographic, clinical, and crime-related features of delusional disorder with crime and non-crime
TUĞBA GÜMÜŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ KEYVAN
- Farklı kuraklık analiz yöntemlerinin Yeşilırmak havzasında irdelenmesi
Drought analysis in the Yesilirmak river basin using various methods
ALYAR BOUSTANI HEZARANI
Doktora
Türkçe
2018
İnşaat MühendisliğiOndokuz Mayıs Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI ÜLKE