Azerbaycan resim sanatında sosyalist gerçekçilik (1920-1950)
Socialist realism in Azerbaijan painting (1920-1950)
- Tez No: 132763
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP YASA YAMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 362
Özet
ÖZET Azerbaycan Resim Sanatında Sosyalist Gerçekçilik 1920-1950 konulu bu tez 20. yüzyıl dünya tarihini şekillendiren ve büyük ölçüde yön belirleyen 30 yıllık Sovyet devleti içinde yer alan Azerbaycan SSC'de kültür ve sanat alanında kaydedilen önemli gelişmeleri kapsamaktadır. Tezde, Azerbaycan Sosyalist Cumhuriyeti 'nin sosyoekonomik, siyasi ve kültürel yapılanması, içinde sosyalist gerçekçiliğin uluslararası önemi ve evrensel boyutu üzerinde durulmuş ve bu ortamdaki görsel malzeme değerlendirilmiştir. Sovyetler Birliği'nde sosyalist toplum kurulması döneminde Orta Asya ve Transkafkasya Cumhuriyetlerinde uygulanan kültür politikaları ve sosyalist gerçekçilik kavramı, Doğu toplumlarında kültürel çağdaşlaşma modeli olarak bugünkü küreselleşme tartışmaları açısından da ilgi uyandırmaktadır. Araştırmada o dönemin Azerbaycan resim sanatı, somut Sovyet sosyopolitik kültür modellerinden biri olarak ele alınmıştır. Özellikle evrensel modern biçim ile milli / ulusal biçim uzlaşmasının SSCB'de hangi içerikle sağlanmak istendiği teoride ve uygulamada incelenmiştir. Azerbaycan'da Sovyet döneminin ilk 30 yılı içinde (1920'li -1940'lı yıllar) resim sanatında sosyalist gerçekçiliğin yerleşmesi ve uygulanması, gerek siyasi ve ideolojik altyapısı gerekse de sosyokültürel sonuçlan itibariyle sanat tarihi açısından dil, din, tarih, kültürel miras da göz önünde bulundurularak kataloglanmıştır. Azerbaycan'da komünist iktidar döneminde kültürel modernleşme ve yeni sosyalist kültür oluşturma sürecini, ayrıca resim sanatındaki olguları ele alırken bunların hangi tarihsel, siyasi ve sosyoekonomik ortamda, hangi ideolojik bağlamda ortaya çıktığını, Sovyetler Birliği Komünist Partisi politikalarının sanata doğrudan ve estetik olarak nasıl yansıdığı da incelenmiştir.11 Bu çokuluslu yapı resim sanatına hem üslup, hem de tema açısından yansımıştır. Bu nedenle Azerbaycan resim sanatında söz konusu dönemde taşracı sanatla birlikte evrensel yönü ağır basan sanat yapıtları da dikkat çekmektedir. Söz konusu dönemde Azerbaycan resim sanatındaki özgürlükçü yaklaşım dikkat çekmektedir. Bu özgürlük, her şeyden önce, petrol, tarım, önder portreleri, eğitim, kadın özgürlüğü, yerli tarım: çiftçilik, pamukçuluk, halk kahramanları gibi konularda kendini göstermiştir. 1950 sonrası dönemde ise siyasi dengelerin değişimiyle birlikte sanat ortamında da bir takım yeni oluşumlar gözlenmiştir. Bu ortamda çokuluslu toplumcu gerçekçilik sanatı içinde yer alan Azerbaycan Sovyet resim ve heykel sanatı da, yeni bir dönemine girmiştir. 1950'li yılların sonu ve 1960'h yılların başlarında Azerbaycan resim sanatında biçim ve izlek bir değişim ve çeşitlilik göstermiş, günlük yaşam daha kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Bu dönemde Azeri ressamlar toplumsal olayları, güncel estetik ve etik sorunları doğrudan yorumlayabilmişler, bir biçimde daha özgür bir anlatım elde etmişlerdir.
Özet (Çeviri)
Ill SUMMARY This thesis on socialist realism in Azerbaijan painting from 1920 to 1950 is concerned with the outstanding developments in the fields of Azerbaijan culture and art, which have been under the influence of the Soviet Union for more than 30 years in the 20th century. The thesis evaluates the international importance and the universal scale of socialist realism and the visual materials in its context, within the socio-economic, political and cultural formation of the Azerbaijan Socialist Republic. The cultural policies and the concept of socialist realism implemented in Central Asia and Transcaucasian Republics during the establishment of the socialist society in the Soviet Uninon, has drawn attention to itself, as a cultural modernization model with respect to the discussions regarding globalization in today's world. In this research, the Azerbaijan painting of the specified era, has been considered as one of the socio-political and cultural models of the Soviets. The level and content of the compromise between universal modern form and national form, as tried to be achieved by the USSR, was searched theoretically and practically. The utilization of socialist realism in painting in the first thirty years of Azerbaijan Soviet period (1920-1950) has been categorized in the framework of political and ideological infrastructure with respect to history of art, also taking into consideration the socio-cultural results of language, history and cultural heritage. Cultural modernism and the formation of the new socialist culture and the art of painting were searched together with their emergence in their relation to the historical, political and socio-economic context. The reflection of the policies of the Communist Party of the Soviet Union on art directly or aesthetically have also been researched. This multinational edifice was reflected to the drawing of art in the frame of both style and theme. Hence inIV Azerbaijan drawing art, during the aforesaid period the works, whose universal side is dominant, also attract the attention as well as provencial arts. During this period, the appproach toward the concept of freedom is obvious. This freedom, above all displays itself in the subjects like petroleum, agriculture/local agriculture, farming, cotton farming, leader's portraits, education, woman liberty, and public heroes. During the period following 1950's, new formations in art media were observed together with the changing political balances. The Azerbaijan Soviet painting and sculpture which were located in the multinational socialist realism have turned into a new era.. By the end of 1950's and during the 1960's the form and trend in Azerbaijan painting have displayed a variety and the daily life has been dealt with in a wider scope. The Azeri painters in this period were able to interpret social events, current aesthetics and ethical problems in a more direct manner and have achieved a more independent and free expression.
Benzer Tezler
- Çağdaş Azerbaycan resim sanatında minyatür etkileri
Başlık çevirisi yok
ORHAN CEBRAİLOĞLU
Doktora
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET BAŞBUĞ
- Çağdaş Azerbaycan resminde gelenekten yararlanma sorunu
The Matter of the usefruct of tradition in contemporary Azerbaycan picture
RAFAEL BAĞIROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Güzel SanatlarSelçuk ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ BAŞ
- Azerbaycan resminin ulusallaşma sürecinde yenilikçi yaklaşımlar
Innovative approaches in the nationalization process of Azerbaijan painting
ELÇİN MUSTAFAYEV
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
Güzel SanatlarSelçuk ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AHMET DALKIRAN
- Sovyet dönemi Azerbaycan resminde folklor: Halk karnaval kültüründe şenlikli biçimler ve imgeler
The Soviet period folklor in Azerbaijan painting festive forms, and images in folk carnival culture
VAHİD NOVRUZOV
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. DR. HAKAN DALOĞLU
- Bağımsızlık sonrası dönemde Azerbaycan televizyon yayıncılığındaki değişmeler
Başlık çevirisi yok
RAHMAN SAMEDOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Radyo-TelevizyonGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. ŞÜKRÜ KÜNÜÇEN