Eski Tunç Çağı'nda Anadolu figürin ve idolleri
Anatolian figurines and idols in Early Bronze Age
- Tez No: 132909
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİME HÜRYILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 454
Özet
ETÇ'da tüm Anadolu'da plastik biçimli, doğal görünümlü insan betimlerinin yanı sıra önceki çağlarda pek üretilmemiş yassı ve silindirik biçimli soyut bir formun daha ortaya çıktığı ve bu iki biçimin birlikte üretildiği görülmektedir. Pt.den üretilmiş figürin ve idollerin bölgelere göre dağılımı ve yoğunluğu değişmektedir. Marmara, Kuzeybatı, Ortabatı, Güneybatı, Orta ve Doğu Anadolu Bölgelerinde yassı ve soyut biçimli idoller çoğunluk oluştururken. Geçiş Bölgesi ve Orta Karadeniz Bölgesinde plastik biçimli figürinlerin üretimine ağırlık verilmiş olduğu görülmektedir. Figürinlerde en yaygın baş biçimi, düz yüzlü betimlerdir. Geçiş Bölgesi ve Orta Karadeniz örneklerinde görülen bu tür başlarda her iki bölge arasındaki en büyük fark Geçiş Bölgesi figürinierinin poloslu olmalarıdır. Orta Karadeniz Bölgesi fıgürinleri ise toplanmış saç biçimiyle diğerlerinden ayrılmaktadır. ETÇ Anadolu figürinlerinin batıdan, Orta Anadolu sınırlarına kadar ulaşan ilk yarısında, oturmakta olan görünümleri, doğu yarısında (birkaç örnek dışında) ayakta olarak biçim değiştirmiştir. İdollerde ise baş, boyun, çıkıntı biçimli kısa küt kollar ile (üst ve alt) gövdeden oluşan yassı bir biçim, temel olmasına rağmen bölgelere göre çeşitlilik gösterirler. Ayakta ve oturmakta (torba biçimli alt gövdeliler) olarak iki biçiminde kullanıldığı idollerin en yoğun olarak üretildiği bölgeler ETÇ I-II'de Güneybatı Anadolu Bölgesi ve ETÇ II-III döneminde de Orta Anadolu Bölgesidir. Her bölgenin figürin ve idolleri kendi içinde tutucu bir biçim gösterirken, bölgeler arası etkileşimin kesişme izlerinin Orta Anadolu Bölgesinde toplanması şaşırtıcı değildir. Figürin ya da idoller üzerinde en çok görülen fiziksel uzuvlardan kaş, göz, burun, göğüsler ve cinsel organdır. Optik algılamanın duyu organı olan gözler, açıkça bir değer ifade etmektedir. ETÇ boyunca yalnızca üç erkek betimi ile karşılaşılırken diğerleri, dişilik sembolleri taşımaktadır. Dişilik uzuvlarının abartılarak özellikle belirtilmesi de üreme ve beslenme işlevine çağırışını yapmaktadır.
Özet (Çeviri)
Besides the plastic typed, naturally looking anthropomorphic figures, very common in the previous era, two new types; as flat and cylindrical ones in very abstract forms, appeared during the EBA. The distribution and the frequency of the terra cotta figurines and idols change from region to region inside Anatolia. While the flat and abstract forms are more common in Marmora, North West, Mid West, South East, Mid and Eastern Anatolia, it was seen that plastic typed figurines were produced in Transition and Mid Karadeniz region. The most common head form in the figurines is the flat one. This is a common characteristic of the Transition and Mid Karadeniz regions. The former having tolos as the major difference and the later having all the hair collected tightly behind as French braid. The sitting form of Anatolian EBA figurines from West till the Mid Anatolian region changes with very few exceptions to a standing one in the eastern half of the Anatolia. On the other hands although the idols have a general form with their head, neck, short arms and a flat body formed with upper and lower parts, there are considerable differences of styles between the regions. The standing and the sitting forms (With bag shaped lower parts of their body) were produced most in South Eastern Anatolia during EBA I-II and in Eastern Anatolia during EBA II-1II. While each region is defined by common characteristics seen in the figurines and idols it is not surprising that Mid Anatolia shows most of them as a central meeting point. The most common characteristics of the figurines and idols are eye brows, eyes, nose, breasts and sexual organs. The eyes show a clear importance. The abundance of the female symbols with exaggerated female sexual organs and the fact that we can count only three clearly male figures from Anatolia during all EBA makes us believe that during that era reproduction and feeding were of divine importance.
Benzer Tezler
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- M.Ö.I. Binyıl Kuzey Suriye ve Güneydoğu Anadolu pişmiş toprak figürleri
North Syria and Southeastern Anatolia tera cotta figürines in the first millennium B.C.
FİGEN SERİM
- Eski Tunç Çağında Anadolu'nun siyasal yapısı
Political structure of Anatolia in the Early Bronze Age
DERYA SEYLAN AKKURT
- Eski Tunç Çağı'nda Batı Anadolu bölgesinde görülen kemik eserler
The Bone tools of Western Anatolia during the Early Bronze Age
ÖZER YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ArkeolojiHacettepe ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİME HÜRYILMAZ
- M.Ö. III. binde (Eski Tunç Çağı) Orta Anadolu ve Kuzey Anadolu'da madeni silah tiplerinin gelişimi
B. C. III. thousand (Early Bronze Age), Central Anatolia and Northern Anatolia patterns of mine development of weapons
SELDA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ArkeolojiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN YILDIRIM