Geri Dön

Türkçenin ses bilgisi tarihi üzerine bir deneme

An essay about Turkish historical phonetics

  1. Tez No: 135145
  2. Yazar: HATİCE ŞİRİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜNAY KARAAĞAÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk İnkılap Tarihi, History of Turkish Revolution
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 573

Özet

Bu çalışmada öncelikli olarak Türkler tarafından kullanılan yazı sistemleri ve Türkçenin seslerinin tarih boyunca geçirdiği değişiklikler tespit edildi. Türkler tarafından Türkçenin yazı dilinin kaydedilmesinde kullanılan yazı türleri ve alfabelerdeki ses karşılıkları tablolar halinde sunuldu. Söz konusu yazı sistemlerinin Türkçenin ses yapışım karşılamaya ne derece elverişli oldukları tartışıldı. Yazı sistemleriyle ilgili olarak, Türkçenin fonem kadrosunu, tarihte ilk olarak Göktürk yazısının, son olaraksa Latin alfabesinin karşılamaya elverişli olduğu sonuç olarak tespit edildi. Çeşitli versiyonlarıyla Türk devlet ve topluluklarında kullanılan Kiril ve Latin alfabelerinin karşılaştırmalı tabloları hazırlandı. Çalışmanın başlığım oluşturan ikinci ana bölümde Türkçenin sesleri Göktürk yazı dili esas alınarak incelendi. Bu seslerin tarih boyunca geçirdiği değişiklikler belirlendi. Bu değişiklikler seslerin kelime başı, ortası ve sonundaki durumlarına göre sistemleştirildi. Ses değişmeleri ve gelişmeleri, tarihî metinler ve ses bilgisi tarihi alanında yapılmış temel çalışmalar esas alınarak tespit edildi. Vokal ve konsonantlar, çıkış noktalarına göre sınıflandırılarak ele alındı. Sonuç olarak, Türkçenin bugünkü fonem kadrosunu oluşturan değişikliklerin komşuluk ilişkileri, alt katman ve üst katman gibi etmenlerle gerçekleştiği ortaya kondu.

Özet (Çeviri)

In this work, first of all writing systems which was used by Turks and historical changes of the phonems is determined. Writing systems and alphabets which was used by Turks and the graphems of vocals and consonants of these alphabets introduced via tables. It is disputed if the writing systems were/are suitable or not for the structure of Turkic phonems. It is determined that the most suitable writing systems were/are Kokturk and Latin for the Turkic phonem frame. Comparative tables of Cyrillic and Latin alphabets used in Turkic states and groups in former SSSR and Russian Federation are prepared. In the second part of the work which is also formed the name of the work, phonems of the Turk language is studied dating from the Kokturk Kaganate period. Changes of the phonems during the Turkic language history is determined. These changes are systematized according to their positions in words. Changes and developments of phonems are determined by the help of the written texts and basic works which was done about historical Turkic phonetics. Vowels and consonants are grouped according to their physical positions. As a result, the changes and the developments which was formed the structere of Turkic phomes were realized by the neighbouring relationship, substratums and upperstratums.

Benzer Tezler

  1. 1985-2009 yılları arasında Kazakistan'da Kazak Türkçesi ile yapılmış dilbilim çalışmaları üzerine bir bibliyografya denemesi

    The bibliografic essay of linguistic studies about Kazakh language in Kazakhstan between the years of 1985 to 2009

    AKLİMA OSPANOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    BibliyografyaDokuz Eylül Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Bölümü

    PROF. DR. ŞERİF ALİ BOZKAPLAN

  2. Kitabu'l-İdrak li Lisani'l-Etrak'te fiiller (Kitabu'l-İdrak li Lisani'l-Etrak'teki fiiller temelinde eski ve bugünkü Kıpçak dil alanında fiiler üzerine tarihi karşılaştırmalı bir gramer ve ...) (2 cilt)

    Verbs in the Kitabu'l-İdrak li Lisani'l-Etrak (An attemp at a historical comparative grammer and lexicon of historical and contemporary Kipchak Turkish language based on the verbal material in the lexicon ...)

    A. MELEK ÖZYETGİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. F. SEMA BARUTÇU ÖZÖNDER

  3. Tarihî metinleri aktarma problemleri Dede Korkut Oğuznâmeleri ve Türkiye Türkçesine yapılmış aktarmaları üzerine kelime düzeyinde bir inceleme

    The problems of intralingual translation of old texts -the analysis of Dede Qorqut Oghuznames and its intralingual translations into Turkish in a lexical level-

    FAİK UTKAN DENİZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MUSTAFA UĞURLU

  4. Irak Türkmen Türkçesi Amerli ağzı üzerine bir inceleme

    Research on Iraq Turkmen Turkish's Amerli dialect

    MUBEEN SHAHEEN IBRAHIM IBRAHIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DilbilimAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİHAL ÇALIŞKAN

  5. Fatih Dönemi merkezî ve umumi kanunnamelerin dili üzerine bir inceleme

    An examination on the language of central and general laws in the Period of Fatih

    NEŞE YAMANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimFırat Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FATİH ÖZEK