Çukurova, Orta Anadolu ve GAP bölgelerindeki buğday üretim alanlarının kükürt ile beslenme statülerinin yaprak ve toprak analizleriyle belirlenmesi
Determination of sulphur nutritional status of wheat growing areas in Çukurova, Central Anatolia and GAP regions by plant and soil analysis
- Tez No: 135606
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. KEMAL GÜLÜT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Kükürt noksanlığı, Buğday, N/S oranı, Çukurova, Orta Anadolu, GAP, Sulphur deficiency, wheat, N:S ratio, Central Anatolia, GAP II
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
oz YÜKSEK LİSANS TEZİ ÇUKUROVA, ORTA ANADOLU VE GAP BÖLGELERİNDEKİ BUĞDAY ÜRETİM ALANLARININ KÜKÜRT İLE BESLENME STATÜLERİNİN YAPRAK VE TOPRAK ANALİZLERİYLE BELİRLENMESİ BİLGEN HOŞGÖKDELEN ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FENBİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TOPRAK ANABİLİM DALI Yü: 2003, Sayfa: 69 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Y. Kemal GÜLÜT Jüri: Yrd. Doç. Dr. Y. Kemal GÜLÜT Prof. Dr. Rüştü HATİPOĞLU Yrd. Doç. Dr. M. Bülent TORUN Son yıllarda, toprak ve bitkide kükürt (S) noksanlığının yaygınlaştığı bildirilmiştir. Toprak ve bitkideki Ş noksanlığının bitkisel verimde ve ürün kalitesinde önemli kayıplara yol açtığı bulunmuştur. Bu bilgilere karşılık, Türkiye'de bitkilerin S ile beslenme statüsünü belirleyen geniş çaplı bir araştırma yapılmamıştır. Bu amaçla buğday üretim alanlarının yaygm olduğu Çukurova, Orta Anadolu ve GAP bölgelerinden toprak ve bitki örneklemesi yapılmıştır. Bitki örnekleri bitkinin gelişme durumuna bağlı olarak bayrak yaprağı ve tüm bitki şeklinde gerçekleştirilmiştir. Bitki örneklerinin toplandığı yerden aynı zamanda yüzey (0-20 cm) ve yüzey altı (20-40 cm) toprak örnekleri de alınmıştır. Bu şekilde 963 bitki ve 1947 toprak örneği toplanmıştır. Bayrak yaprağı örneklerinde, bitki analizleri sonucunda elde edilen kritik S konsantrasyonunun değişim aralığının Orta Anadolu bölgesi için % 0.18-0.67, Çukurova bölgesi için % 0.11-0.59 ve GAP bölgesi için % 0.17-0.82 olduğu belirlenmiştir. Bayrak yaprağmda S konsantrasyonuna göre bitkilerin % 99'nun S ile yeterli beslendiği saptanmıştır. Buna karşılık Orta Anadolu ve GAP bölgelerinden alman tüm bitki örneklerinde % 49 oranında S yetersizliği bulunmuştur. Toplanan bitki örneklerinde bitkinin S ile beslenme durumunu ortaya koyan parametrelerden yeşil aksamdaki N:S oranının literatürdeki 17 sınır değerinden daha düşük olduğu belirlenmiştir. Bu düşüklüğün S ile yeterli beslenmeden çok yetersiz N beslenmesinden kaynaklandığı saptanmıştır. Bu bulgulara ilave olarak toprakların alınabilir SO4-S konsantrasyonunun bölgeden bölgeye hatta aynı bölgenin değişik lokasyonlannda dahi farklı olduğu ve tüm yüzey ve yüzey altı toprak örneklerinde ortalama alınabilir S04-S'nün sırasıyla 20.6 ve 31.6 mg kg"1 olduğu bulunmuştur. Ayrıca derinlik artışıyla paralel olarak S04-S konsantrasyonunun da arttığı belirlenmiştir. Bunların dışında, toprakların alınabilir S04-S konsantrasyonu ile bitkinin yeşil aksamındaki S konsantrasyonu arasında önemli ve pozitif bir ilişki belirlenmiştir. Sonuç olarak Orta Anadolu ve GAP bölgelerinde bitkilerdeki S noksanlığı ve kalitedeki azalmaları önlemek için S'lü gübre kullanımına önem verilmelidir. Ayrıca toprak ve bitkide bölge koşullarını dikkate alan hızlı ve doğru analiz metodlarmm geliştirilmesine gereksinim duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT MSc THESIS DETERMINATION OF SULPHUR NUTRITIONAL STATUS OF WHEAT GROWING AREAS IN ÇUKUROVA, CENTRAL ANATOLIA AND GAP REGIONS BY PLANT AND SOIL ANALYSIS BİLGEN HOŞGÖKDELEN DEPARTMENT OF SOIL SCIENCE INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES THE UNIVERCITY OF ÇUKUROVA Supervisor: Asist. Prof. Y. Kemal GULÜT Year: 2003, Pages: 69 Jury: Asist. Prof. Y. Kemal GÜLÜT Prof. Dr. Rüştü HATİPO?LU Asist. Prof. M. Bülent TORUN During the recent years sulfur (S) deficiency has been reported to increase in soils and plants resulting in reduction of crop yield and quality. However there is no extensive study available in the literature concerning the S nutritional status of plants in Turkey. In this study, soil and plant samples were collected from Çukurova, Central Anatolia and GAP Regions where wheat growing areas are widespread. Plant samples were taken either as flag leaf or the whole shoot depending on plant growth stage. Surface (0-20 cm) and sub-surface (20-40 cm) soil samples were synchronously collected from the same sites as plant samples. Accordingly, a total of 963 plant and 1947 soil samples were collected. In the flag leaf samples S concentration varied between 0.18-0.67 %, 0.11-0.59 % and 0.17- 0.82 % for Central Anatolia, Çukurova and GAP regions respectively. According to S concentration of flag leaf, 99 % of the plants was sufficient in S nutrition. However, 49 % of the samples from Central Anatolia and GAP regions was found deficient in S nutrition. In the collected plant samples, the critical N:S ratio indicating the S nutritional status of plants was lower than the widely accepted critical value of 17. This low N:S ratio was a consequence of deficient N nutrition rather than sufficient S nutrition. Additionally it is shown that the plant available S04-S concentration of soils was different within and among the locations with an average of 20.6 and 31.6 mg kg'1 for surface and sub-surface samples respectively. The results showed that the SO4-S concentration increased with increasing soil depth. The results indicate a significantly positive correlation between S concentration in plant shoot and plant available SO4-S concentration in soils. In conclusion, S-containing fertilizer use in Central Anatolia and GAP regions must be considered as an important approach in prevention of yield and quality losses. Further more there is the requirement for rapid and sensitive plant and soil analysis methods which must also consider the local and site specific conditions.
Benzer Tezler
- Farklı bölge topraklarındaki kükürt fraksiyonlarının belirlenmesi
Determination of sulphur fractions in soils of different regions
YILDIZ DURDANE ERDİNÇ
- Farklı tahıl türleri ile buğday ve arpa çeşitlerinin bor toksisitesine dayanıklılığının araştırılması ve dayanıklılıkta rol alan faktörlerin belirlenmesi
Resistance of different cereal species and wheat and barley cultivars to boron toxicity and factors affecting expression of high boron resistance
AYFER ALKAN
- Orta anadolu ve Gap bölgelerinde yetiştirilen değişik arpa ve buğday genotiplerinin bor beslenme statüsünün belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
AYFER ALKAN
- Farklı dozlarda fosforla birlikte uygulanan mikorizanın buğdayda kök büyümesine etkisi
Effects of mychorizae and phosphorus rates on root growth of wheat
MERAL ALBAYRAK
