İran'ın Azerbaycan politikası
Azerbaijan policy of İran
- Tez No: 140606
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİH AYNURAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Strateji Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
O 7 F1 T ^-Vftw1^ Bu tez çalışmasında komşumuz olan ve tarihten gelen köklü İlişkilere sahip olduğumuz İran'ın, yine bizim açımızdan dost ve kardeş bir ülke olan Azerbaycan Cumhuriyeti' ne karşı izlediği politika ve bu politikanın sonuçları incelenmeye çalışılmıştır. İran'ın Azerbaycan Politikası; Güney Azerbaycan Sorunu, Hazar Sorunu, Dağlık Karabağ Sorunu ve İran'ın Rusya ve Ermenistan ile İttifakı, başlıkları altında incelenmiştir. 1991 yılından beri İran'ı en çok korkutan konu, Azerbaycan Cumhuriyeti 'nin bağımsızlığını kazanması ile Güney Azerbaycan'da yaşayan Azeriler' in ayaklanarak, Azerbaycan Cumhuriyeti 'ne katılacağı düşüncesi olmuştur. İran'da yaklaşık 20 milyon Azeri Türkü yaşamakta, fakat İran'da yaşayan Azeriler bir çok alanda haklarından mahrum edilmekte olup bu durum yıllarca İran'a hükmetmiş olan Türkler arasında huzursuzluklara neden olmaktadır. İran, Türkler' in gösterdikleri bu tepkileri İran'dan ayrılma girişimi olarak değerlendirmekte, bu duruma Azerbaycan Cumhuriyeti 'nin neden olduğunu iddia etmekte ve Azerbaycan'a karşı hasmane bir politika izlemektedir. Öte yandan İran, 1991 yılında SSCB 'nin dağılması ile birlikte daha önceden sadece SSCB ile paylaştığı Hazar kıyılarını, başta Azerbaycan olmak üzere dört devletle daha paylaşmak zorunda kalmıştır. 1991 yılından beri Hazar'ın göl mü yoksa deniz mi olduğunu belirlemeye dair yapılan görüşmelerden bir sonuç alınamamıştır. Hazar'ın zengin enerji kaynaklan başta bu kıyıdaş ülkeler olmak bir çok ülkeyi cezbetmektedir. İran, Hazar konusunda Azerbaycan'a zıt ve uzlaşmaz bir politika izlemektedir. Bu sebeple de iki ülke ilişkileri zaman zaman aşırı şekilde gerilmektedir. Diğer yandan İran Ermenistan ile Azerbaycan arasında anlaşmazlık konusu olan Dağlık Karabağ konusunda da, bölgedeki çıkarları çerçevesinde Ermenistan'ı desteklemiş ve arabuluculuk girişimleri Azerbaycan aleyhine sonuçlanmıştır. İran böylelikle bölgede Ermenistan karşısında Azerbaycan'ı sıkıştırmak istemiştir. Ayrıca İran bölgedeki çıkarları çerçevesinde Azerbaycan'la çeşitli problemleri olan Ermenistan ve Rusya ile de işbirliği içine girerek Azerbaycan'ı zor duruma düşürmeye çalışmıştır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY ^ In this study, it is tried to examine the policy of Iran, which is our neighbour and we have long years relations, against Azerbaijan which is our friend and has the same roots with us. The policy of Iran against Azerbaijan is tried to explain under four titles; The Problem Of South Azerbaijan, The Caspian Sea Problem, The Nogorno Karabakh Problem and The Cooperation Between Iran-Russia and Armenia When Azerbaijan Repuplic has declared its independence in 1991 Iran has been afraid of breaking up because of the fact that it thinks that South Azerbaijan wants to leave from Iran in order to join to Azerbaijan Republic. In Iran appromixetely 20 million Azeri Turks have been living nowadays but the rights of this minority is not given by the goverment of Iran. This condition causes unhappiness among the Azeris whom had leaded Iran along time in the history. Iran thinks that the meaning of Turkish people's reaction is the sign of the aim of breakig up from Iran and it thinks that the cause of this condition is Azerbaijan Republic and by the reason of the fact that Iran's policy against Azerbaijan is unfriendly On the other hand after breaking up of SSCB, Iran has to share the shores of the Caspian Sea with four countries. Since 1991 there has been no aggrements among five countries to make abvious that Caspian is a sea or a lake. The rich resources of Caspian basin attracks very much attention to this region. About Caspian, Iran has an unaccepptable policy against to Azerbaijan. Because of this reason the relations between two countries sometimes get stretched At the same time Iran has supported Armenia during the Nogorno Karabakh problem which caused the war between Armenia and Azerbaijan. The peace making attempts of Iran has ended with the loss of Azerbaijan. In this way Iran wants to make difficult position for Azerbaijan opposite of Armania in the region. And than Iran has been in cooperation with Russia and Armania which have some problems with Azerbaijan to create a diffucult position for Azerbaijan in the region.
Benzer Tezler
- Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra İran'ın Azerbaycan politikası
Iran's policies towards Azerbaijan after the collapse of Soviet Union
YUNUS YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
TarihMarmara ÜniversitesiSiyasi Tarih ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NESRİN SARIAHMETOĞLU
- Sovyet Rusya'nın Kuzey Azerbaycan politikası 'Odlu Yurt' mecmuasına yansıyanlar (1929-1931)
Soviet Russia's Northern Azerbaijan policy reflected in 'Odlu Yurt' magazine (1929-1931)
SONGÜL ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TELLİ KORKMAZ
- İran'ın ulus-devlet inşa sürecinde kimlik politikası: Güney Azerbaycan uygulamalı örneği
The idendity policy of İran in the nation-state building process: Applied case of South Azerbaijan
NAZRIN ALIZADA
Doktora
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SEYFETTİN EROL
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan dış politikasının oluşturulması ve Azerbaycan-İran ilişkilerin siyasi ve askeri boyutu
Buildng Azerbaijan's foreign policy after its independence and Azerbaijan-İran relations political and military
AZER ALİYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerEge ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SİRET HÜSRSOY
- The State Oil company of The Azerbaijan Republic (SOCAR) and its European regional partnerships: 1992-2015
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) ve SOCAR'ın Avrupa bölgesel yatırımları: 1992-2015
CEMİLE ASKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
EnerjiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY FIRAT TANRISEVER