Küreselleşme ve Türkiye'de bürokratik seçkinler
Globalization and bureaucratic elites in Turkey
- Tez No: 141017
- Danışmanlar: PROF. DR. M. AYTÜL KASAPOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Özet Bugün, global değişim dinamiklerinin toplumsal değişimi, toplumsal değişimin de global değişim dinamiklerini belirlediği bir dönem yaşanmaktadır. Globalleşme kavramı farklı yaklaşımlarla farklı tanımlamalara sahip olsa da özetle toplumun siyasal, ekonomik, kültürel yapılarını değiştiren/dönüştüren ve dolayısıyla değişip/dönüşen karmaşık süreçler bütünü olarak ifade edilebilir. Siyasal, ekonomik ve kültürel olanın yeni bağlamının kurulduğu globalleşme sürecinde ulus devlet ve onun bir aygıtı olan kamu bürokrasisi de dönüşüme uğramaktadır. Çok uluslu şirketlerin ve uluslararası örgütlerin etkinliklerinin artması, para piyasalarının esnemesi, egemenlik nosyonunun belirsizleşmesi, ulus devletin karar alma mekanizmalarının tartışılmaya başlanması, kültürel ve siyasal dünyanın ayrışması, bireylerin kendilerini artık ulus devleti aşan coğrafi mekânlarda tanımlamaya başlamaları, vb. gelişmeler, ulus devletin yeniden yapılanması çerçevesinde değerlendirilmektedir. Bu tartışmaların ulus devlet ile eklemlenmiş bürokratik yapıya yansımaları, minimal devleti gerçekleştirmeye yönelik özelleştirme, devlet düzenlemelerinin azaltılması (deregülasyon), kamu kuruluşlarının işletme yönetimi ekseninde yeniden yapılandırılması gibi pazar temelli reformlar ve devlet örgütünün etkinliği olan yönetim anlayışından devlet, sivil toplum kuruluşları, yerel otoriteler, sendikalar ve özel sektörün ortak etkinliği olarak görülen yönetişim anlayışına doğru bir dönüşüm biçiminde özetlenebilir. Bu bağlamda, üst düzey yönetici seçkinlerin kamu bürokrasisinde politika tayinindeki ve/veya tanımlanan politikaya ilişkin uygulama sürecindeki işlevleri dikkate alındığında, sosyal kökenlerinin, ortak değer, tutum ve davranış kalıplarının, uzmanlık ve profesyonellik niteliklerinin kamu bürokrasisindeki dönüşüme etkisi yadsınamaz. Bu çerçevede araştırmanın problemi, küreselleşme sürecinde ortaya çıkan ve giderek yoğunlaşan küresel örgütlerin ve kamu sektörü etkinliğinin baskıları sonucu Türk kamu bürokrasisinin varolan kaynak ve kurallarına eklemlenerek örüntülenen yeni kaynak ve kurallar karşısında stratejik/klavuz aktör konumundaki bürokratik seçkinlerin uyma-uymama, benimseme- 285reddetme, bürokratik yapının mevcut ilke ve öğelerini sürdürme-sürdürmeme eğilimleri bağlamında oluşan çelişkili durumlarıdır. Araştırmanın temel amacı ise kamu bürokrasisinin artan global baskılarla değişen nitelikleri zemininde, seçkinler olarak nitelendirilen kamu bürokrasisindeki üst düzey yöneticilerin düşünce, tutum ve davranışlarının incelenmesidir. Buna ilişkin olarak çalışmada, C. W. Mills'in bireyin kendisi dışındaki dünya ve biyografi ile tarih arasındaki karşılıklı etkileşimlere vurgu yapan yaklaşımı ile A. Giddens'ın 'yapılaşma teorisi' çerçevesinde bireyin hem toplumdan etkilenmesini hem de toplumu etkilemesini ele alan yaklaşımı benimsenmiştir. Bu anlamda görüşme formunun hazırlanmasında global örgütlerin ve kamu sektörü etkinliğinin artan baskısının ulusal bürokrasilerin yapı, büyüklük, alan, özerklik ve sorumluluk niteliklerinde yol açtığı değişimleri analiz eden Welch ve VVong'un (2001) önerdiği 'Yeni Teorik Çerçeve Modelleştirmesi' zemin oluşturmuştur. Ömeklemin belirlenmesine yönelik olarak ise seçkinleri örgüt bağlamında incelemeyi öngören Farazmand'ın (1999b) önerdiği 'Örgütsel Seçkinler Modeli' (Organizational Elites Model) esas olarak kabul edilmiştir. Amaçlı örneklem stratejisiyle belirlenen araştırma ömeklemini, sorumluluk alanları ve işlevleri nedeniyle globalleşmenin dönüştürücü etkilerine görece daha açık olduğu kabul edilerek belirlenen bürokratik kuruluşlarda görev yapan üst düzey bürokratlar oluşturmaktadır. Görüşme formunun örneklem dahilinde uygulandığı 139 üst düzey bürokrattan elde edilen veriler değerlendirilerek, bürokratik seçkinlerin kişisel özellikleri, sosyalizasyon süreçleri, mesleki durumları, globalleşme ve bürokrasi ilişkisine ve Türk kamu bürokrasisine bakışlarına ilişkin tutum ve düşünceleri istatistiki tablolarla betimlenmiş ve daha önce kamu bürokrasisi ve/veya üst düzey bürokratlar üzerine yapılmış teorik ve uygulamalı çalışmaların ışığında karşılaştırmalı analizlerle açıklanmıştır. Sonuç bölümünde tartşılan bulgular kavramsal düzeyde soyutlanarak bundan sonra yapılacak benzer çalışmalar için Önerilerde bulunulmuştur. Türkiye'de üst düzey bürokratların, globalleşmenin kamu bürokrasisi üzerindeki dönüştürücü etkilerine ve global bürokratik eğilimlere ilişkin tutum ve 286davranışlarını nicel ve nitel verilere dayalı olarak kapsamlı bir biçimde ortaya koyan ilk sosyolojik araştırma olması nedeniyle bu çalışma önemlidir. 287
Özet (Çeviri)
Summary We are living in a time in which global change dynamics are determining social changes and social changes are determining global change dynamics in return. Although the concept of globalization is defined in different ways from different viewpoints, it can be explained by summing up that the entire processes which lead to the transformations of political, economical and cultural structures of a society and hence the whole complicated changing processes. In these processes in which a new political, economical and cultural context is build up, nation states together with state bureaucracy are also exposed to radical changes. Developments such as increased activities of multinational companies and international organizations, flexibility of money markets and uncertainty of sovereignty, discussions concerning decision making mechanisms of nation states, decomposition of cultural and political world and individuals' attempt to redefine themselves in a geographical space exceeding the nation state are all reassessed within the frame of the reconstruction of nation states. Reflection of these debates to bureaucratic structure which is articulated with nation states can be summed up as follows; privatization directed towards realization of minimal state, reduction of state regulations (deregulation), market based reforms such as restructuring of public institutions on the axis of management administration, and transformation from way of governing based on effective state organization to the direction of a type of governance in which non-governmental organizations, local authorities, unions and private sector plays an equal role and bear responsibility. In this context, when the functions of top level administrator elites at defining policy and/or during application of defined policy in public bureaucracy are taken into consideration, the effects of their social origins, common norms, forms of attitudes and behaviors, characteristics of being expert and professional on the transformation of public bureaucracy cannot be undermined. In this framework, the problem of the research is the conflict situation of bureaucratic elites who are named as strategic/guide actors, in the context of 288their appropriation-rejection, continuance and not continuance of their tendencies in the present sources and rules of Turkish public bureaucracy that are also interlaced with added new sources and rules of global organizations and public sector effectiveness in the increasingly becoming dense meaning of globalization. As the basic purpose of the research is to examine the thoughts, attitudes and behaviors of top level administrators who are described as elites in public bureaucracy in the context of changed characteristics of public bureaucracy due to the global pressures. In connection with this premise, Mill's dictum which emphasizes the interaction between the individual and the outside world, between biography with history, and Giddens' view that there is a reciprocal interaction between the individual and the society phrased as 'structuralizing theory' have been appropriated. In this sense, in the preparation of the interview forms, New Theoretical Framework Modelling of Welch and Wong (2001) which analyzes the transformations that increased pressure of global organizations and state sector cause on the structure, scope, size, autonomy and the accountability of public bureaucracy was taken as a model. As designating sample, Organizational Elites Models suggested by Farazmand (1999b) who envisages the examination of elites in the organizational context was adopted as a model. Research sample determined according to purposive sampling strategy was formed by top level bureaucrats who were considered to be relatively more open to transformative effects of globalization responsibility fields and functions. The data collected from 139 top level bureaucrats, personal characteristics, the period of socialization time, occupational situations of bureaucratic elites, their attitudes and thoughts related to globalization and bureaucracy relationship and their view about Turkish public bureaucracy are described within statistical tables and explained with comparative analysis under the light of theoretical and applied studies carried out on public bureaucracy and/or top level bureaucrats in the past. 289In conclusion chapter of this study, discussed findings are abstracted at the conceptual level and some suggestions are given for similar studies that which will be done from now on. Owing to be a first sociological research that bringing up extensively top level bureaucrats' attitudes and behaviours related with transformative effects of globalization on public bureaucracy and global bureaucratic tendencies in Turkey, based upon quantitative and qualitative data, this study is important. 290
Benzer Tezler
- Neo liberal politikalar doğrultusunda Türkiye'de devletin yeniden yapılanması küresel sistemle bütünleşme sorunları
The problems of state in Turkey related to recontruction and unification with global systems in accordance with neo liberal policiess
HANDAN TEMİZEL
- Weber bürokrasisi'nden alternatif bürokrasi modeline geçişte kalkınma ajansları: Çukurova Kalkınma Ajansı (ÇKA) örneği
Development agencies in the transition from weber bureaucracy to the alternative bureaucracy model: The case of Çukurova Development Agency (CDA)
CANSU AÇIKGÖZ
Doktora
Türkçe
2023
Kamu YönetimiMersin ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA DİK
- Küreselleşme ile değişen göç kavramı: Yasadışı göç ve Türkiye'de Adana ili örneği
The impact of globalisation on illegal migration: The case of the city of Adana in Turkey
ANIŞ PAYDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
SosyolojiÇukurova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MARELLA BODUR ÜN
- Yerelleşme ve merkezileşme açısından Türkiye'de yerel yönetimler reformu (2002-2015 yılları arası dönem)
Local governments reform in Turkey in the with regard to centralization and decentralization (The period between 2002-2015)
AYŞENUR ALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiBalıkesir ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAHSİN GÜLER
- Küreselleşme sürecinde Türkiye'de bürokrasi kavram ve olgusu üzerine bir inceleme
A study on bureaucracy concept and phenomenon in Turkey in globalization era
OĞUZ SERKANT AKIN
Doktora
Türkçe
2011
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ALPAY DİKMEN