Mantık sistemleri ve bulanık lineer programlama ile ulaştırma probleminin optimizasyonu
Logical systems and transportation problem with fuzzy linear programming method
- Tez No: 142915
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET CAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Matematik, Mathematics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
MANTIK SİSTEMLERİ VE BULANIK LİNEER PROGRAMLAMA METODU İLE ULAŞTIRMA PROBLEMİNİN OPTİMİZASYONU ÖZET Mantık tarihinin, bir bakıma aklın ilkeleri üzerine açılan tartışmalardan oluştuğu söylenebilir. Tartışılan başka hususlar da olmasına rağmen akim ilkeleri ve bu ilkelerin temelleri yapılan tartışmaların başında gelir. Bu tartışmaların sonucudur ki, ortaya bu ilkeleri dışlayan bir çok klasik olmayan mantık sistemi çıkmıştır. Tezin ana konusu, bu çalışmaların ürünleri olan değişik mantık sistemlerinin incelenmesidir. Karşılıklı olarak çıkarım yapılan, geçerlilik denetleme yöntemleri, önerme eklemlerinin kullanılışı ve her bir sistemin doğruluk değeri analizi incelenmiş, aralarındaki farklar ortaya konulmaya çalışılmıştır. İlk bölüm, mantığın neliği, mantık felsefesi ve mantık tarihinin kısa bir incelemesinden oluşmuştur. Bu bölümde, mantık ilkelerinin temelleri, son yüzyılda ortaya çıkan farklı mantık sistemlerinin ve fizik biliminde ortaya çıkan gelişmelerin oluşturduğu sıkıntılar bağlamında incelenmeye çalışılmıştır. İkinci bölüm, yakın zamanlara kadar temel mantık olarak kabul edilen Aristo mantığını konu almaktadır. Aristo mantığı bir çıkarımı oluşturan yapıların herbirisini ayrı ayrı ele alır. Bu durum kavramların, önermelerin ve aristo mantığının bel kemiğini oluşturan kıyasın farklı başlıklar altında incelenmesini gerekli kılar. Aristo mantığının bir devamı niteliğinde görülebilecek olan sembolik mantık geçen yüzyılın başlarında matematikçiler tarafından geleneksel mantığın sembolleştirilmesiyîe oluşmuştur. Üçüncü bölümde, sembolik mantığın temelleri, önerme eklemlerinin karşılık geldiği doğruluk tabloları ve çıkarımları denetleme yöntemleri olan doğruluk tabloları ile çözümleyici çizelge yöntemi ele alınmıştır. Yine geçen yüzyıl içinde mantık ilkeleri üzerine yapılan eleştiriler yeni mantık sistemlerinin doğmasına yol açmıştır Geleneksel iki değerden farklı doğruluk değeri düşüncesi çok değerli mantığın esasını oluşturur. Böyle bir mantık elde etmek için bu iki değer dışında belirsiz veya nötr gibi doğruluk değerleri alabilen önermelerin olma olasılığını düşünmeliyiz. Tarihsel olarak geleceğe ilişkin önermelerin olma olasılığı, geleneksel olmayan doğruluk değerleri bağlamında önemli bir uyarı sağladı. Üçüncü şıkkın olanaksızlığı ilkesini dışlayan üç değerli mantık sistemlerini, daha sonra n değerli ve sonsuz değerli mantık sistemleri takip etmiştir. vııSon otuz yıl içerisinde gelişip büyüyen, yapay zeka, bilgisayar bilimleri, kontrol mühendisliği gibi alanlarda bir çok uygulaması olan bulanık küme teorisi ve bulanık mantık beşinci bölümde işlenmiştir. Bu bölümde, bulanık kümeler, bulanık kümeler üzerindeki işlemler, durulaştırma, genişleme prensibi, alfa kesimi, bulanık sayılar, bulanık bağıntılar ve bulanık mantık ele alınmıştır. Son bölüm ise bulanık küme teorisinin, lineer programlama yöntemi ile birlikte ulaştırma problemine uygulanmasından oluşmaktadır. Klasik lineer programlama yönteminin belirsiz durumlardaki yetersizliğine mukabil, bulanık lineer programlama modeli, belirsizliği ifade etmede kullandığı araçlarla ön plana çıkar. Uygulama kısmında, bir firmanın, belirsiz koşullar altında dağıtacağı malın belirsiz olması durumunda minimum maliyetle ulaştırma işlemini gerçekleştirmesi ele alınmıştır. Akim ilkelerinin ispatım isteyenleri, Aristo, analitiğin ve ilkenin ne demek olduğunu bilmemekle suçlar. Eğer bunların bir ispatı olsaydı, ispatlayan şeylerin de bir ispatı olacak ve bu şekilde sonsuza kadar giden bir ispat zinciri olması gerekeceğini, bu ilkelerin bir ispata ihtiyaç duymayacağını söyler. Fakat, mantık ilkeleri nereden gelir, bunların kaynağı nedir? Gerçekten varlığın ve düşünmenin biricik yasaları mıdır? Bu tür sorular aslında günümüz bilim felsefesinde ve bilgi teorisinde de hala tartışılmaya devam edilmektedir. Çalışmamız sırasında mantık felsefesi ve sonuç başlığı altında, bu soruna olumlu ve olumsuz cevap verilmesi durumunda çıkan sonuçlan irdelemeye çalışacağız. Daha sonra tek tek bu sonına cevap üretmeye çalışanların kurdukları mantık sistemlerini inceleme altına alacağız. Amacımız, zihin yapımızın değişen gerçeklikler karşısında alacağı tutumun yönünün hangi ilkeler doğrultusunda belirlenebileceğine, bu ilkelerin Aristo'nun koyduğu ilkelerle sınırlandırıldığında ne gibi durumlarla karşılaşılabileceğine, bu ilkelerin dışında da ilkeler geliştirmenin imkanlarının diğer mantık sistemlerinde mevcut olup olmadığına bir ışık tutmak ve bundan sonra bu konu üzerine yapılabilecek daha ayrıntılı ve kuşatıcı bir çalışmaya bir giriş oluşturmaktır. Yoksa, şu durumda hangi ilkelerin düşüncenin ve varlığın yasalarını oluşturup oluşturmayacağı veya böyle ilkelerin var olup olmadığı sorularına yeni bir cevap üretme gibi bir iddia içerisinde değiliz. Fakat kanaatimiz, zihnin ve dilin bütününü kuşatacak bir mantık sistemi geliştirmenin mümkün olamayacağı yönündedir. vııı
Özet (Çeviri)
LOGICAL SYSTEMS AND TRANSPORTATION PROBLEM WITH FUZZY LINEAR PROGRAMMING METHOD SUMMARY Most logicians tend to consider that the history of logic is the history of discussions about law of thoughts. In spite of the different discussed matters, law of thoughts and foundation of these principles are the center of debates. As a result, many non-classical logic systems excluded some of these principles have been appeared. Main point of this work is to examine these systems. The differences of these systems are revealed with respect to analysis of truth values, interpretation of proposition, argument structure and the methods of validity proof. Chapter 1 presents definition, a short history and some information about philosophy of logic. In this chapter, foundations of the principles of logic are discussed from the standpoint of depressions in the modern physics and non-classical logic systems. In the second chapter, Aristotelian logic is introduced. Since it considers the structure of inference parts separately, it is required to develop logic of concepts, prepositional logic and syllogism under different titles. Symbolic logic to be seen as a continuation of traditional logic was developed by mathematicians in the past century. Chapter three expounds standard notations, basics of symbolic logic, truth tables of statement variables and refutation trees for use in determining the validity or invalidity of arguments The critics in nineteenth and twentieth century caused to arise new logical systems. The very idea of truth- values other than the two orthodox truth values is obviously central to the conception of a many valued logic. To obtain such a logic, we must contemplate the prospect of propositions that are neither definitely true nor definitely false, but have some other truth status such as indeterminate or neuter. Historically, the problem of future contingency provided a prime early impetus to the serious consideration of this prospect of propositions with such an unorthodox truth status. Firstly, three valued systems which eliminate excluded middle law appeared and then many valued logics followed. Since its inception, 30 years ago the theory of fuzzy sets has advanced in a variety of ways and in many disciplines. Applications of this theory can be found, for example, in artificial intelligence computer science, control engineering, decision theory and logic. Chapter 5 contains some elementary notions of this field such as fuzzy sets, fuzzy arithmetic, fuzzy relation, extension principle, defuzzification and fuzzy logic. ixLast chapter is dedicated to the application of fuzzy set theory and fuzzy logic together with linear programming technique on transportation problem. Despite inadequacy of classic linear programming methods in imprecise and uncertain cases, fuzzy linear programming technique come to the fore with its own instruments. Aristo accuse those asking the proof of laws of thought for being unacquainted with postulate and analytic. If there was a proof for these laws, it would be necessary to prove them and a proof chain would go to infinity in this point of view. Moreover, these principles do not need to be proven. However, where does the principles of logic come, what is their actual roots, do they indeed unique laws of thought and entity? Such kind of questions have still been argued in current philosophy of science and theory of knowledge. The results under the circumstance in which these questions are answered positively and negatively are considered under the title of the philosophy of logic and the conclusion of this study. Then, the logical systems which are established by those trying to answer these questions are examined. The aim of this thesis to shed light on which principles determine how the structure of mind would take a manner against changing facts, how situations would be encountered with if they were confined with the laws introduced by Aristo, whether the opportunities developing different principles exist in the other logical systems or not and to form an introduction to such an overall and detailed study that it will be done later. Otherwise, we don't claim to give a new answer to the questions regarding whether which principles constitute the laws of thoughts and entity and whether there are such principles. However, The point of our view is that it couldn't be possible to establish a logical system which surrounds the whole mind and language
Benzer Tezler
- Type-2 fuzzy logic based linguistic pursuing strategy design with a real world application
Gerçek zamanlı bir uygulama ile tip-2 bulanık mantık tabanlı dilsel kovalama strateji tasarımı
AYKUT BEKE
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiKontrol ve Otomasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUFAN KUMBASAR
- Hibrit elektrikli bir kamyon için bulanık mantık tabanlı enerji yönetim sistemi algoritmalarının geliştirilmesi
Development of fuzzy logic based energy management system algorithms for hybrid electric truck
HAZAL SÖLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT YILMAZ
- Bulanık mantığın üretim planlamada uygulanması ve mevcut durum ile karşılaştırılması
An application of fuzzy logic in production planning and comparision with actual situation
EVREN ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA YEŞİM KALENDER ÖKSÜZ
- Elektrohidrolik sir servo sistemin PD, bulanık mantık ve kayan resimli konum kontrolü
PD, fuzzy logic and sliding mode control of a electrohydraulic servo system
MURAT BÜYÜKSAVCI
- Differential flatness-based fuzzy controller design for aggressive maneuvering of quadcopters
Çok rotorlu hava araçlarının agresif manevra kontrolü için diferansiyel düzlük tabanlı bulanık kontrolör tasarımı
ÇAĞRI GÜZAY
Doktora
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiKontrol ve Otomasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUFAN KUMBASAR