Geri Dön

Akıcı zekanın performans zeka, sözel zeka, yönetici işlevler, çalışma ballaği, seçici dikkat ve kısa süreli bellek süreçlerinden yordanması

Prediction of fluid intelligence through performance intelligence, verbal intelligence, executive functions, working memory, selective attention and short term memory processes

PDF İndir

  1. Tez No: 144254
  2. Yazar: HATİCE KAFADAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SİREL KARAKAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2004
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Deneysel Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 135

Özet

İİ ÖZET Bu çalışmanın amacı farklı bilişsel işlevleri ölçen testlerin ortak faktör yapılarını ve puanların birbirinden yordanabilirliğini belirlemek, söz konusu ilişkileri bir model çerçevesinde betimlemektir. Bu araştırmada, akıcı zekayı ölçen RSPM (Raven Standart Progresif Matrisler) ile WAIS-R (Wechsler Yetişkinler Zeka Ölçeği- Gözden Geçirilmiş Formu), WCST (Wisconsin Kart Eşleme Testi), KUG (Karmaşık Uzam Görevi), Stroop Testi TBAG Formu ve GÎSD-B'den (Görsel İşitsel Sayı Dizileri Testi B Formu) oluşan testler grubu arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Araştırmaya, 46 kadın ve 39 erkek olmak üzere toplam 85 denek katılmış; deneklerin yaş ortalamaları, 21.45 (±1.73) olarak hesaplanmıştır. Deneklerde bildirilen herhangi bir psikiyatrik veya nörolojik hastalığın bulunmaması; bilişsel süreçleri etkileyen ilaç kullanmıyor olma veya bu tür ilaçlan uzun süre kullandıktan sonra bırakmış olmama koşulları aranmıştır. Veri toplama işlemleri test uygulamaya elverişli ortamlarda Türk formları için geliştirilmiş olan standart yönerge uyarınca her deneğe bireysel uygulama yapılarak gerçekleştirmiştir. Test uygulama oturumlarında, testlerin ve oturumların sırasının belirlenmesinde dengeleme tekniği kullanılmıştır. Elde edilen verilere ilişkin yapılan istatistiksel analizler için Pearson momentler çarpım korelasyon katsayıları, temel bileşenler analizi sonrasında varimaks rotasyonu, çoklu doğrusal regresyon analizi hiyerarşik yöntemi ve yapısal eşitlik modeli (YEM) uygulanmıştır. Korelasyon analizine ilişkin bulgularda, RSPM WAIS-R'in Genel Bilgi, Resim Tamamlama, Sayı Dizisi, Resim Düzenleme, Küplerle Desen, Aritmetik, Parça Birleştirme, Şifre, Sözel Zeka Bölümü, Performans Zeka Bölümü ve Toplam Zeka Bölümü; WCST'nin Toplam Tepki Sayısı (WCST 1), Toplam Yanlış Sayısı (WCST 2), Toplam Doğru Sayısı (WCST 3), Toplam Perseveratif Tepki Sayısıİİİ (WCST 5), Toplam Perseveratif Hata Sayısı (WCST 6), Toplam Perseveratif Olmayan Hata Sayısı (WCST7), Perseveratif Hata Yüzdesi (WCST 8), Kavramsal Düzey Tepki Yüzdesi (WCST 11) puanları, KUG'un CSUG ve İKUG puanlan ile anlamlı korelasyon katsayısı göstermiştir. Temel bileşenler analizi sonrası uygulanan varimaks rotasyonunda ise, testlerin daha çok kendi aralarında oluşturdukları bir faktör yapısının ortaya çıktığı dikkati çekmektedir. RSPM Toplam puanının yordanmasına ilişkin olarak yaptıkları birikimli varyansa katkı sırasına göre testler WCST, KUG ve WAIS-R'ın performans alt testleri olarak sıralanmıştır. GÎSD-B ve Stroop Testi TBAG Formunun RSPM Toplam puanının yordanmasına ilişkin olarak yaptıkları katkı ise, bu üç teste göre nisbeten daha az olmuştur. YEM'de ise, Akıcı Zeka bağımlı gizil değişkeni RSPM Toplam, WAIS- R Sözel ve Performans zeka puanlarını yordamıştır. Çalışma Belleği ve Perseverasyon bağımsız gizil değişkenleri Akıcı Zekayı anlamlı olarak yordarken, Sayı Uzamı ve Dikkat bağımsız gizil değişkenlerinin katkısı anlamlı olmamıştır. RSPM Toplam puanım en fazla yordayan üç test olan KUG, WCST, ve WAIS-R'ın performans alt testleri, benzer türden görevleri içermektedir. Bu üç testin ortak özelliği, farklı karmaşıklık düzeylerinde de olsa, sözel malzeme gerektirmeden algılama, öğeler arasında var olan ilişkileri tanımlayabilme, sentez edebilme ve ilişkileri analiz ederek anlamlı bir sonuca ulaşabilmeyi gerektirmeleridir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, iki boyutlu bir model önerilmiştir. Bu modelin birinci boyutunda, problem durumunda akıcı zekada gerçekleşen zihinsel süreçlerin aşamaları yer almıştır. Modelin ikinci boyutunda ise, zihinde gerçekleşen bu aşamaların ilişkili olduğu düşünülen, hipotetik zihinsel yapılarla ilişkileri gösterilmiştir.

Özet (Çeviri)

IV ABSTRACT The goal of this study is to determine the factor structure of tests that measure different cognitive functions, the predictability of scores from each other and the model that would account for these relations. In this study, the correlations between RSPM (Raven Standart Progressive Matrices) which was used to measure fluid intelligence and WAIS-R (Wechsler Intelligence Scale-Revised), WCST (Wisconsin Card Sorting Test), CST (Complex Span Task), Stroop Test TBAG Version and VADS-R (Visual Aural Digit Span- Revised) have been analysed. The study was conducted on a total of 85 participants with the mean age of 21.45 (± 1.73). The sample consisted of 46 females and 39 males. Individuals with reported neurological or psychiatric illnesses were not included in the research. Likewise, individuals who had been using drugs that affect cognitive processes or individuals who had quit these drugs after a long-term usage were not included in the study. Data collection were accomplished in compliance with the standard test manuals that were prepared for their Turkish standardization. Tests were administered individually. Counter-balancing was used for deterniining the order of the tests within each session and the order of the different sessions. Data were analyzed using Pearson moment correlation coefficients technique, principle component analysis with varimax rotation, hierarchical multiple linear regression analysis and structural equation modeling (SEM). Significant correlation coefficients were obtained between RSPM Total score and WAIS-R Information, Picture Completion, Digit Span, Picture Arrangement, Block Design, Arithmetic, Object Assembly, Digit Symbol, Verbal IQ, Performance IQ and Full Scale IQ; WCST Total Number of Response (WCST 1), Total Number of Errors (WCST 2), Total Number of Correct Response (WCST 3), Total Number of Perseverative Response (WCST 5), Total Number of Perseverative Errors Response (WCST 6), Total Number of Nonperseverative Errors Response (WCST 7), PercentPerseverative Errors (WCST 8), Percent Conceptual Level Response (WCST 11) scores; CST of SDST (Sentence Digit Span Task), and OWST (Operation-Word Span Task). Principal component analysis revealed mat each factor included scores of a different test The order of the teste in terms of their contribution to the cumulative explained variance in RSPM Total score were as follows: WCST, CST, and WAIS-R performance sub-tests. Compared to these three tests, the contributions of VADS-R and Stroop Test TBAG Version to RSPM Total Score were relatively lower. SEM showed mat the dependent latent variable, Fluid Intelligence could predict RSPM Total score, WAIS-R Verbal and Performance IQ scores. In turn, the independent latent variables, Working Memory and Perseveration could predict Fluid Intelligence significantly. In contrast, the contribution of Digit Span and Attention independent latent variables have not been significant CST, WCST and the performance subtest of WAIS-R the three tests which predict the RSPM Total Score most, have similar functions. The common characteristic of these three tests requires the perception without verbal material, identification of the relationships between the elemente, synthesis, and the accomplishment of meaningfull results through analysing the relations. In the light of the findings obtained, a two dimensional model has been suggested. In the first dimension of this model, the levels of cognitive processes which take place in the fluid intelligence in case of a problem are given. In the second dimension of this model, the correlations between hypothetical mental structures and cognitive process of the mind which are thought to have been existed, are shown.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    818096

    Does cognitive reflection predict cooperation behavior after a seven-month period?

    Bilişsel derin düşünme, yedi aylık bir süre sonrası işbirliği davranışını yorduyor mu?

    ENSAR ACEM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    PsikolojiKadir Has Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ONURCAN YILMAZ

  2. Tez No

    855664

    Flexigpt: Engaging with documents

    Flexıgpt: Belgelerle etkileşim

    ABDALRHMAN AL-QUAARY

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya Üniversitesi

    Bilişim Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NUMAN ÇELEBİ

  3. Tez No

    851450

    Enhancing financial document processing: A synergetic approach with RPA and generative AI

    Finansal belge işlemenin geliştirilmesi: RPA ve üretken yapay zeka ile sinerjik bir yaklaşım

    HAMZA ACHOUBIR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Bilim ve TeknolojiBahçeşehir Üniversitesi

    Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı

    assist. Prof. Dr. SELİN NACAKLI

  4. Tez No

    777349

    Duygusal zeka ile çatışma yönetimi ilişkisi ve bir araştırma

    The relationship between emotional intelligence and conflict management and a research

    ÖVGÜ TURGUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    İşletmeİstanbul Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KADRİYE ÖVGÜ ÇAKMAK OTLUOĞLU

  5. Tez No

    860483

    Akciğer ve kolon kanserinin histopatolojik görüntüler üzerinde derin öğrenme yöntemleri kullanılarak tespiti

    Detection of lung and colon cancer using deep learning methods on hystopathological images

    TÜRKAN BEYZA KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET CEVAHİR ÇINAR

Geri Dön