Düşünce özgürlüğü ve sınırları
Freedom of thought and the limits
- Tez No: 145324
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHRİ ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Siyasal Bilimler, Law, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 447
Özet
ÖZET Düşünceyi açıklama özgürlüğü, bireyin kendini tanımlama, başkalarını algılama ve hayatını anlamlandırması açısından vazgeçilmez öneme sahiptir. Düşüncenin işlevselliği, insanın iç-dünyasına hapsedilmeyip, dışa yansıtılmasını gerektirir. Aksi takdirde, dışa yansımayan bir düşüncenin, insana ve topluma sağlayacağı hiçbir yarardan söz etmek mümkün olmaz. Demokratik açıdan gelişmiş ülkelerde bile düşünceyi açıklama özgürlüğünün bazı nedenlerle sınırlanabileceği kabul edilir. Sorun, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğüne getirilecek sınırların ve yaptırımların makul ve liberal, demokratik, sosyal bir hukuk devleti açısından kabul edilebilir ölçülerinin belirlenmesinde yatar. Düşünce açıklamalarını topluma yöneltilmiş bir silah gibi görmek alışkanlığından vazgeçilmeli; düşünceyi açıklama özgürlüğünün sınırlandırılması, ancak, kışkırtıcı, suça azmettirici, ahlâka aykırı, kişisel haklara ya da sosyal değerlere saldın niteliğindeki suça dönüşen düşünsel eylem için söz konusu olmalıdır. Açıklamanın somut içeriği -yıkıcı nitelikli de olsa- her türlü sınırlamanın dışında tutulmalıdır. Sınırlamaya ancak, düşüncenin açıklandığı yer ve zaman ile açıklanış biçimi açısından gidilmelidir. Yanlış anlaşılmalara ve kavram kargaşasına meydan vermemek amacıyla, birçok batılı ülkede düşünce özgürlüğünün, 1982 Anayasası'nm aksine,“açıklama/konuşma/anlatım özgürlüğü”gibi daha somut terimlerle betimlenerek; tek madde halinde düzenlendiği görülür. IHAM'a göre, düşünceyi açıklama özgürlüğü, demokratik bir toplumun temel unsurlarından biridir ve kişileri sarsan, rahatsız eden düşünce açıklamaları da 10. maddenin güvencesi altındadır. Düşünceyi açıklama özgürlüğünün kullanımı m.10, f.II'de gösterilen istisnalara girdiğinde kısıtlanabilir ve ihlâller cezalandırılabilir; an cak bu fıkrada sayılan istisnalar dar yorumlanmalıdır. Bu özgürlüğe yapılacak kısıtla manın meşru sayılabilmesi için, alınan önlemin“zorlayıcı bir sosyal gereksinim”e ce vap verir nitelikte olması gereklidir. Bu zorlayıcı sosyal gereksinimin tayini, devletlerin takdir yetkisi içerisindedir; ancak bu takdir yetkisi IHAM'ın sıkı denetimi altındadır. Hukuk düzenimizde düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünün teminat altına alınmasında eksiklikler olduğu, zaman zaman keyfî kısıtlamalara gidildiği bir gerçektir. Düşünce özgürlüğünü sınırlayan hükümler, mevzuata sinmiş durumdadır. Tüm mevzuatın gözden geçirilmesi ve ayıklamaya tabi tutulması; düşünce özgürlüğünün önemine uygun olarak yeniden değerlendirilmesi gereklidir. Ancak yeni hükümler oluşturulurken, yasanın açık ve belirgin olması zorunluluğuna uyulmalı; Vyasa, yargıca, bir yargıçtan diğerine birbirinin zıddı derecesinde değişen değerlendirmelere yol açabilecek aşın bir takdir yetkisi tanımamalıdır. Düşünce özgürlüğünün güvence altına alınması için hukuksal güvenceler gerekli, ama yeterli değildir. Bu konudaki asıl güvence, toplumun bu özgürlük karşısındaki duyarlılığıdır. Gerçekten, bir toplumda insanlar düşünce özgürlüğünün yararına, önemine ve gerekliliğine inanıyorlarsa; yasalar engellese de, bu özgürlük varlığını korur. Ancak düşünce özgürlüğünün hukuksal güvenceye sahip olduğu bir toplumda bile, insanlar bu konuda duyumsamazlık içinde olurlarsa; iktidarı eline geçiren özgürlük karşıtı güçler, zamanla hukuksal güvenceleri askıya alabilirler. Ülkemiz açısından da önem taşıyan bu gerçeklik karşısında yapılması gereken, özgürlükçü demokratik siyasal kültürün hızla yaygınlaşmasını sağlamak; çağdaş demokrasi anlayışının gereği olarak her türlü düşünce açıklaması ve örgütlenmesi önündeki engelleri kaldırmaktır. Böylelikle, meydana getirilen özgür bir ortam içerisinde kamuoyunun bilgisine ve desteğine sunulan görüşlerin çatışmasından, tüm sorunlar için bir çözüm doğacağı kaçınılmazdır. VI
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Freedom of expression has an indispensable importance with regard to expression of individual himself/herself, perception of others and making meaningful of his/her life. Functionality of thought requires them to be reflected outside instead of confining in the inner world of individual. Otherwise, it is not possible to state that a thought which is not reflected outside may provide some avail for persons and society. It is generally recognized, even in the democratically developed countries, that freedom of expression may be restricted with the application of some reasons of restrictions. The problem lays on the introduction of reasonable restrictions and sanctions imposed on the freedom and dissemination of expression and of their standarts that are acceptible in a liberal, democratic and social state governed by the rule of law. The habit that perceives the expression of thought as a weapon directed towards the society should be abondoned; freedom of expression is only restricted when an act of an intellectual nature changes into crime which is provocative, instigating, immoral, offensive for the personal rights or social values. Even though the concrete content of expression is destructive, it should be free from any form of restriction. Restriction should be imposed by taking into account the place and period that the expression of the thought is made and also, the manner of expressing of which. In order to refrain from misunderstanding and conceptual confusions, it is observed that many western countries, contrary to the 1982 Constitution, have adopted most concrete terms like“freedom of explanation/talk/expression”for the freedom of thought and have regulated it within one single article. In the view of the ECHR, freedom of expression is one of the fundemantal foundations of a democratic society and the expressions of thought that shock, disturb individuals are also under the protection of Article 10. The exercise of freedom of expression might be restricted under reasons mentioned in Article 10/2 and the violations might be sanctioned; on the other hand the exceptions specified in this Article must be interpreted narrowly. In order to regard a restriction imposed upon this freedom legal, it is necessary that the measures taken should response“a pressing social need”. It is within the government's appreciation to assess whether this pressing social need exist, but this discreation is subjected to the close supervision of ECHR. It is true that in our law system there are some deficiencies in the protection of freedom of expression and communication and moreover, apptications of some VIIarbitrary restrictions at times. The articles that restrict freedom of expression are spread out the body of current law. it is necessary that the whole legislation must be revised and cleaned out and then, should be re-assessed in accordance with the importance of freedom of expression. However, when the new rules are created, the necessity that the law must be clear and understandable should be respected and additionally, law in question should not recognize an excessive discreation to the extend that different and conflicting assesments that changes from one jugde to another may arise. In order to guarantee the freedom of and disseminating expression, legal measures is necessary but not enough. The cardinal guarantee on this matter is that the sensivity of society for this freedom. Indeed, if persons in a society believe in the usefulness, importance and necessity of freedom of thought, this freedom continue to be exist even though the law forbids its enjoyment. However, if people are reckless on the issue, even in a society in which the freedom of thought is under legal protection, anti-freedom powers which take over the government may suspend legal protections in time. Therefore, against this reality, which is also of importance for our country, liberal democratic political culture should be rapidly and widely established and the obstacles before the every kind of expression and organization should be removed as necessiated by the contemporary democratic understanding. Thus, in such a created free environment, t he c onflict o f the ideas that submitted t o information a nd s upport o f public inevitably leads to arise a solution for all difficulties. vni
Benzer Tezler
- Anayasa Hukukunda düşünce özgürlüğü ve sınırları
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM KÜTÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
HukukDicle ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HASAN TAHSİN FENDOĞLU
- İşverenin yönetim hakkı ve sınırları
Le droit et les limites de gestion de l'employeur
MAKBULE AYMELEK ERDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENVER MURAT ENGİN
- Türk Hukuku açısından özel hayatın gizliliğinin basın yoluyla ihlali
Turkey's press law in terms of privacy through the violation of private life
FATİH HATİPOĞLU
- İfade hürriyeti bağlamında Türkiye'de basın özgürlüğü
Freedom of the press in Turkey within the context of freedom of expression
HİLAL TUĞBA YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HukukKırıkkale ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ADNAN KÜÇÜK
