Geri Dön

Cloninger'in psikobiyolojik kişilik kuramının Türk örnekleminde sınanması

An investigation of Cloninger's psychobiological personality theory in a Turkish sample

PDF İndir

  1. Tez No: 146233
  2. Yazar: HALUK ARKAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. OYA SORİAS
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2004
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 246

Özet

Cloninger, kişiliğin yapısını ve gelişimini tanımlamak için, genel bir psikobiyolojik kuram geliştirmiştir. Bu model, genetik olarak birbirinden bağımsız, yaşam boyunca orta düzeyde durağan, sosyokültürel etkiler karşısında değişmez oldukları ve algısal bellekte kavramöncesi yanlılıkları içerdikleri varsayılan dört mizaç boyutu (yemlik arama, zarardan kaçınma, ödül bağımlılığı ve ısrarcılık) ve yetişkinlikte olgunlaştıkları ve kendilik kavramları hakkında içgörü öğrenmesi ile kişisel ve sosyal etkinliği etkiledikleri varsayılan üç karakter boyutunu (kendilik yönelimliliği, işbirliğine yatkınlık ve kendini aşma) içermektedir. Öz bildirim bir ölçek olan, TCI, mizaç ve karakter boyutlarım ve bunların 25 altboyutunu ölçmek üzere geliştirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Cloninger'in psikobiyolojik kişilik kuramının kavramsal geçerliliğini ve envanterin psikometrik özelliklerini bir Tük örnekleminde sınamaktı. Çalışmanın örneklemi, hayatlarının hiç bir döneminde herhangi bir psikolojik/psikiyatrik tedavi almamış 470 sağlıklı gönüllü ve 544 psikiyatri hastasından oluştu. SCID-II kişilik envanteri ve SCID-II yan yapılandırılmış tanısal görüşme kullanıldı. Ayrı ayrı olarak araştırılan, mizaç ve karakter boyutlarının faktör yapıları, Araştırıcı heyecan arama (NS1), Israrcılık ve Kendim kabul (SD4) hariç, öngörülen kuramsal yapı ile uyuşmaktaydı. Ölçeklerin iç tutarlılığı genel olarak kabul edilebilir düzeydeydi, ancak, Ödül Bağımlılığı (0.55) ve Israrcılık'da (0.56) zayıfdı. Mizaç ve karakter boyutları, kişilik bozukluğu belirti adeti ile, genel olarak, beklenen yönde korelasyonlar gösterdi. Korelasyonlar ve grup karşılaştırmaları TCFnin yapı geçerliliğine katkıda bulunmaktadır. Bu çalışmanın bulguları, TCFnin Türkçe versiyonunun tatmin edici psikometrik özelliklere sahip olduğunu ve Cloninger'in psikobiyolojik kişilik kuramım yansıttığım doğrulamaktadır. 231

Özet (Çeviri)

In order to describe the structure and development of personality, Cloninger developed a general psychobiological model. This model includes four temperament dimensions (novelty seeking, harm avoidance, reward dependence, and persistence) which are assumed to be genetically independent of one another, moderately stable throughout life, invariant despite socio cultural influences, and to involve preconceptual biases in perpectual memory and three character dimensions (self-directedness, cooperativeness, and persistence) which are assumed to be mature in adulthood and to influence personal and social effectiveness by insight learning about self-concepts. A self-report inventory, the Temperament and Character Inventory (TCI), was developed to measure the four temperament dimensions and three character dimensions and their 25 subscales. The purpose of the study was to evaluate the conceptual validity of Cloninger' s psychobiological personality model and to examine the inventory's psychometric properties in a Turkish sample. The sample consisted of 470 healthy volunteers who never under psychiatric or psychological treatment and 544 psychiatric patients. The Turkish Turkish version of Structured Clinical Interview for DSM IV Personality Disorders and SCID-II Personality Questionnaire were used for validity purposes. Factor structures of the temperament and character dimensions, explored separately, were in agreement with hypothesized constructs, except for the scales Exploratory excitability (NS1), Persistence, and Self-acceptance (SD4). The internal consistency of the scales was good, but weak for Reward Dependence (0.55) and Persistence (0.56). Temperament and character dimensions correlated in the expected direction, in general, with symptom counts for personality disorders. Correlations and group comparisons contributed to the construct validity of the TCI. The results of this study confirm that the Turkish version of the TCI has satisfactory psychometric properties and reflects Cloninger's psychobiological model of personality. 232

Benzer Tezler

  1. Tez No

    241406

    Psikobiyolojik kişilik modeli ve beş faktör kişilik kuramı: Mizaç ve karakter envanteri (TCI) ile Beş Faktör Kişilik Envanterinin (5FKE) karşılaştırılması

    Psychobiological personality model and five factor personality theory: Comparison of temperament and character inventory (TCI) and Five Factor Personality Inventory (5FPI)

    EMİNE SEVİNÇ SEVİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    PsikolojiEge Üniversitesi

    Psikoloji Bölümü

    DOÇ. DR. HALUK ARKAR

  2. Tez No

    280444

    Psikobiyolojik kişilik kuramı ekseninde yöneticilerin kişilik özellikleri, karar verme stilleri ve örgütsel sonuçlara yansımaları

    Manager's personality traits in the psychological personality theory axis, decision-making styles and organizational results

    ENGİN ÜNGÜREN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    İşletmeAkdeniz Üniversitesi

    Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. RÜYA EHTİYAR

  3. Tez No

    389911

    Mizaç ve karakter özelliklerinin şizofreni hastalarında sosyal işlevsellik, yaşam kalitesi ve klinik üzerine etkisi

    Effect of temperament and character features on social functioning, quality of life and clinical situations in patients with schizophrenia

    FİLİZ DERE YILMAZ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    PsikiyatriSağlık Bakanlığı

    Dahili Tıp Bilimleri Bölümü

    UZMAN MEHTAP DELİCE ARSLAN

    DOÇ. DR. ERHAN KURT

  4. Tez No

    648501

    Panik bozukluğu tanısı olan hastalarda kişilik profilleri ile bağlanma stillerinin ilişkisinin araştırılması

    The relationship between attachment styles and personality profiles in patients diagnosed with panic disorder

    GAMZE İNAL KIZILKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERVET EBRİNÇ

  5. Tez No

    340086

    Majör depresyonda antidepresanların mizaç, karakter ve savunma mekanizmaları üzerine etkileri

    Effects of antidepressants on temperament, character and defense mechanisms in major depression

    ABDÜLKADİR SENCER TABAKCI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    PsikiyatriSağlık Bakanlığı

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. UMUT MERT AKSOY

    DOÇ. DR. MURAT ERKIRAN

Geri Dön