Eşref'in şiiri ve Türk hiciv edebiyatındaki yeri
Eşref's poem and importance of it in Turkish satire literature
- Tez No: 146432
- Danışmanlar: PROF.DR. FARUK HUYUGÜZEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
ÖZET Eşrefin hicivlerini kişilere yönelik olanlar ve toplum ve devlet kurumlarına yönelik olanlar olmak üzere iki genel başlık altında değerlendirmek mümkündür. O, II. Abdülhamit başta olmak üzere II. Meşrutiyet dönemi idarecilerini ve idareci vasfi olmayan pek çok kişiyi hicvetmiştir. Bunların dışında millet, basın, ordu ve askerlik, donanma, II. Meşrutiyet yönetimi gibi sosyal muhtevalı hicivleri de vardır. Hiciv dışında kalan şiirlerini şu başlıklar altında değerlendirmek mümkündür: Dinî konulu ve dinî şahsiyetler hakkında yazılmış şiirler, tarih şiirleri, methiyeler, rindane şiirler, hikemî şiirler, didaktik şiirler, gülmeceler. Eşrefin, özellikle kitap çapındaki eserlerinde kompozisyon bakımından nazım- nesir karışık bir yapıyla karşılaşırız. Daha çok kıtalardan oluşmuş eserlerinde aralara yerleştirilmiş tahkiyevî özellik gösteren açıklama cümleleri, fikra, fabl, hikâye, muhavere parçalan yer almaktadır. Nazım şekilleri ve vezin bakımından divan şiirine bağlı kalan şair en çok kıta nazım şeklini kullanmış ve kendisini bir kıta şairi olarak tanımlamıştır. Hedefine doğrudan ulaşmayı tercih ettiği için genellikle isimleri sıfatlardan soyutlayarak kullanır. Onun şiirlerinde isim ve fiiller ağırlıktadır. Yüksek kesimdeki kişileri Arapça ve Farsça kelimelerin hakim olduğu terkipli bir dille hicvederken alt kesimdeki kişileri hicvettiği şiirlerde konuşma üslûbunun bütün özelliklerini görmek mümkündür. Eşref hicivlerini bazen mizahın keskin tonlarıyla, bazen de eğlendiren komik tonlarıyla ortaya koyabilmek için bazı anlatım vasıtaların öne geçirir. İroni, mübalağa, tezat, benzetme, tedriç, telmih, iktibas, ve atasözü işlevsel olarak kullanılan sanatlar arasındadır. Nüktenin esasını teşkil eden karşıtlık tekniği ise onun başarıyla kullandığı bir anlatım vasıtasıdır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Eşref s satires can be divided into two parts; personal satires and and satires directed to social/offical institutions. He satirized II. Abdülhamit and managers of II. Constitutional Monarchy. Besides he has satiric poems about nation, press, army and naval force. His poems except the satires containe the following subjects: religion, religious personalities, important events, history, panegryrics, rindlik(a consept peculiar to classic Turkish literatureAiving free and being unconventional...), wisdom, didactic, humor. We see a complicated structure(verse-prose) in point of composition, in his books and works which has a bulk as a book. His works composed of quatrains, but between of them, there is some explanations as a parts of anecdote, fable, story, conversation. He used the style of classic Turkish poem in point of meter and shapes of verse. He chosed the quatrain mostly, from the shapes of verse and he described himself as a poet of quatrain. Eşref inclines towards his aim directly, because of that he uses the names without adjective. The names and verbs are used mostly in his works. He uses a combinated language contains Arabic and Persian words when he satires persons of top class. On the other hand he uses the colloquial language when he satires persons of lower class. Eşref gives preference to some expression techniques to decorate his satire with sharp tones of humor and also with comic, funny tones. Here is some of these techniques: irony, exaggeration, oppositeness, simile, climax, anamnesis, proverb. Oppositeness technique is the base of witteness and he uses it succesfully.
Benzer Tezler
- Siham-ı İlham ( Halil Nihad Boztepe )
Siham-i İlham ( Halil Nihad Boztepe )
ÖZCAN MORKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA GÜNEŞ
- Eşref/Musavver Eşref Dergisi üzerinde bir inceleme
The research on Eşref/Musavver Eşref magazine
HÜRDÜNYA AYDEMİR
- Tokatlı halk şairi Eşref Tonbuloğlu'nun şiir dünyası
The poetry world of folk poet Eşref Tonbuloğlu of tokat
MUHAMMED AVŞAR
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA ÖZKAN
- Çorumlu Âşık Halil Erdugan ve çırakları
Minstrel Halil Erdugan of Çorum and his apprentices
CAFİYE BAKLAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AHSEN TURAN
- Hataylı halk şairi Eşref Azgın Türkeri'nin hayatı, sanatı ve şiirleri
The life, art and poems of the Hatay folk poet Eşref Azgın Türkeri
EMİNE ELANUR KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Niğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEDİM BAKIRCI