The moderating effects of motivational orientations and role ambiguity on the relation ship between personality and job performance
Motivasyon yönelimleri ve rol uyumsuzluğu değişkenlerinin kişilikle iş performansı arasındaki ilişki üzerindeki etkileri
- Tez No: 149301
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜLAY BOZKURT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Yapılan araştırmalar, kişilik özellikleriyle iş performansı arasında anlamlı ve tutarlı ilişkiler olduğunu açık bir şekilde göstermekle birlikte kişilik değişkenlerinin performans kriterleri üzerinde ne şekilde etkili olduğu konusu hala çok net değildir. Bu amaçla, kişilik özelliklerinin, iş performansını etkilediği mekanizmaları incelemeyi hedefleyen araştırmacılar, bazı moderator değişkenlerle ilgili çalışmalar yapmaktadırlar. Bu bağlamda bazı araştırmacılar, kişilik özelliklerinin, bireyin çalışma motivasyonu ile girdiği etkileşimler aracılığıyla performans sonuçları üzerinde etkili olduğu konusunda fikir birliğine varırken, diğer araştırmacılar, bazı durumsal değişkenlerin söz konusu mekanizmalar içerisindeki etkilerini incelemektedirler. Bu çalışmanın amacı, motivasyon yönelimi ve rol uyumsuzluğu değişkenlerinin, kişilikle iş performansı arasındaki ilişki üzerinde yarattıkları etkileri incelemek, ve dolayısıyla güncel araştırmalara katkıda bulunmaktır. Bu çalışmada, Wellbourne ve arkadaşlarının (1998) kavramsallaştırdığı rol- esaslı performans kriterleri kavramına dayalı olarak; satış temsilcileri, teknik profesyoneller ve hemşireler için üç farklı wRol Performansı" ölçeği geliştirilmiştir. Araştırmada, çalışan ömekleminin (N=1196) kişilik özelliklerini ölçmek için NEO Beş Faktör Kişilik Envanteri kullanılmıştır (Costa ve Mc Crae, 1985). Ayrıca, çalışanların bilişsel motivasyon yönelimlerini ölçmek amacıyla Barrick ve arkadaşları (2002) tarafından geliştirilen Motivasyon Yönelimleri Envanteri kullanılmıştır. Çalışma rolleriyle ilgili literatür incelendiğinde, rol belirsizliği kavramının, biri objektif veya durumsal, diğeri sübjektif veya kişisel olmak üzere iki farklı öğesinin tanımlandığı görülmektedir. Bu çalışmada, objektif yaklaşım tercih edilmiş ve çalışan-yönetici çiftleri arasındaki objektif rol uyumsuzluğu analiz edilmiştir. Yapılan hiyerarşik regresyon analizleri, motivasyon yönelimi ve rol uyumsuzluğu değişkenlerinin, kişilik özellikleriyle rol performansı ilişkisi üzerinde etkili moderator değişkenler olduğunu açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Sonuçlar ayrıca, kişilik ve motivasyon değişkenleriyle, rol performansı arasındaki ilişkinin meslek spesifik nitelikleri olduğunu göstermektedir. Araştırmada elde edilen bir diğer dikkate değer bulgu, çalışanla yöneticisi arasındaki rol uyumsuzluğunun, çalışanın performans sonuçlan üzerinde olumsuz etkiler yaratmasıdır, bu sonuç araştırmada yer alan meslek gruplarının tümü için tutarlıdır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Research clearly shows that there are consistent relationships between personality and job performance. However it is less clear how the personality variables affect performance criteria. Recently, efforts have been made to examine the mechanisms through which personality traits influence job performance and researchers attempt to identify moderator variables in order to understand such mechanisms. In this respect, some researchers agree that personality traits affect job performance through person's work motivation and other researchers investigate the moderating effects of situational variables. The purpose of the present study is to build on current research by investigating the moderating effects of motivational orientations and role ambiguity on the relationships between personality and job performance. In this study, depending on the Wellboume et al/s (1998) conceptualization of role-based performance constructs, three job specific“Role Performance”measures were developed for: sales representatives, technical proffessionals and nurses. In order to measure personality traits of the employee sample (N=1196), NEO Five Factor Inventory was used (Costa and Mc Crae, 1985). In the study, Motivational Orientation Inventory was used to measure cognitive-motivational work orientations, which has been developed by Barrick et al. (2002). The use of role concepts in research suggests that role ambiguity have an objective or enviromental component and a subjective or experienced component. In this study, the objective measurement approach was preffered and the researcher have analyzed incongruities between employee-manager dyads on the relative importance of role behaviors for employee's job performance. The results of hierarchical regression analyses clearly demonstrate that, both motivational orientation and role incongruity variables were effective moderators on the relationships between personality traits and role performance. Results also showed that the predictive characteristics of personality traits and motivational orientations for role performance varied accross occupations, which revealed the linkages between these variables and role performance were context specific. Another noteworthy result of the study was that the role incongruity between an employee and his or her manager have adverse effects on the emloyee's performance, this result was consistent across occupational-samples.
Benzer Tezler
- Leader group prototypicality and followers' identification: Predictors, mediating processes and follower outcomes
Lider-grup benzerliği ve çalışanların aidiyet hissi: Yordayıcı değişkenler, aracı süreçler ve sonuç
ASLI GÖNCÜ
Doktora
İngilizce
2011
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. CANAN SÜMER
- Stereotip karşıtı müdahalenin liderlik değişkenleri üzerindeki etkisi
The effects of counter-stereotype manipulation on leadership variables
PINAR BAŞBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR ÖZALP TÜRETGEN
- Person and Organization (P-O) fit based on Sustainable Development Goals (SDGs) and willingness to work: A moderation model examining the regulatory focus perspective
Kişi ve Organizasyon'un sürdürülebilir kalkınma hedefleri açısından uyumu ve çalışma istekliliği: Düzenleyici Odak Perspektifi'ni inceleyen bir moderasyon modeli
ALEYNA BERFİN ŞENOL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiÖrgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GERGELY CZUKOR
- Sağlık çalışanlarının mutluluk yönelimlerinin iş tatmini üzerindeki etkisi
The effect of health care workers' happiness orientations on job satisfaction
BÜŞRA BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık YönetimiFırat ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE GÖKÇE DEMİREL
- Satış yönetimi kontrol sistemlerinin satış elemanı özellikleri ve davranış performansına etkisi üzerine bir saha araştırması
A field research on the effects of sales management control systems on salesperson characteristics and behaviour performance
SELİM SAİD EREN