Geri Dön

Tarihi Türk lehçelerinde bitki isimleri

Plant names in historical dialect of Turkish

  1. Tez No: 159309
  2. Yazar: ÖZLEM BAYRAK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇETİN PEKACAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2005
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 266

Özet

ÖZET Bitki adları bilimine kaynak teşkil edecek olan“Tarihî Türk Lehçelerinde Bitki isimleri”adlı bu çalışmada farklı dönemlerdeki önemli eserler seçilmiş ve incelenmiştir. Tarihî Türk lehçelerindeki bitki isimlerinin bir araya getirilmiş olması, bu çalışmanın en önemli özelliğidir. Burada Tarihî Türk lehçeleri ile Orhun, Uygur, Karahanlı, Harezm, Kıpçak, Çağatay, Eski Anadolu ve Osmanlı Türkçesi yazı dilleri kastedilmektedir. Çalışmada, sözü edilen dönemlerde yazılmış metinlerdeki bitki isimleri tespit edilmiştir. Böylece bu çalışma, Türkçenin bitki isimleri alanındaki sözcük hazinesini toplu hâlde gözler önüne sermiştir. Genellikle göçebe bir hayat süren Türk kavimleri, göçebe hayatın bir parçası olarak çiftçilikle de uğraşmışlardır. Eski çağlardan bu yana insanlar hastalıkların tedavisinde de bitkilerden faydalanmışlardır. Ayrıca bitkilerin Eski Türk dünyasında animizm inancının sonucu olarak kutsallaştırıldığı da görülmüştür. Genel olarak bitkilerin adlandırılışına baktığımızda, bitkiler çoğunlukla“ot”sözcüğüyle birlikte kullanılmıştır. Ayrıca bitkiler yetişme yerine, ulus ve topluluklara, yetiştiği zamana, rengine göre ve (insanlara ve organlarına, hayvan ve organlarına, eşyalara, diğer varlıklara) benzetme yoluyla çeşitli isimler almıştır.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT The aim of this study, Plant Names in Historical Dialects of Turkish' which will constitute a good source for the science of plant names, is to select and examine significant works belonging to different eras. The most important characteristic of this study is that it has brought together the plant names in historical dialects of Turkish. The phrase 'Historical dialects of Turkish' stands for Orhun, Uighur, Karahan, Harezm, Kıpçak, Çağatay, Old Anatolian and Ottoman Turkish literary languages. Plant names in texts written in the mentioned eras were determined in this study. Thus, this study has brought out the vocabulary of Turkish relating to plant names altogether. Turkish people who generally lead a nomadic life engaged in farming as a part of the nomadic life. People have made use of plants for treatment of diseases since the old times. It was also observed that plants were regarded as sacred as a result of the belief on animism in the Old Turkish world. When we have a look at the naming of plants, we see that plants have mostly been used together with the word 'herb'. Plants were given various names according to their places of growth, nations and communities, time of growth, color and by metaphor (comparison with humans and human organs, animals and animal organs, goods and other creatures).

Benzer Tezler

  1. Ermeni harfli Kıpçak Türkçesinde isimlerin kavram alanları

    Conceptual fields of the nouns in Kipchak Turkish with Armenian letters

    ZELİHA TUĞUZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH

  2. Babürnâme'de isimlerin kavram alanlarına göre sınıflandırılması

    Classification of nouns in Baburname according to the conception areas

    ŞÜKRİYE DUYGU ÇAĞMA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GALİP GÜNER

  3. Tarihî Türk lehçeleri, Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesi'ndeki bitki adları

    The plant names in historical Turkic languages, Kazakh and Turkish languages

    AIGUL TURIKPENOVA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLGE ÖZKAN

  4. Kazan-Tatar Türkçesinin tarihî Kıpçak yadigârları bağlamında aidiyeti -anlam bilimsel bir karşılaştırma-

    The involvement of Kazan-Tatar language in the context of historical Kıpchak texts -a semantic comparison-

    ÖZGE SÖNMEZLER DURAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DilbilimSelçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. UFUK DENİZ AŞCI

  5. Kırım Hanlığı'na ait tarhanlık ve soyurgal yarlıklarının dil ve üslup incelemesi (1549 ? 1597 yılları arası)

    Examining of the tarqhanid and soyurghal yarliqs that belong to Crimean Khanate in terms of grammer and style (between 1549 ? 1597)

    BANU SITKI ÖZKUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    DilbilimMuğla Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. A.MELEK ÖZYETGİN

    PROF. DR. ALİ AKAR