Türkiye'nin çevre politikalarında sürdürülebilir gelişme kavramı
The sustainable development concept in environmental polices of Turkey
- Tez No: 160071
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇELİK ARUOBA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kent ve Çevre Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Çevre sorunlarının küresel düzeylere ulaşması ve doğal sermaye stoğunun hızla yok olmasıyla birlikte, özellikle uluslararası örgütler, çevrenin korunmasına ve geliştirilmesine yönelik ortak politikalar üretmek amacıyla çalışmalara başlamışlardır. Küresel düzeydeki bu çalışmaların öncülerinden biri olan Birleşmiş Milletler'in 1987 yılında yayımladığı Ortak Geleceğimiz adlı raporda, bu tez çalışmasında da Türkiye'nin çevre politikaları boyutunda ele alınıp incelenen,“sürdürülebilir gelişme”kavramının ilk resmi tanımı yapılmıştır. Bu anlamda, kavram, daha sonraki Birleşmiş Milletler çevre konferanslarının da temel konusunu oluşturmuştur. Dünyada çevre konusunda yaşanan gelişmelere paralel olarak, Türkiye'de de birincisi Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı olmak üzere, 1973-2005 yıllarını kapsayan tüm beş yıllık kalkınma planlarında ve 1974 yılı I.Ecevit Hükümeti döneminden itibaren de hemen hemen tüm hükümet programlarında çevre kavramı, ayrı bir başlık altında ele alınmış; çevrenin korunması ve geliştirilmesi ile çevre sorunlarının çözümüne yönelik politikalar üretilerek uygulanmaya çalışılmıştır. 255Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı ile Türkiye gündemine giren sürdürülebilir gelişme kavramı, ortaya çıkışı, tanımı ve anlamı açılarından halen tartışılan bir kavramdır. İki bölümden oluşan bu tez çalışmasının, birinci bölümünün ilk kısmında, sürdürülebilir gelişme kavramının ortaya çıkış süreci, tanımı ve anlamı üzerindeki farklı yorumlar ile özellikleri, amacı, hedefleri, göstergeleri incelenmeye çalışılmış ve kavrama yönelik eleştiriler ele alınmıştır. Buna göre, gelişmenin herkesin temel ihtiyaçlarını karşılama fırsatı yaratması, yoksulluğun azaltılması, çevre politikaları ile gelişme stratejilerinin bütünlüğü, gelecek kuşakların da en az bugünkü kuşaklar kadar ihtiyaçlarını karşılama hakkının olduğu ve insanlığın ortak çıkarlar için kaynakları akıllıca kullanması gerektiği kavramın tanımlamalarında kullanılmış olan ortak ifadelerdir. Tezin birinci bölümünün ikinci kısmında ise, sürdürülebilir gelişme kavramı Birleşmiş Milletler çevre konferansları çerçevesinde değerlendirilmeye çalışılmıştır. Sürdürülebilir gelişme kavramının, küresel düzeyde bir ilke halini almasını sağlayan Rio Konferansı merkez alınarak; kavramın, Rio Konferansı öncesi, Rio Konferansı sırası ve Rio Konferansı sonrasındaki çalışmalarda ele alınış biçimleri incelenmiştir. Buna göre, Rio Konferansı sonrasında düzenlenen konferansların tümünde, sürdürülebilir gelişmenin ancak ekonomi ve çevre arasındaki karşılıklı ilişkilerin kurulması ile sağlanabileceği ve bu iki kavramın birbirini desteklediği düşüncesi egemen olmuştur. 256Büyük umutlarla düzenlenen Rio Konferansı'nda ve bundan tam 10 yıl sonra 2002 yılında gerçekleştirilen Johannesburg Zirvesi'nde kavrama yönelik hedeflenilen başarı sağlanamamıştır. Tezin ikinci bölümünde ise, Türkiye'nin çevre politikalarında sürdürülebilir gelişme kavramının yeri; özellikle, beş yıllık kalkınma planları ile hükümet programları çerçevesinde, kavram üzerine yapılan tanımlamaların en önemli ortak noktasını oluşturan, ekonomik ve sosyal gelişme politikaları ile çevre politikalarının bütünlüğünün sağlanıp sağlanmadığı konusu üzerinde durularak incelenmeye çalışılmıştır. Yapılan bu incelemelerde, beş yıllık kalkınma planları ve hükümet programlarında zaman içinde çevre konusunun öncelik sırasının, özellikle dış politika gereği olumlu yönde değiştiği; ancak, sürdürülebilir gelişmenin temel ilkesi doğrultusunda, çevre politikaları ile ekonomik ve sosyal gelişme politikalarının olması gereken düzeyde bütünleştirilemediği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
International organizations, in order to deal with ever increasing global environmental problems, are trying to generate common policies towards developing and protecting the environment. The term“sustainable development”was officially defined for the first time in the report called“Our Common Future”published in 1 987 by United Nations, which is one of the pioneering and leading international organisations that face up to global environmental tribulations. The sustainable development concept subsequently became basic formed the basic scheme of the other United Nations conferences on environmental subject matters. Since the Third Five Year Development Plan in Turkey (1973-1977), all five year development plans and since the first Ecevit Government period, all government commencement statements get underway to establish environmental development and protection policies. The concept of sustainable development, on the other hand has been formally instituted in Turkey with the Sixth Five Year Development Plan (1990-1994). 258In the first section of the first chapter of this dissertation which consists of two parts, sustainable development idea, its elucidation, essence, and its evolution of naissance are scrutinized. In the first section of the second chapter, the sustainable development perception is appraised within the framework of United Nations environment conferences. In the second part of the dissertation, the sustainable development notion is examined, this time within the framework of Turkish five year development plans and the government commencement statements. At this point special emphasis is given to the challenge of uniting the economic and social development policies, which instigate the core of sustainable development debate. In this study, it is concluded that, in time, in Turkish five year development plans and government commencement statements, precedence of the subject of environment is augmenting among the set of economic and social policies. On the other hand, from a perspective of accurate comprehension of the basic principle of sustainable development idea, it is concluded that it is not easy to provide backing, at least for the time being, to an experience of unity of socio-economic and environmental policies in Turkey.
Benzer Tezler
- Türkiye'de uygulanan çevre politikalarının sürdürülebilir kalkınma üzerine etkileri
The effects of environmental policies in Turkey on sustainable development
KAZIM SARIÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
EkonomiSüleyman Demirel Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEVLÜT KARABIÇAK
- Yasal ve yönetsel çerçevesiyle şehir yenileme planlaması ve uygulaması: Türkiye örneği
Urban renewal planning and adaptation with its legislative and administrative aspects
PELİN PINAR ÖZDEN
Doktora
Türkçe
2002
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentleşme ve Çevre Sorunları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- Avrupa Birliği çevre politikaları bağlamında döngüsel ekonominin incelenmesi ve Türkiye'de uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi
Study of circular economy in the context of European Union environmental policies and evaluation of applicability in Turkey
BARIŞ DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERMİN ATAK ÇOBANOĞLU
- Sürdürülebilir bölgesel kalkınma: Marmara havzası için bir yöntem denemesi
Sustainable regional development: A methodological essay for the Marmara sea basin summary
TÜZİN BAYCAN LEVENT
- Urban resilience as a policy paradigm for sustainable urban planning and urban development: The case of Istanbul
Sürdürülebilir kent planlama ve kentsel kalkınma için bir politika paradigması olarak kentsel dayanıklılık: İstanbul örneği
ZEYNEP DENİZ YAMAN GALANTINI
Doktora
İngilizce
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER