Türkçe'de dönüşlü yapıların biçim-sözdizimsel özellikleri
Morphosyntactic properties of reflexives in Turkish
- Tez No: 162542
- Danışmanlar: PROF.DR. LÜTFİYE OKTAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
ÖZET Son yıllarda farklı dillerin dilbilgilerinde yer alan dönüşlü yapıların biçim- sözdizimsel yapısına artan bir ilgi vardır. Bu doğrultuda, bu çalışma Türkçede dönüşlü yapıların biçim-sözdizimsel özelliklerini betimlemeyi amaçlamaktadır. Türkçe, dönüşlülüğün belirtilmesinde diğer dillerinin kullandığı adcıl ve eylemcil dönüşlülük stratejilerinin ikisini birden kullanmaktadır. Adcıl dönüşlülüğün kodlanmasında kullanılan kendi ve kendisi göndergeleri ile eylemcil dönüşlülüğün kodlanmasında kullanılan {-(I)nJ / {-(1)1} dönüşlü biçimbirimi diğer dillerde kullanılan dönüşlülük stratejilerinden çok farklı özellikler sergilemektedir. Bu nedenle dönüşlülük olgusuna dilbilgisinin sadece bir bileşenine odaklanarak açıklama getirmek olanaksız gibi görünmektedir. Bu doğrultuda çalışmamız, inceleme alanını anlambilim, sözdizim ve biçimbilim olarak belirlemekte ve bu üç alanın ilişkisini başarılı bir biçimde ortaya koyması bakımından Dağıtılmış Biçimbilim kuramını temel alarak Türkçede dönüşlü yapıların dağılım ve davranış özelliklerinin ortaya çıkartmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın iki temel sorusu vardır: - Türkçede dönüşlü göndergeler nasıl bir içsel yapı sergiliyorlar? - Türkçedeki adcıl ve eylemcil dönüşlülük stratejileri bütüncül bir yaklaşımla ele alınabilir mi? Bütüncemizin çözümlenmesinden elde edilen bulgular doğrultusunda, Türkçedeki dönüşlü göndergelerin de diğer dillerdeki gibi“pekiştiriri + dönüşlü”bileşiminden türemiş oldukları kanıtlanmıştır. Ayrıca çalışmamızda, Dağıtılmış Biçimbilim kuramsal çerçevesi içinde Türkçede kullanılan adcıl ve eylemcil dönüşlülük stratejilerini kapsayacak bütüncül bir dönüşlülük modeli geliştirildiğine inanıyoruz. vı
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Recently there has been a growing interest in the morphosyntactic structure of Reflexives represented in the grammars of different languages. In this sense, the present study attempts to describe the morphosyntactic features of reflexive constructions employed in Turkish. It is a well-known fact that Turkish employs both the nominal and the verbal strategies in marking reflexivity. Kendi and kendisi anaphors used in marking nominal reflexivity and the reflexive markers f-(I)nj / {-(1)1} used in encoding verbal reflexivity exhibit quite different properties when compared with the reflexive markers used in other languages. Therefore it seems difficult to explain the linguistic phenomenon of reflexivity in Turkish by focusing merely on a single component of grammar. In this respect, the present study, drawing upon the Distributed Morphology to theorize the interplay of semantic, syntactic and morphological components of grammar, aims to investigate the distributive and behavioral characteristics of reflexive constructions in Turkish. In order to achieve this purpose, this study raises two fundamental questions: 1. What kind of internal structure do the reflexive anaphors in Turkish represent? 2. Is it possible to treat the nominal and the verbal reflexivity employing a holistic approach? With reference to the findings obtained from analysis of our corpus, it seems possible to indicate that reflexive anaphors in Turkish, similar to the ones in other languages, are derivatives of intensifier+reflexive constructions. Additionally, within the theoretical framework of Distributed Morphology this study achieved to develop a holistic reflexivity model which encompasses both the nominal and the verbal reflexivity strategies used in Turkish. Vll
Benzer Tezler
- A psycholinguistic study on the pronoun comprehension and processing of Turkish alzheimer's patients
Türk alzheimer hastalarının adıl kavrama ve işlemleme özelliklerinin psikodilbilimsel incelemesi
ESRA KÜÇÜKSAKARYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE YARAR
- Türk işaret dili medya çevirisi: Uzamsal gönderimde gözlemlenen söylem belirsizliği görünümleri
Turkish sign language media translation: Appearances of discourse unclear observed in spatial reference
UFUK ÇELEBİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mütercim-TercümanlıkAnkara ÜniversitesiTürk İşaret Dili ve Sağır Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTAÇ ÇELTEK
- Analysis of the correlations beywen thematic roles and grammatical relations in Turkish sentences
Türkçe cümlelerde konu rolleri ile sözdizim öğeleri arasındaki bağıntıların incelenmesi
NAFİ YALÇIN
Doktora
İngilizce
2002
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜRAY KÖNİG
- Can contrastive analysis be saved? with an example from english and Turkish in the use of 'passive voice'
Kontrastif analiz kurtarilabilir mi? 'edilgenliklerin' kullanımında Türkçe ve İngilizceden bir örnekle
EMİN YAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Batı Dilleri ve EdebiyatıFreie Universität Berlinİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. Peter Kunsmann
- Eğitim fakülteleri resim-iş öğretmenliği bölümlerinde desen eğitimi
Education of design in departments of drawing teaching of educational faculties
HÜSEYİN GENÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Eğitim ve ÖğretimNiğde ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET BAŞBUĞ