Geri Dön

Türkçe'de dönüşlü yapıların biçim-sözdizimsel özellikleri

Morphosyntactic properties of reflexives in Turkish

  1. Tez No: 162542
  2. Yazar: ÖZGÜN KOŞANER
  3. Danışmanlar: PROF.DR. LÜTFİYE OKTAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2005
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Genel Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

ÖZET Son yıllarda farklı dillerin dilbilgilerinde yer alan dönüşlü yapıların biçim- sözdizimsel yapısına artan bir ilgi vardır. Bu doğrultuda, bu çalışma Türkçede dönüşlü yapıların biçim-sözdizimsel özelliklerini betimlemeyi amaçlamaktadır. Türkçe, dönüşlülüğün belirtilmesinde diğer dillerinin kullandığı adcıl ve eylemcil dönüşlülük stratejilerinin ikisini birden kullanmaktadır. Adcıl dönüşlülüğün kodlanmasında kullanılan kendi ve kendisi göndergeleri ile eylemcil dönüşlülüğün kodlanmasında kullanılan {-(I)nJ / {-(1)1} dönüşlü biçimbirimi diğer dillerde kullanılan dönüşlülük stratejilerinden çok farklı özellikler sergilemektedir. Bu nedenle dönüşlülük olgusuna dilbilgisinin sadece bir bileşenine odaklanarak açıklama getirmek olanaksız gibi görünmektedir. Bu doğrultuda çalışmamız, inceleme alanını anlambilim, sözdizim ve biçimbilim olarak belirlemekte ve bu üç alanın ilişkisini başarılı bir biçimde ortaya koyması bakımından Dağıtılmış Biçimbilim kuramını temel alarak Türkçede dönüşlü yapıların dağılım ve davranış özelliklerinin ortaya çıkartmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın iki temel sorusu vardır: - Türkçede dönüşlü göndergeler nasıl bir içsel yapı sergiliyorlar? - Türkçedeki adcıl ve eylemcil dönüşlülük stratejileri bütüncül bir yaklaşımla ele alınabilir mi? Bütüncemizin çözümlenmesinden elde edilen bulgular doğrultusunda, Türkçedeki dönüşlü göndergelerin de diğer dillerdeki gibi“pekiştiriri + dönüşlü”bileşiminden türemiş oldukları kanıtlanmıştır. Ayrıca çalışmamızda, Dağıtılmış Biçimbilim kuramsal çerçevesi içinde Türkçede kullanılan adcıl ve eylemcil dönüşlülük stratejilerini kapsayacak bütüncül bir dönüşlülük modeli geliştirildiğine inanıyoruz. vı

Özet (Çeviri)

ABSTRACT Recently there has been a growing interest in the morphosyntactic structure of Reflexives represented in the grammars of different languages. In this sense, the present study attempts to describe the morphosyntactic features of reflexive constructions employed in Turkish. It is a well-known fact that Turkish employs both the nominal and the verbal strategies in marking reflexivity. Kendi and kendisi anaphors used in marking nominal reflexivity and the reflexive markers f-(I)nj / {-(1)1} used in encoding verbal reflexivity exhibit quite different properties when compared with the reflexive markers used in other languages. Therefore it seems difficult to explain the linguistic phenomenon of reflexivity in Turkish by focusing merely on a single component of grammar. In this respect, the present study, drawing upon the Distributed Morphology to theorize the interplay of semantic, syntactic and morphological components of grammar, aims to investigate the distributive and behavioral characteristics of reflexive constructions in Turkish. In order to achieve this purpose, this study raises two fundamental questions: 1. What kind of internal structure do the reflexive anaphors in Turkish represent? 2. Is it possible to treat the nominal and the verbal reflexivity employing a holistic approach? With reference to the findings obtained from analysis of our corpus, it seems possible to indicate that reflexive anaphors in Turkish, similar to the ones in other languages, are derivatives of intensifier+reflexive constructions. Additionally, within the theoretical framework of Distributed Morphology this study achieved to develop a holistic reflexivity model which encompasses both the nominal and the verbal reflexivity strategies used in Turkish. Vll

Benzer Tezler

  1. A psycholinguistic study on the pronoun comprehension and processing of Turkish alzheimer's patients

    Türk alzheimer hastalarının adıl kavrama ve işlemleme özelliklerinin psikodilbilimsel incelemesi

    ESRA KÜÇÜKSAKARYA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMİNE YARAR

  2. Türk işaret dili medya çevirisi: Uzamsal gönderimde gözlemlenen söylem belirsizliği görünümleri

    Turkish sign language media translation: Appearances of discourse unclear observed in spatial reference

    UFUK ÇELEBİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Mütercim-TercümanlıkAnkara Üniversitesi

    Türk İşaret Dili ve Sağır Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYTAÇ ÇELTEK

  3. Analysis of the correlations beywen thematic roles and grammatical relations in Turkish sentences

    Türkçe cümlelerde konu rolleri ile sözdizim öğeleri arasındaki bağıntıların incelenmesi

    NAFİ YALÇIN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. GÜRAY KÖNİG

  4. Can contrastive analysis be saved? with an example from english and Turkish in the use of 'passive voice'

    Kontrastif analiz kurtarilabilir mi? 'edilgenliklerin' kullanımında Türkçe ve İngilizceden bir örnekle

    EMİN YAŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    Batı Dilleri ve EdebiyatıFreie Universität Berlin

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. Peter Kunsmann

  5. Eğitim fakülteleri resim-iş öğretmenliği bölümlerinde desen eğitimi

    Education of design in departments of drawing teaching of educational faculties

    HÜSEYİN GENÇER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    Eğitim ve ÖğretimNiğde Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET BAŞBUĞ