Geri Dön

Osmanlı'nın modernleşme sürecinde mali politikalar ve günümüze yansımaları

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 162846
  2. Yazar: NİYAZİ CANGİR
  3. Danışmanlar: DOÇ.DR. VEDAT BİLGİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sosyoloji, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2005
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 230

Özet

ÖZET Bütçe açıklarının belirli bir seviye ve sürekliliğe ulaşması anlamında mali sorun 16. yüzyılın sonlarına kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Mali sorun yüzyıl sonra yani 17. yüzyılın sonlarında daha belirgin bir şekilde ortaya çıkmış, 18. yüzyılın son 20-30 yılından itibaren ise“yapısal”bir niteliğe bürünerek imparatorluğun sonuna kadar varlığını devam ettirmiştir. Sorun 1980'li yıllardan sonra Osmanlı deneyimi ile dikkat çekici boyutlarda benzerlikler i!e tekrar nüksetmiştir. Mali alandaki sorun imparatorluğun batı karşısındaki askeri üstünlüğünü yitirmesiyle başlamıştır. Askeri alanda başlayan ve siyasi-askeri-idari ve mali boyutları bulunan tımar sisteminin dağılması sürecini başlatan gelişmeler bu özelliğiyle toplumsal yapının bütününü etkileyen bir boyut kazanmıştır. Sonsuza kadar yaşayacağı kabul edilen sistemdeki aksamalar başlangıçta ideal sistemin bozulması şeklinde yorumlanmış ve eskiye dönüşle sorunun çözümleneceği sanılmıştır. Ancak, teşhisin yanlışlığı hem askeri hem mali sorunun giderek ağırlaşmasıyla ortaya çıkmıştır. Batı ve batı ile bağlantılı gelişmelerin tetiklediği toplumsal yapıdaki değişim, kendi karmaşık ilişkiler ağı içerisinde yeni sonuçlara yol açmıştır. Bu sonuçlardan bir tanesi, yerel unsurların merkezin aleyhine olacak şekilde hem siyasi hem de mali sorunu ağırlaştıracak ölçüde iktisadi açıdan güçlenmesi olmuştur. Bir diğer sonuç ise merkezi devlet askeri açıdan zayıflarken yere unsurlar arasında derebeyleşme eğilimlerinin görülmeye başlanmasıdır. Merkezin buna tepkisi batılılaşma ve merkezileşme şeklinde olmuştur. Bu süreçte bürokrasinin batılı devletlerin de teşvik ve yönlendirmesiyle dış borçlanmaya gitmesi hem mali sorun hem de modernleşme çizgisi açısından önemli sonuçlar doğuracak gelişmeleri başlatmıştır.Bürokrasinin Tanzimat ile birlikte batılılaşmayı üstlenecek bir zümre olarak başat konuma yükselmesinin modernleşme tarihimizin seyri üzerinde günümüze kadar devam eden etkileri olmuştur. Cumhuriyet döneminde modernleşme çizgisinin zamanla batılılaşmaya kaymasının böyle bir tarihsel arkaplanı vardır. Modernleşme çabalarının, batıdan farklı olarak, bürokratik bir elit zümre tarafından başlatılması ve sürdürülmesi ulus-devletin kurulması yönündeki ilk adımdan sonra modernleşme için gerekli demokratikleşme, ulusal bir kültür sentezine ulaşılması, ulusal bir ekonomi oluşturulması yani ekonomik modernleşme gibi adımlarda sorun yaşanmasına neden olmuştur. Yapısal bir nitelik taşıyan ve 250 yıla yaklaşan bir geçmişe sahip mali sorunun modernleşme sürecinin tamamlanamamış olmasının bir sonucu olduğu, aynı zamanda devam eden mali sorunun da modernleşme çizgisi üzerinde etkili olduğu değerlendirilmektedir.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT The term 'fiscal problem' in the context of budget deficits reaching a certain and sustainable level dates back to the end of 16th century. Fiscal problem became apparent in the late 17th century, turned out to have a 'structural' character as of the last 20-30 years of the 18th century and existed until the collapse of the Empire. The problem relapsed after 1980's with remarkable similarities with the Ottoman Empire. Fiscal problems arose out of military failures of the Empire against the western armies. Developments starting the process of dissolving of“timar system”sprouting in military field and then extending to political-military- governmentai dimensions turned out to affect the societal structure as a whole. Deficiencies in this system, which is considered to last forever, were interpreted as deterioration of the ideal system and were thought to be overcome by returning to the old system. However, the failure of this diagnosis emerged by worsening of both the military and fiscal problems. The change in the social structure triggered by the developments connected to the west, gave way to new conclusions within its complex system of interrelations. One of these conclusions was economic strengthening of the local elements against the central government deteriorating both political and fiscal problems. Another conclusion was feudalization tendencies started to emerge among local elements while the central government was getting weaker in military terms. The reaction of the central government to this was to turn to westernization and centralization. Bureaucrats' inclination towards foreign debts in this process with western governments' encouragement led to major conclusions arising in terms of both fiscal problem and the course of modernization.Bureaucratic class' rising to the foremost position to undertake westernization process with administrative reforms has had continuing effects on the course of our modernization history up to now. Modernization process in the Republican period being inclined towards westernization within time, has a historical background of this kind. Unlike west, modernization efforts were handled and sustained by a bureaucratic elite class. This led to problems in required democratization for modernization following the first step to establish a nation-state; in reaching a national cultural synthesis; in establishing a national economic system; namely in steps like economic modernization. Fiscal problem that has a structural character and dates back to approximately 250 years is evaluated to have arisen out of the incomplete modernization process. Additionally, the continuing fiscal problem is thought to have effects on the modernization level.

Benzer Tezler

  1. Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era

    11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü

    CANAN BAYRAM ÇUBUK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL

  2. Cebel-i Lübnan Nizamnamesinin Osmanlı Dönemi Lübnan idari yapısı üzerinde etkisi

    The effect of Cebel-i Lebanon regulation on the administrative structure of lebanon in the Ottoman Period

    TUĞBA MANSUROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kamu YönetimiAkdeniz Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ VEHBİ ALPAY GÜNAL

  3. Osmanlı modernleşmesi sürecinde Haleb vilayetinde eğitim

    Education in the province of Aleppo during the Ottoman modernization

    SONGÜL YILMAZ DERİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATİH DEMİREL

  4. Tanzimat'tan Cumhuriyet'e modernleşme sürecinde öğretmen yetiştiren kurumlarda eğitim yönetimi ve denetimi

    Educational administration and supervision in teacher training institutions in the modernization process from the Tanzimat to the Republic

    SEYİT TAŞER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimSelçuk Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    PROF. DR. DURMUŞ YILMAZ

  5. Osmanlı Devleti'nin mâli yapısında Emlâk-ı Hümâyûn müessesesi (1876-1909)

    The institution of Emlâk-ı Hümâyûn in the financial structure of the Ottoman Empire (1876-1909)

    EMİNE BURCU HALAÇOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    TarihAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENK REYHAN